Duitsland wil een Europees internet maken om spionage te omzeilen

Het lijkt erop dat Angela Merkel serieus is met haar plan om Amerikaanse spionage tegen te gaan. Woensdag zal ze met Franse president Hollande praten over een puur Europees netwerk om de data van iedereen in Europa te beschermen. "We zullen het vooral hebben over Europese providers die beveiliging bieden aan onze burgers, omdat het niet nodig zou moeten zijn om onze mails en andere informatie de Atlantische Oceaan over te sturen," aldus de Duitse bondskanselier in haar wekelijkse podcast. "We zouden een communicatienetwerk binnen Europa moeten bouwen."

Duitsland is met name kritisch geweest over de NSA- en GCHQ-spionage. En terecht. Onze oosterburen werden meer dan anderen bespioneerd: zelfs Merkel's eigen mobiel is mogelijk afgeluisterd door de Amerikaanse overheid. Ook werd er een potentiële elektronische "spionagetent" ontdekt op de Britse ambassade, vlakbij het Duitse parlement.

Sindsdien probeert Merkel de VS zo ver te krijgen dat ze een "anti-spionage-overeenkomst" tekenen, maar het lijkt erop dat Obama's regering niet mee wil spelen (en daarnaast kan er getwijfeld worden aan het nut van zo'n overeenkomst, aangezien spionage altijd stiekem gebeurt).

Ondertussen is Duitsland volgens de Independent een nieuw contraspionage-offensief begonnen. Ze citeren daarbij uit Der Spiegel, die claimt plannen ontdekt te hebben om de hoeveelheid anti-spionagemaatregelen enorm te vergroten. Duitsland zou volgens de krant van plan zijn om de surveillance rond de Amerikaanse en Britse ambassade flink op te voeren - om de spionnen te bespioneren ofzo.

Het idee van het communicatienetwerk is om data van Europeanen onder Europese wetgeving te houden. Het probleem is dat, hoewel het internet een wereldwijd netwerk is, elk land andere privacy-wetgeving heeft. Duitsland heeft bijzonder strenge regels als het aankomt op persoonlijke privacy - wat misschien een resultaat is van hun Communistische en Nazi-verleden, waarin surveillance een grote rol speelde bij de onderdrukking van het volk.

Maar als Duitse data het land verlaat, wordt het niet meer beschermd door die wetten (en kan het dus door de NSA gecheckt worden). Merkel heeft ook haar pijlen gericht op Google en Facebook, omdat ze hun servers neerzetten in landen met veel minder strikte databescherming. Ze noemde geen namen, maar Bloomberg wijst erop dat beide bedrijven hun hoofdkantoren in Ierland hebben.

Merkel ontmoet Hollande morgen om het idee te bespreken, en Frankrijk heeft al toegezegd om akkoord te gaan met de plannen. Toch zal het plan meer dan overeenkomst nodig hebben om te werken. Ten eerste zijn Frankrijk en Duitsland slechts twee Europese landen. Het is niet duidelijk hoe ver hun geplande netwerk zou reiken, maar het is wel duidelijk dat dit soort gesloten netwerken de openheid van het internet in gevaar brengen, iets waar Europa zich vaak voor uitspreekt. En er zijn ook praktische kwesties: wat gebeurt er bijvoorbeeld als je een mailtje van Amerika naar Europa stuurt, en andersom?

Daarnaast hebben Duitsland en Frankrijk verschillende wetten omtrent databescherming, en zouden dus eerst soortgelijke wetten moeten aannemen. Net als alle andere Europese landen.

Persbureau UPI wijst er ook op dat een Europees netwerk waarschijnlijk niet de NSA buiten de deur houdt. Ze halen daarbij een interview aan met Edward Snowden, waarin hij vertelde dat simpelweg data buiten Amerika opslaan niet genoeg is. "De NSA gaat achter die data aan," zei hij. "Als de NSA smsjes uit telecommunicatiediensten in China kan trekken, dan kunnen ze ook wel Facebook-berichten in Duitsland onderscheppen."