Het platteland van Finland heeft iets mythisch

In 1835 bracht de Finse linguïst Elias Lönnrot de Kalevala uit, een compilatie van traditionele epische poëzie. In zijn thuisland wordt de Kalevala beschouwd als een van de belangrijkste literaire werken ooit. Wat de Ilias voor de rest van de wereld betekent, betekent deKalevala voor Finland.

Vijf fotografen reisden af naar Kainuu, in het noordoosten van Finland, waar de Kalevala vandaan komt. Daar verkenden ze de mythologie door middel van moderne fotografie. Ik sprak over het project met Aapo, een van de fotografen.

VICE: Hi, Aapo. Hoe raakte je geïnteresseerd in deKalevala?
Aapo Huhta: Je weet vast wel iets van de Griekse mythologie af, toch? De Kalevala zou je de Finse versie daarvan kunnen noemen. Het is een verzameling oeroude verhalen, folklore over het ontstaan van de wereld en andere grote thema’s. Lönnrot verzamelde deze verhalen in de omgeving van Kainuu en ons project is daarop gebaseerd. Er ontstaat een steeds groter wordend gat tussen de steden en het platteland, de verschillen groeien. In Helsinki heerst er een heel andere sfeer dan op het platteland, waar alles terug in de tijd lijkt te gaan. We wilden dat onderzoeken met de oude verhalen over Finland in ons achterhoofd. Iedereen had de vrijheid om de plek op zijn eigen manier te beleven.

Foto door Maria Gallen-Kallela

Krijgen de Finse kinderen op school ook te horen over de mythologie?

Ja, iedereen krijgt er op school wel wat van mee, maar de meeste mensen kennen de verhalen niet meer door en door. Ik leerde er pas meer over toen ik aan dit project begon. Veel mensen trekken ook weg van het platteland, vooral de jongere generaties. De voorzieningen voor de ouderen die hier wel blijven, zijn inmiddels schaars. Toch zijn de jongeren niet allemaal verdwenen. Helen heeft zich vooral gericht op de jongeren, dat zie je terug in de foto’s.

Foto door Helen Korpak

Wie is die man in de badkuip?
Ik heb tijdens mijn tijd in Kainuu rondgevraagd naar verschillende interessante karakters die iedereen in het dorp wel zou kennen. Ik hoorde over de eenzame oude mannen die in houten huisjes zonder voorzieningen leefden. Niet veel later klopte ik bij het huis van deze man aan. Hij deed niet open, dus vroeg ik bij zijn buren om zijn telefoonnummer. Ik belde hem op, we spraken af en hij liet me zijn huis zien. Hij had een sauna in zijn garage gebouwd, en dit bad stond er ook. Dat was zo typisch Fins, dat ik dat wilde vastleggen.

Foto door Aapo Huhta

Hoe stonden de mensen die je fotografeerde in het leven, zoals bijvoorbeeld de vrouw die in haar bed is gefotografeerd?
Over het algemeen waren de mensen erg blij met bezoek. Het gebeurt niet vaak dat vreemden aankloppen en naar hun leven vragen, dus ze waren ontzettend vriendelijk. De vrouw op de foto is de vrouw van de man in het bad. Ze bleven maar koffie voor me inschenken! Hun leven verschilt zo enorm van het onze – dingen als sociale media kennen ze eigenlijk niet. Ik ontmoette ook een man die hout aan het hakken was voor een vuur in de keuken. Die traditionele Finse levensstijl is me volledig vreemd, daarom is het juist zo bijzonder. Heb je trouwens ooit gehoord van de Talvivaaramijn?

Foto door Juuso Westerlund

Ja, maar vertel.
De mijn werd gesloten nadat er giftige chemicaliën uit lekten en het omringende water verontreinigd raakte. In de folklore wordt gesproken van Sampo, een soort machine die alle goederen voor de lokale bevolking produceerde. In het verhaal ontstond er chaos omdat iedereen dat ding natuurlijk wilde hebben, en uiteindelijk werd het vernietigd. Een van de fotografen, Juuso, besloot om de Talvivaaramijn te fotograferen, om zo een hedendaagse invalshoek voor dit verhaal te creëren. Dat is wel een goed voorbeeld van wat we hebben gedaan: kijken naar het verleden vanuit een hedendaags perspectief. De catastrofe rondom de Talvivaaramijn leek op die manier ook wel op het verhaal van de Sampo. We wilden vermijden dat het een journalistiek tintje kreeg, dus er zijn geen shots gemaakt van dooie vogeltjes, ofzo. Juuso nam prachtige, intense foto’s van het gebied rondom Talvivaara in het winterseizoen. Ik ben ontzettend blij met de benadering van Juuso: daardoor ontstond de mogelijkheid om erover te praten zonder het onderwerp teveel te benadrukken of vereenvoudigen.

Helen fotografeerde de 15-jarige Petra, met in gedachten het verhaal uit de Kalevala over Aino, een jonge Finse vrouw die achternagezeten wordt door allemaal oude mannen. Het doel was om te spelen met deze traditionele verhalen in een hedendaags Finland.

Meer foto’s vind je hier.

@caisasoze