We vroegen experts hoe dom het is om alle duiven in Amsterdam uit te moorden

“Duiven zijn ertoe in staat een Monet van een Picasso te onderscheiden, ook al hebben ze die schilderijen nog nooit gezien,” zegt Carel ten Cate, hoogleraar gedragsbiologie aan de Universiteit Leiden. En alhoewel ze vroeger geliefd waren om hun slimheid en werk als postbezorger, wordt er tegenwoordig vooral veel naar ze gescholden. We vinden ze maar vies: ze zitten onder de parasieten, dragen allerlei ziektes bij zich en elke duif bezoedelt de stad per jaar met veertien liter poep. In Amsterdam wonen zo’n 12.000 en dat betekent dus dat ze jaarlijks 168.000 liter poep op de hoofden, balkons en auto’s van onschuldige mensen laten vallen.

Dit vinden we niet leuk. Dus doen we van alles om ze te verjagen: we plaatsen vallen en van die scherpe pinnen zodat ze niet op het reclamebord van de FEBO gaan zitten. Maar ze worden ook vergiftigd en vermoord – en de gemeente doet vrolijk mee. Het lijkt wel of alleen duivenmelkers en een paar slimme gevangenen, die de beesten gebruikten om drugs en telefoons te smokkelen, van ze houden.

Dus het zal niet zo heel veel mensen deren dat gecertificeerde bedrijven in Amsterdam regelmatig hele groepen duiven uitmoorden. Richard Piké van Ongediertebestrijding Amsterdam vertelt dat elk jaar op De Dam hele zwermen bijeen worden gedreven, ze met schietnetten worden gevangen, afgevoerd en worden vergast. Maar is deze massamoord nou wel zo slim? Hebben we duiven niet gewoon hartstikke nodig? Stort het ecosysteem van een stad niet helemaal in als we ze allemaal ombrengen?

Om hier achter te komen belde ik met Ruud Foppen. Foppen is Vogelonderzoeker en bijzonder hoogleraar Integrated conservation biology (geïntegreerde natuurbeschermingsbiologie) aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Ik ging er eigenlijk vanuit dat de duif een heleboel belangrijke taken in het ecosysteem zou vervullen – waarom nam Noach ze anders mee op z'n ark? – maar Foppen vertelt dat dat niet zo is. Er zijn een boel andere vogels die nut hebben in het stadssysteem. Mezen die bomen rupsvrij houden bijvoorbeeld, of kauwen die hondenpoep opruimen. Maar aan duiven hebben we eigenlijk helemaal niks.

“Het kan geen kwaad om alle duiven uit te moorden,” zegt Foppen. “De stadsduif is immers een creatie van de mens, en dat maakt ons een uitstekende kandidaat om ze ook weer de wereld uit te helpen.” Volgens Foppen zijn veel stadsduiven eigenlijk verwilderde postduiven. “Kijk maar eens hoeveel er nog een ringetje omhebben.” Doordat wij ze hebben gecreëerd, hebben ze ook geen natuurlijke habitat en ook geen functie. “Het is net als de halsbandparkiet die in de Randstad voorkomt. Hij zit er gewoon, omdat wij hem geschapen hebben. Maar hij heeft geen natuurlijke rol. Niemand en niets heeft de duif nodig.”

Als ik Foppen vraag of de duif niet belangrijk is als maaltje voor andere dieren, zegt hij dat slechtvalken en haviken er nog wel eens een oppeuzelen, maar dat ze net zo makkelijk iets anders eten. “We aten ze vroeger zelf wel veel. Maar dat is verleden tijd, omdat je nogal wat ziektes van ze kunt oplopen. Een duif neerschieten in het Vondelpark voor het kerstdiner is geen goed idee.” Het enige wat Foppen kan bedenken is dat mensen de beleving van een roekoeënde duif zullen missen. Ik betwijfel of mensen echt iets geven om die domme beesten die het liefst op een frietzaak wonen om met zo min mogelijk moeite een patatje speciaal mee te pikken.

Dus zo’n domme gedachte is het niet om alle duiven uit te moorden. Maar is het ook mogelijk? Volgens Richard Piké van ongediertebestrijding Amsterdam gaat dat niet lukken. Hij is niet gecertificeerd om duiven om te brengen en vangt daarom op diervriendelijke wijze maar zo’n tien per dag. Daarvoor heeft hij lokvoer nodig, kooien en personeel. Maar ook het vergassen van grote hoeveelheden gaat volgens hem ook niet werken: “Al zou je het nog zo graag willen. Er zijn er gewoon te veel. Ze worden niet voor niks vliegende ratten genoemd. Ze zijn taai en planten zich razendsnel voort. Het blijft dweilen met de kraan open,” zegt hij.

Ook Foppen denkt niet dat het mogelijk is. “Dat duiven ons niet aanstaan is onvoldoende motivatie om een hele diersoort uit te roeien. Dat kost jaren tijd en heel veel geld. Vroeger roeiden we soorten uit omdat we ze wilden opeten, zoals de dodo bijvoorbeeld. Met honger als drijfkracht kan je een soort aardig decimeren. Maar het belang is nu niet groot genoeg.”

Nadat ik Foppen en Piké heb gesproken, ga ik op mijn bank zitten en kijk naar buiten. Op mijn balkon staat het vaste groepje hangduiven te roekoeën. Die zullen daar dus wel blijven zitten. Ik besluit daarom eens een poging te wagen om het enige nut dat ze hebben te waarderen: de beleving.