Vijf gouden tips om de kans op een burn-out aanzienlijk te verkleinen

Is een kantoorbaan echt zo kut als het klinkt? Hoe eerlijk moet ik zijn bij een sollicitatie? En ben ik kansloos zonder diploma? De komende drie weken kan je op VICE terecht voor alles wat je moet weten over hoe werken werkt. Lees alle artikelen uit de VICE Guide to Work hier.

In een maatschappij waarin ‘druk’ vaak het enige passende antwoord is op de vraag hoe het met ons gaat en iedereen en zijn moeder overwerkt lijkt te zijn, razen we onszelf continu voorbij. En alhoewel je nog best lang op die automatische piloot door kunt draven, bestaat de kans dat er uiteindelijk een burn-out op de loer ligt. Als je niet op tijd op de rem trapt, lig je voor je het weet een paar maanden gestrekt op de bank – niet wetend hoe je jezelf naar de supermarkt moet slepen, laat staan naar die verjaardag of je werk.

Omdat voorkomen altijd beter is dan genezen spraken we Wing Yan Man (30), die de School for Millennials runt: een organisatie waarmee ze mede-millennials vaardigheden probeert aan te leren om de kans op een burn-out te verkleinen. Ze vertelt: “Ik vind 'prestatiegeneratie' een heel passende naam voor onze generatie. Onze ouders hadden lang niet zoveel kansen als wij. Door het internet ligt alles nu binnen handbereik, mogelijkheden lijken oneindig. Dat heeft zo zijn voordelen, maar tegelijkertijd is het stressvol. Want wanneer je ondanks al die mogelijkheden toch niet gelukkig bent, moet het bijna wel aan jezelf liggen.” Zelf belandde Man drie jaar geleden in een burn-out. Ze legt uit: “Ik werkte voor een groot bedrijf en deed alleen maar dingen die van nut waren voor mijn carrière. Mijn lichaam gebruikte ik als een stuk gereedschap om doelen te bereiken, en ontspannen stond in mijn beleving gelijk aan stilstaan. Door continu energie van mijn lichaam te vragen zonder deze weer aan te vullen, zat ik er op een gegeven moment helemaal doorheen.” Volgens Man kun je dat stadium voor proberen te zijn met een paar kleine aanpassingen in je gedrag.

Man legt uit: “Wanneer je geen student met zeeën van tijd meer bent en maar een beperkte hoeveelheid vrije tijd hebt, moet je je tijd en energie slim verdelen. Vaak zijn we bewust of onbewust omgeven door mensen en dingen die ons veel energie kosten. Natuurlijk kunnen we niet altijd kiezen met wie we op de werkvloer omgaan, maar vrienden heb je letterlijk voor het uitkiezen. Doe dat dan ook. Ga eens na van welke mensen en gesprekken je energie krijgt en van welke niet. Ga bij jezelf te rade waarom dat zo is. Zijn de verwachtingen die een vriend aan je stelt realistisch, of zou je toch liever wat minder vaak afspreken? Soms is een energieslurpende vriendschap nog te redden door uit te spreken wat je van elkaar verwacht. Als je vrienden hebt die je eigenlijk helemaal geen energie geven, accepteer het einde van de vriendschap dan en ga verder met je leven. Spreek dit op een volwassen manier naar de ander uit, net zoals je op de werkvloer zou doen. Soms zit je vast in een bepaalde vriendengroep en blijf je er maar onderdeel van uitmaken, omdat het ‘nu eenmaal zo is.’ Probeer ook in zo'n situatie voor jezelf te kiezen. We hebben alle recht om te genieten van ons leven, dus waarom zou je het jezelf onnodig moeilijk maken? Haal die parasieten uit je leven.”

Man vertelt dat je jezelf zo nu en dan heel eerlijk af moet vragen van wie je iets moet, en waarom dat zo is: “Ik denk dat we vaak handelen om goedkeuring te krijgen van anderen, en onszelf daarom veel druk opleggen om dingen te moeten. Maar waarom verlangen we eigenlijk naar die goedkeuring van anderen? Wees niet bang voor een mogelijke sociale afwijzing, die vaak alleen maar in je eigen hoofd bestaat. We zijn bijvoorbeeld geneigd te denken dat we veel geld moeten verdienen om succesvol te zijn, maar hechten op die manier veel te veel waarde aan wat de buitenwereld als succesvol beschouwt. Vraag jezelf af of je doet wat je écht wil. Stel dat je met een universitair diploma in een koffiezaak wilt werken, doe dat dan. Het lijkt misschien not-done, maar wie boeit het eigenlijk?”

Man vervolgt: “Waar je als kind alleen maar doet waar je zin in hebt, lijkt dat in het volwassen leven bijna een zonde. Niets doen draagt namelijk op het eerste gezicht niet bij aan gestelde doelen of een gevoel van succesvol zijn. Als je een dagje vrij neemt, moet je je bijna verantwoorden – naar jezelf toe, en naar je omgeving.” Toch is het volgens Man onmisbaar om soms gewoon even geen fluit uit te voeren. “Doe daarom eens een hele week waar je echt zin in hebt. Het klinkt absurd, maar waarom eigenlijk? Vaak luisteren we niet goed naar ons gevoel of ons lichaam, en vinden we het heel lastig om ons over te geven aan even helemaal niets uitvoeren." Ze stelt: "Ik adviseer iedereen om zo nu en dan terug te gaan naar dat kinderlijke. Slapen wanneer je moe bent, eten wanneer je honger hebt en gewoon doen waar je zin in hebt."

Volgens Man is het essentieel om door de dag heen meer rustmomenten in te plannen, zodat je je bewuster wordt van hoe je je voelt. Dit kun je onder andere voor elkaar krijgen door je telefoon voortaan uit de badkamer te verbannen. Afgezien van het feit dat het hartstikke onhygiënisch is om op de plee naar hartelust door te blijven tinderen, is het een laagdrempelige manier om een rustmomentje in te lassen. Man: “Als je erover nadenkt, is het eigenlijk heel gek dat we zelfs tijdens een wc-bezoek met anderen in contact willen staan. Pak dat moment nou eens om te evalueren hoe je je voelt, en hoe het met je energie gesteld is. Er is in dit geval geen goed of fout, bewustwording is een begin. Pas vervolgens je taken en gedrag op dat energieniveau aan, en ren niet als een kip zonder kop door. Zulke momenten hoef je natuurlijk niet alleen op de wc in te plannen: bij jezelf te rade gaan hoe het met je gaat kan ook als je bijvoorbeeld ergens aan het wachten bent.”

Tenslotte is het volgens Man ook belangrijk om je te realiseren dat zwaktes niet gelijkstaan aan falen. Ze legt uit: “Een burn-out wordt gezien als teken van zwakte of falen, terwijl het vaak succesvolle mensen zijn die er uiteindelijk mee te kampen krijgen. Erkennen dat je niet álles kunt en weten waar je zwaktes liggen, zijn juist tekenen van kracht en zorgen voor een nog betere focus op je sterke punten. Besef ook dat je niet per se sterker bent als je alles maar in je eentje doet, en laat anderen je helpen. Maak het jezelf makkelijker door je te omgeven met mensen en middelen die je op weg helpen. Dat kan ook heel praktisch zijn: als jij telkens opziet tegen schoonmaken, waarom zou je dan geen schoonmaker inhuren?" Ze besluit: “Help daarnaast jezelf door niet overal zomaar ‘ja’ op te zeggen. Voordat je een verzoek of opdracht toezegt, moet je jezelf de ruimte geven om je af te vragen of je er eigenlijk wel tijd voor hebt. Dat kan al heel simpel door bijvoorbeeld te zeggen: ‘Het lijkt me heel leuk, maar kom er morgen bij je op terug.’ Gun jezelf ook de tijd om te wennen aan deze nieuwe vaardigheden. Het is net als met fietsen: voor je alleen de weg op kunt gaan, heb je eerst zijwieltjes nodig.”

Kan jij wel wat hulp gebruiken in je carrière? Dat komt goed uit, want wij geven een jaar lang loopbaancoaching weg. Kijk hier hoe je dit kan winnen.