FYI.

This story is over 5 years old.

Tech

Er is warm water gevonden op een van de manen van Saturnus

Onderzoekers denken dat hydrothermale bronnen de geboorteplaats waren van de eerste levende organismen op de vroege aarde. En nu hebben ze die ook op Encedalus gevonden.

​Enceladus, een van de manen van Saturnus, heeft lange tijd in de schaduw van zijn grote broer Titan geleefd. Titan is de grootste maan die in een baan om Saturnus heen draait en heeft een eigen dampkring, oceanen van methaan én NASA heeft het aangewezen als dé plek voor noodlandingen in ons zonnestelsel. Maar Enceladus, de op zes na grootste maan van Saturnus – toevallig ook de zesde planeet vanaf de zon – kan nu de eerste plaats in het zonnestelsel – na de aarde – genoemd worden waar hydrothermale activiteit is waargenomen.

Advertentie

In Nature is een nieuw onderzoek gepubliceerd van een team onderzoekers van de Universiteit Colorado-Boulder. In de publicatie wordt een tien jaar oud mysterie eindelijk ontrafelt. Het gaat hier om een verklaring over de vondst van natrium-rijke-zout ijskorrels op Enceladus.

Niet ver van de zuidpool van Enceladus ontdekte NASA's ruimteschip Cassini in 2005 waterdampuitbarstingen uit de scheuren van de aardkorst. Onderzoekers hebben daarna monsters onderzocht die Cassini verzamelde onderweg naar Saturnus. Het bleek om siliciumdioxide te gaan. Deze stof vormt zich op aarde meestal door hydrothermale activiteit en is vrijwel onoplosbaar in water.

"Het zou zomaar zo kunnen zijn dat Hydrothermale bronnen de geboorteplaats van de eerste levende organismen op de vroege aarde zijn geweest."

Deze ontdekking is opmerkelijk, want hydrothermale bronnen op de oceaanbodem hebben namelijk bijgedragen aan de meest bijzondere levensvormen op onze aarde. Daarbij is vloeibaar water ook nog eens de belangrijkste indicator van 'leven.' De onderzoekers zeggen zelfs dat de ventilatie-openingen op Enceladus lijken op de aardse.

"De water-steen systemen op Enceladus zijn vergelijkbaar met die van een typisch hydrothermaal-veld wat op Aarde gevonden is. De zogeheten Lost City werd begin 2000 ontdekt in het midden van de Atlantische Oceaan," schrijft Gabriel Tobie in een begeleidend opiniestuk over de ontdekking. Hij is een geodynamica-onderzoeker aan de Universiteit van Nantes in Frankrijk.

Advertentie

"Omdat het relatief koud is, wordt Lost City geponeerd als een potentiële analoog voor hydrothermale systemen in actieve ijsmanen," voegt hij toe. "Het zou zomaar zo kunnen zijn dat hydrothermale bronnen de geboorteplaats van de eerste levende organismen op de vroege aarde zijn geweest. Daarom geeft de ontdekking van een vergelijkbaar milieu op Enceladus, nieuwe perspectieven op de zoektocht naar leven in ons zonnestelsel."

De grootte van de korrels zand die gevonden zijn op Enceladus kunnen volgens onderzoekers alleen gevormd worden op min of meer dezelfde manier als die op onze zeebodem. Het steenachtige maanoppervlak moet een temperatuur van minstens 90 graden Celcius hebben en in contact komen met meer basisch water om zand in deze hoeveelheden op te lossen. Als het warme water vervolgens in contact komt met het koude, schiet het uiteindelijk vrij snel omhoog de atmosfeer in.

"We zoeken nog naar alternatieve verklaringen voor de nano-zandkorrels, maar ieder nieuw resultaat wijst op dezelfde meest waarschijnlijke herkomst," zegt Frank Postberg, co-auteur van de publicatie in een persconferentie.

Als je zand in bad vind betekent dat meestal dat je naar het strand bent geweest, en wanneer dit gevonden wordt op Enceladus zou dit in alle waarschijnlijkheid hetzelfde moeten betekenen. Er is, of was, een oceaan aanwezig onder het ijzige oppvervlak van Enceladus. Zwaartekrachtmetingen geven dan ook aan dat er een oceaan in de buurt van de Zuidpool van Eceladus moet zijn. De oceaan zou zich volgens de metingen zo'n 19 tot 25 kilometer onder het ijs moeten bevinden.

Onderzoekers zijn er daarnaast zo goed als zeker van dat er onder het ijzige oppervlak van Titan ook een zoute ocean schuilt. NASA heeft al laten vallen dat ze graag drones en onderwater-robots naar de grootste maan van Saturnus willen sturen.