FYI.

This story is over 5 years old.

Tech

De NOS denkt kennelijk dat het heelal nooit ontstaan is

Volgens de NOS blijkt dat het “bewijs voor het ontstaan van het heelal niet deugt.”

"Een internationale groep wetenschappers concludeert uit nieuw onderzoek dat het recent aangedragen bewijs voor het ontstaan van het heelal niet deugt." Zo begint ​het artikel "'Bewijs' oerknal onderuit gehaald," dat afgelopen zondag op NOS.nl werd gepubliceerd. Waaruit we in het slechtste geval als lezers mogen concluderen dat de NOS denkt dat 'een internationale groep wetenschappers' bewezen heeft dat het heelal nooit ontstaan is. En in het beste geval dat de oerknal niet plaatsgevonden heeft.

Advertentie

DOM!

Normaal gesproken zou ik me niet opwinden over missers in wetenschappelijk nieuws. Wetenschap is moeilijk, er zijn veel woorden voor nodig en het grote publiek zit er niet altijd op te wachten. Maar dit is zo grof verkeerd, op zo'n belangrijk medium, dat ik (naast iedereen die ​iets te maken heeft met wetenschap op Twitter) er graag iets over zeg.

Het is namelijk totaal onwaar wat de NOS zegt. Totaal!

Het is niet zo dat wetenschappers het ontstaan van het heelal in twijfel trekken. Het is ook niet zo dat het bewijs voor de oerknal onderuit is gehaald. Het heelal is namelijk wél ontstaan, getuige iedereen en alles in dit universum. En het bewijs voor de oerknal staat ook nog als een huis.

Wat is er dan wél gebeurd? Vorig jaar was de astronomische wereld eventjes in rep en roer omdat een Amerikaans team van wetenschappers van een project dat BICEP heet, zogenaamd 'bewijs' had gevonden van gravitatiegolven uit het begin van het universum. Wat zou betekenen dat een belangrijke theorie, waar nog nooit direct bewijs voor gevonden is, ineens zeer aannemelijk zou worden.

De theorie waar ik het over heb is ​de inflatietheorie, die stelt dat het universum in haar begindagen ontzettend snel uitzette, wat ervoor zorgde dat alle materie door het universum verspreid werd en niet op een kluitje in een leeg heelal achterbleef. Best wel een big deal.

De resultaten van de Amerikaanse wetenschappers leken erop te wijzen dat ze een spoor hadden gevonden van deze uitzetting.

Advertentie

Helaas voor hen, en ​wat al gauw vermoed werd, was dit totaal niet aan de hand. Ze hadden in feite op de goede gok een stukje hemel uitgekozen om te observeren, en hadden daarbij geen rekening gehouden met ruimtestof die het signaal kon verstoren.

De resultaten bleven dan ook niet lang overeind. In ​september 2014 publiceerde het wetenschappelijke team van de Planck-satelliet, die metingen doet aan het eerste licht van het heelal, dat er in het stuk hemel waar de Amerikanen het over hadden teveel stof was om van een resultaat te kunnen spreken.

Ondertussen ging het Planck-team ook een samenwerking aan met het Amerikaanse team, om hun beider resultaten te vergelijken en hieruit met zekerheid te kunnen concluderen dat ze ruimtestof hadden gemeten. ​Het resultaat hiervan werd vorige week gepubliceerd.

Het paper onderschrijft al wat er eerder gedacht werd: de meting van BICEP bleek te zwak om te kunnen vaststellen dat er bewijs was gevonden van sporen van kosmische inflatie.

Maar in plaats van een bericht hierover, publiceerde de NOS, ik neem aan in alle haast, iets wat hier in de verste verte niet mee te maken heeft. Een betere titel was geweest "'Bewijs' voor kosmische inflatie onderuit gehaald." En dat lijkt nu een kleine, nietszeggende nuance waar ik over aan het zeiken ben, maar dat is het niet.

Het internet is een plek waar mensen om dingen te bewijzen bronnen zoeken die passen bij hun verhaal. En als een bron, waar veel mensen op vertrouwen, zoals NOS, iets publiceert met iets dat zo verkeerd is, kan dat gebruikt worden om pseudowetenschap en misinformatie te wereld in te slingeren, wat niemand ten goede komt. Behalve bepaalde religieuze of anderszins van onzin overtuigde mensen, natuurlijk.

Het is kwalijk dat een medium dat een groot deel van de Nederlanders gebruikt om zich te informeren over de wereld haar werk niet goed doet. En dat op zo'n ongelofelijk onnozele manier doet. Het lijkt nu misschien triviaal, maar dit soort 'kleine' dingen kunnen onbedoeld grote gevolgen hebben. Net als gravitatiegolven, eigenlijk.

​Lees hier trouwens ook wat we eerder schreven over gravitatiegolven​