Leven met synesthesie: hoe het is om kleuren te kunnen horen

Ik heb een eigenzinnige vorm van synesthesie. De symptomen die ik ervaar verschillen veel van elkaar, maar het meest dominant is mijn vermogen om kleuren te horen. Dit is ook wel bekend als chromesthesia, of kleur-geluidsynesthesie. Mijn zicht is regenboogkleurig. Ik zie kleuren als mijn zintuigen heel erg gestimuleerd worden. Dus als ik iets moois zie terwijl ik naar mooie muziek luister, verschijnen er kleuren die in een bepaald ritme bewegen en kronkelen. Het ziet eruit als een vuur van groen, blauw en rood.

Het is een constante vorm van visueel genieten: zelfs de meest saaie, grijze objecten schitteren als diamanten of kristallen. Ik heb er totaal geen controle over. Ik zie het zelfs als ik slaap. Ik heb een terugkerende droom, die ik alleen heb als het hard regent. Bij het horen van de druppels verzamelen de kleuren zich om me heen, en pulseren ze op elke regendruppel. Synesthesie is een hele intieme en persoonlijke ervaring. Sommige dingen kunnen heel seksueel zijn – zoals dat overweldigende gevoel als je voor het eerst verliefd wordt.

Het is lastig om synesthesie uit te leggen aan mensen die het niet hebben. Het is onmogelijk om de complexiteit ervan uit te leggen – het is net zo moeilijk als de wereld omschrijven aan iemand die vanaf zijn geboorte blind is.

Opgroeien was lastig. Ik dacht dat mijn kleurhallucinaties gewoon dagdromen waren. Alles is nieuw voor kinderen, dus ik hield mijn mond. Ik was verlegen en vluchtte vaak om alleen te zijn. Dat doe ik nog steeds.

Ik voelde me verloren. Ik was een mysterie voor mijn leraren. Ik kon me nooit concentreren op school en ik kon ze niet uitleggen wat ik zag. Ik nam niet eens de moeite om op mijn diploma-uitreiking aanwezig te zijn. Op jonge leeftijd begon ik te experimenteren met drugs. Ik denk dat ik in mijn tienerjaren hetzelfde ervoer als de meeste volwassenen in een midlifecrisis: ik probeerde een leegte te vullen en uit te vinden wie ik was. Toen ik twaalf was, stierf ik bijna aan een zware alcoholvergiftiging. De dokters zeiden dat ik geluk had dat ik nog leefde.

Maar toen ontdekte ik kunst. Mijn tante was illustrator en aan iedere muur van ons huis hing mijn moeder een schilderij van haar op. Ik herinner me dat ik als kind ooit naar een tentoonstelling van haar ging. Ik kon de schetsen horen. Mijn tante moedigde me aan om te schilderen. Het veranderde mijn hele leven – er was eindelijk een manier om alles wat ik zag, hoorde en voelde uit te drukken. Het maken van abstracte kunst voelde zo bevrijdend. Op de dag voordat ik aan de kunstacademie begon, pleegde mijn tante zelfmoord. Ze is nog steeds de grootste invloed op mijn werk.

Toen het eenmaal vastgesteld werd dat ik een neurologische aandoening had, werd er een hoop duidelijk voor me. Zelfs de simpelste dingen als hoofdpijn kwamen door de grote hoeveelheid prikkels die ik binnenkreeg.

De docenten op de kunstacademie vonden dat ik moest stoppen met abstracte kunst en me eerst moest richten op wat meer conventionele dingen, maar ik wilde me niet beperken. Nu ik ben afgestudeerd, gebruik ik mijn garage als werkplek. Ik heb het gevoel dat ik mezelf nu echt kan uitdrukken. Ik probeer al mijn ervaringen, mijn visualisaties en de geluiden die ik hoor tot leven te brengen op het canvas. Als ik schilder en luister naar mijn zelfgemaakte muziek, komt mijn kleurenvisualisatie tot een hoogtepunt – ik zie de kleuren dansen.

Het is overweldigend om mijn werk tentoon te stellen, schilderen is zo'n intieme expressie van mijn aandoening. Een jong meisje nam laatst contact met me op. Ze vertelde me dat ze van plan was om een einde te maken aan haar leven, maar dat mijn werk haar tegenhield. Ik brak toen ze me vertelde dat het pijnlijke herinneringen ophaalde.

Ik ben nu 21 en voel me eindelijk gelukkig om met zo'n zeldzame neurologische aandoening te leven. De gedachte om zonder synesthesie te leven beangstigd me. Ik leef in kleur. Ik zal sterven in kleur.