China betaalt Tibetanen om te voorkomen dat ze zichzelf in de fik steken

Zelfdoding is een symbool geworden voor het verzet van de Tibetanen tegen het Chinese regime. Het is een probleem dat zich al jaren voordoet. Na een recente opleving van burgerlijke ongehoorzaamheid heeft de Chinese regering besloten de Tibetanen die zichzelf verbranden een halt toe te roepen, om zo de sociale harmonie te herstellen.

Dit deden ze door een beloning van 8.000 dollar uit te loven in Tibet voor degenen die de zelfverbrandingsplannen van mede-Tibetanen aan zouden geven. Maar in plaats van een vermindering van het aantal zelfmoorden, is dit getal juist toegenomen. Eind oktober pleegden zeven Tibetanen binnen een week zelfmoord. Het lijkt erop dat de onderdrukte Tibetaan niet bereid is zijn vrienden en familie aan te geven voor een beetje geld. De zelfverbrandingen blijven voortduren in november, en er was zelfs sprake van de eerste drievoudige zelfdoding.

Om meer te weten te komen over de implicaties van China’s strategie en de toekomst van Tibet, spraken we Stephanie Brigden van de organisatie Free Tibet.

VICE: Toen de Chinese politie deze maatregel trof, leek het alsof zij het beste met de Tibetanen voor hebben. Ik gok dat er meer achter deze maatregel schuilt.
Stephanie Brigden: Het geld dat de politie aanbiedt is ongeveer een jaarsalaris, zelfs voor een Chinese ambtenaar. Het was het proberen waard om de Tibetanen te transformeren tot informanten, maar het benadrukt eigenlijk alleen maar dat China gewoonweg niet begrijpt wat de beweegredenen zijn van een protest. Als Tibetanen zich onderdompelen in gas en zich daarna in de fik steken, zullen ze het verlangen naar vrijheid niet zomaar opgeven voor geld.

Het lijkt er al op dat de maatregel niet werkt.
Precies. De beschikking werd 21 oktober uitgegeven, en de volgende dag was er al een geval van zelfverbranding. Binnen vijf dagen werden dat er vier, en niet lang daarna konden er nog drie bij opgeteld worden. In die week werden de meeste zelfverbrandingen ooit geregistreerd. Als China denkt dat ze Tibetanen kunnen afkopen hebben ze het flink mis.

Denk je dat de verhoging van het zelfmoordcijfer een directe reactie was op het overheidsbesluit?
Daar hebben we geen bewijs voor. We hebben geen afscheidsbrieven van Tibetanen waarin staat: “Dit is hoe ik denk over afkopen.” Maar ik denk dat het geen toeval is dat het hoogste aantal zelfmoorden werd geteld net na de publicatie van het bericht.

Denk je dat er een andere manier is om de Tibetanen tevreden te stellen?

Vrijheid. De Tibetanen willen zelf kunnen beslissen over hoe ze worden geregeerd. Ze willen niet bestuurd worden door een stel grijze mannen ergens in China. Ze hebben die mannen niet zelf gekozen. Ik vind het interessant dat twee derde van alle Tibetanen jonger is dan 25 jaar. Dat betekent dat ze niet anders gewend zijn dan China’s bestuur. Het gekke is dat ze zich er wel tegen verzetten. Ze kunnen zich het leven in vrijheid niet herinneren. Ze hebben erover gehoord en daarom strijden ze. Ze willen leven in een land waar ze hun eigen vlag kunnen tonen, zonder dat ze bang hoeven te zijn om gearresteerd te worden. Ze willen de mogelijkheid hebben om naar een internetcafé te gaan, zonder dat ze hun identiteitskaart moeten laten zien.

Er was een enorme politieopkomst toen Dorje Lungdup zich in november in brand stak. Het internet en de mobiele communicatie werden afgesloten. Denk je dat de Chinese regering deze incidenten gebruikt als rechtvaardiging voor hun groeiende aanwezigheid in Tibet?
China heeft geen rechtvaardiging nodig. Elk geval van zelfverbranding betekent een uitbreiding van het leger. Het gebeurt in elk dorp en in elke stad. Kort geleden spraken we Chinese burgers die als toeristen in Tibet verbleven, en zelfs zij waren geshockeerd door de enorme aanwezigheid van het Chinese leger.

Wat gebeurt er met Tibetanen die van plan zijn zichzelf te verbranden als zij worden gepakt?
Free Tibet heeft 63 gevallen van zelfverbranding geregistreerd sinds 2009. We weten dat 15 mensen het hebben overleefd, maar we weten niet waar ze zijn. De eerste monnik die zichzelf verbrandde [Tabe] werd opgesloten door beveiligingspersoneel, en vertelde kort daarna op televisie wat hij had gedaan. Het is onduidelijk of hij dit onder druk moest doen. Hij mocht nooit meer terug naar huis.

Jezus. Wat is er gebeurd met andere overlevenden?
Eentje werd opgenomen in het ziekenhuis, maar die werd belachelijk gemaakt en uitgescholden door de artsen. Dat maakte deel uit van de vervolging. In veel steden en dorpen waar zelfverbranding voorkomt worden Tibetanen vastgehouden, of ze verdwijnen. Ook al hadden ze er niet direct mee te maken. Deze mensen worden opgesloten en veroordeeld tot minstens zes maanden, of zelfs levenslang. Simpelweg omdat ze in de buurt waren. Bekentenissen worden uitgelokt door martelingen, want de autoriteiten hebben geen bewijs.

De Dalai Lama zei kort geleden dat hij een verandering verwacht als Xi Jingping aan de macht komt. Klopt dat, of is dat gewoon blind optimisme?
Ik denk dat zijne Heiligheid benadrukt dat het zo niet verder kan gaan. Het is voor China onmogelijk haar grip op Tibet te houden. De VN heeft eindelijk een uitspraak gedaan over de situatie in Tibet. De Britse regering zal snel volgen.

Dit kan inderdaad niet zo langer doorgaan.
Internationaal gezien vrezen we steeds meer voor China’s opkomst omdat China zich niet houdt aan de internationale mensenrechten. Binnen korte tijd zal een nieuw legioen van Chinese leiders de macht grijpen en regeren over miljoenen mensen in China en Tibet. Dan is verandering mogelijk. China kan de eisen van Tibetanen en Chinese burgers niet langer negeren.