Misschien zegt "het naburig recht voor persuitgevers" je niets, maar als je ooit – al dan niet vrijwillig – de mannequinchallenge deed, of je crush wilde imponeren met een grappige meme, gaat het jou wel aan. Dankzij een Europese Auteurswet uit 2013 moeten alle websites een ingebouwd filter hebben die hun inhoud controleert op auteursrecht. Met andere woorden: als je gebruikmaakt van een stukje tekst, muziek of beeld van iemand anders, wordt wat je gemaakt hebt stante pede van het internet verwijderd. Geen geiten meer die Taylor Swift zingen, honden die Tchaikovsky doen of een blokfluitcover van de 20th Century Fox-intro dus.
Advertentie
Hoe protesteert het internet tegen deze belemmering van creativiteit? Juist ja, met een flinke portie creativiteit. Mozilla, de maker van Firefox, en Amsterdamse designstudio Moniker kwamen met Paperstorm op de proppen. Paperstorm is een website waarop je via satellietbeelden boven de wereld lijkt te zweven. Met een simpele muisklik verspreid je flyers waarop staat dat je "makers van kattenfilmpjes, parodieën of GIF-liefhebbers" oproept om te strijden tegen deze auteurswet die online creativiteit beknot.Op die flyers staat uit welk land je komt en op welk tijdstip je ze uitgestrooid hebt over de aardbol. Als je inzoomt kun je niet enkel je eigen protestbrief terugzoeken, maar ook die van andere demonstranten inzien. De miljoenen flyers vormen samen als het ware een ode aan surfen en browsen op cyberspace. Samen met iedereen met een voorliefde voor het wereldwijde web kan je het internet beschermen tegen deze auteurswet."De meeste internetgebruikers zijn zich niet bewust van deze wet," vertelt Luna van Studio Moniker. "Auteursrecht is droge kost, maar dankzij een ludiek, interactief project als Paperstorm worden internetgebruikers bewust gemaakt van welke absurde regels ingevoerd worden."
Alhoewel je alle kanten op kunt – je kunt een virtuele wereldreis maken en brieven op je eigen dak kan leggen, of een tripje naar de Bahamas maken om het strand te bestrooien – word je op het moment dat je de site opent naar een specifieke plaats op de wereld gestuurd. "Voor Paperstorm kozen we voor enkele landmarks waar je automatisch heen wordt gestuurd," legt Luna uit. "Zo hebben we de Eiffeltoren al gebombardeerd en zijn we nu volop bezig Trafalgar Square te bezaaien. Op die manier stellen we telkens een bepaald doel: zo wilden we dat er binnen 24 uur 10 miljoen pamfletten over het Londense Lagerhuis gestrooid waren. Dat is gelukt."
Die vurige strijd voor onder meer dankmemes, die langzamerhand cultureel erfgoed geworden zijn, gaat nog een stap verder. Door die tijdslimiet per doel, word je aangezet om zoveel mogelijk vrienden op te trommelen om de wereld zo snel mogelijk sneeuwwit te maken met protestbrieven. Na elke zaaisessie krijg je te zien hoeveel pamflets je gestrooid hebt. Dat cijfer kun je vervolgens tweeten naar volksvertegenwoordigers die die wet in hun portefeuille hebben. "De kracht zit in het feit dat iedereen het samen doet. Je overschrijdt samen een drempel. Daarbij is het een luchtige, open manier om mee te doen in een protestactie," vertelt Luna. Luchtig impliceert uiteraard niet dat het nutteloos is. "We geloven dat die absurde wet onder meer door deze actie teniet gedaan zal worden. En het zien digitale brieven, dus je hoeft er niet eens een reeks bomen voor om te kappen."