Vorig jaar studeerde ik een jaar Chinees in Peking via een global exchange-programma. In maart ontmoette ik Guo* (27) op Blued, een datingapp vergelijkbaar met Grindr. We kregen best snel een relatie. In China is homoseksualiteit niet verboden: het mag er zijn, maar het wordt niet echt gewaardeerd. Een half jaar geleden was het zelfs nog zo dat het orgaan dat de media reguleert in China, heeft verboden om gays op televisie te laten zien. Alles moet eerst langs een controleorgaan, dat nagaat of het voldoet aan ‘morele waarden’. En daar is homoseksualiteit er niet eentje van.
In augustus zei Guo tegen me: “Oh, vind je het trouwens oké als ik ga trouwen met een vrouw?” Hij legde me uit dat het ging om zijn beste vriendin van 36, die heel graag kinderen wil met haar vriendin.
Videos by VICE
Het zit namelijk zo: als je in China wordt geboren, word je geregistreerd in een bepaalde stad en kun je je niet zomaar ergens anders inschrijven. Die vorm van registratie heet het hukou-systeem. Maar om zo’n hukou te krijgen voor je kind, moet je een geregistreerde vader en moeder zijn. En daarvoor moet je trouwen.
Guo wordt dus formeel gezien vader van het kind.
Ik zei tegen hem: “Oké, ik zou wel even nadenken wat de gevolgen van zo’n huwelijk kunnen zijn.” Misschien is het wel zo dat hij straks verplicht allerlei financiële verantwoordelijkheden draagt, omdat hij vader is op papier. Hij heeft zich daar helemaal niet in verdiept. Het leek niet echt indruk op hem te maken. In China is het vrij normaal in de gaywereld om een schijnhuwelijk aan te gaan, enerzijds voor een hukou voor een eventuele baby, anderzijds om familie tevreden te houden.
De vriendin van Guo’s beste vriendin is bijvoorbeeld ook getrouwd met een homoseksuele man. Dat was trouwens een hele traditionele ceremonie, voornamelijk omdat haar familie veel druk op haar uitoefende om te trouwen. In China bestaat namelijk het fenomeen ‘leftover women’ ofwel ‘Sheng Nu’: een stempel die je als vrouw op je gedrukt krijgt als je eind twintig bent en nog niet getrouwd bent met een man. Het is in China extreem belangrijk om een gezin te stichten. Zij zijn die overeenkomst aangegaan zodat hun familie hen met rust zou laten. Maar gelukkig is de familie van Guo en zijn vriendin iets progressiever – zij zijn puur getrouwd voor een hukou.
Na augustus hebben we het er heel lang niet meer over gehad. Laatst, toen ik bij hem op bezoek was in Peking – het zal rond 16 januari zijn geweest – zei hij tegen me dat-ie het ging doen. Ik had niet verwacht dat het zo snel zou gaan, eigenlijk. Ik was in de veronderstelling dat het nog een hoop geregel zou zijn, maar na een etentje met zijn allen – ik moest de twee vriendinnen nog ontmoeten – besloten ze om het gewoon zo snel mogelijk te doen.
Een dag voordat ik uit China vertrok, ongeveer twee weken geleden, vroeg ik aan hem: “Wat ga je morgen doen?” Waarop hij antwoordde: “Oh, ik weet niet, een wasje draaien?” Ik vroeg hem wanneer hij ging trouwen, want ik wist dat het binnenkort zou zijn, maar ik wist het niet meer precies. Het bleek de dag erna te zijn. Hij was het stiekem vergeten. Het was voor hem iets wat hij ‘even tussendoor’ deed. Hij is daar gewoon in zijn slobbertrui en Uggs naartoe gegaan om het papiertje op te halen. Het was allesbehalve traditioneel. Ik zat in het vliegtuig toen ze trouwden, en toen ik was geland kreeg ik een sms’je: “Haha, ben getrouwd.”
Toen ik terug in Nederland was, merkte ik pas dat mensen het op de een of andere manier een hele grote stap vinden. Het eerste wat me werd gevraagd was: “En wat vind jij daarvan? Hoe is dat voor jou?” Maar ik heb gewoon zoiets van: het is een goede vriendin van hem, en hij kan iets voor haar betekenen. Het is best nobel, vind ik, en ik heb niet het idee dat dit direct invloed gaat hebben op mij. Ze hebben afgesproken dat zij de financiële zorg gaan dragen voor het kind. Misschien moet Guo een paar keer mee als ze een echo heeft bijvoorbeeld, zodat het niet verdacht lijkt.
Kijk, in China is het veel normaler om iets voor elkaar te doen. Nederland is een stuk individualistischer. Hier geldt het devies: als je iets doet voor een ander, moet je daar iets voor terugkrijgen. In China is het collectiever geregeld. Je doet van alles voor elkaar zonder moeilijk te doen, en je helpt elkaar. Dat vind ik mooi.
*Guo is niet zijn echte naam. Hij zit namelijk middenin het proces en wil niet traceerbaar zijn.