FYI.

This story is over 5 years old.

Seks

Waarom worden mannen vaak wakker met een erectie?

Wetenschappers zijn eindelijk begonnen met het ontrafelen van het ODOL*-mysterie.
Een tros bananen met blauwe achtergrond
Getty Images

De welbekende ochtenderectie, of *Ongelooflijk Dikke Ochtend Lul, is meer dan alleen een onvermijdelijk feit des levens voor de helft van de wereldbevolking: het is ook een indicatie van iemands seksuele gezondheid. Ochtenderecties zijn geen enkele man vreemd, en zelfs kinderen en baby’s in de baarmoeder doen mee. Maar waarom dat zo is? Dat ligt ingewikkelder dan je wellicht zou verwachten.

Hoe worden erecties eigenlijk veroorzaakt?

Erecties worden bij mannen veroorzaakt door het zenuwstelsel en het endocriene systeem (dat zijn de klieren die hormonen in ons lichaam afscheiden). Wanneer je seksueel opgewonden raakt ontstaat er in de hersenen een chemisch bericht, dat naar de zenuwen gestuurd wordt die bloedvaten in de penis besturen, waardoor er bloed naartoe begint te stromen. Het bloed wordt vastgehouden in de spieren in de penis, waardoor deze uitzetten, met een stijve penis als eindresultaat.

Er zijn meerdere hormonen betrokken bij deze reactie van de hersenen, zoals testosteron. Hetzelfde mechanisme kan ook in gang worden gezet zónder dat de hersenen hierbij betrokken zijn, bijvoorbeeld bij een ongecontroleerde reflexbeweging in de ruggengraat. Dit verklaart waarom mensen met schade aan hun ruggengraat nog steeds erecties kunnen krijgen, en waarom je niet seksueel opgewonden hoeft te zijn om een erectie te krijgen.

Advertentie

Waar komen erecties in je slaap vandaan?

Nachtelijke erecties vinden plaats tijdens de REM-slaap, de slaapfase waarin we dromen. Dit gebeurt wanneer bepaalde delen van de hersenen worden geactiveerd tijdens het dromen, zoals de zenuwen die verantwoordelijk zijn voor acties als rusten en eten verteren, en de zenuwen die je vecht-of-vlucht impulsen besturen. Ook wordt wanneer je slaapt het gebied van de hersenen dat serotonine aanmaakt onderdrukt.

Je slaap bestaat uit verschillende cycli van REM en non-REM slaap. Tijdens de REM-slaap vindt er een overgang plaats: onze hersenen gaan van een sympathische (vechten of vluchten) werkwijze over naar parasympathische (rusten en verteren) stimulatie. Door deze overgang reageren de parasympathische zenuwen, en dit veroorzaakt een erectie. Het is dus een spontane reactie, waar je niet wakker voor hoeft te zijn.

Dat mannen vaak met een erectie wakker worden komt wellicht doordat je vaak nog middenin je REM-slaap zit als je wakker wordt. Ook is het testosterongehalte in de ochtend op zijn hoogst en draagt daarmee bij aan de frequentie van ochtenderecties. Testosteron heeft overigens geen groot effect op erecties die je krijgt door geile fantasieën of beelden die erotisch stimulerend zouden moeten zijn. (Lees: porno.) Deze erecties worden voornamelijk aangestuurd door het beloningssysteem in het brein.

Omdat je meerdere slaapcycli per nacht doorloopt kan je tot wel vijf keer aan toe een erectie hebben, van 20 tot 30 minuten per keer. Dat hangt natuurlijk wel af van de kwaliteit van je nachtrust, en gebeurt dus niet iedere nacht.

Advertentie

Wat is het nut ervan?

Er wordt wel gedacht dat zo’n stijve jongeheer in de ochtend dient om je te attenderen op een volle blaas, aangezien de erectie doorgaans afneemt na het plassen.

Maar het is waarschijnlijker dat het in werkelijkheid andersom gebeurt: zo’n volle blaas stimuleert de zenuwen die naar de ruggenwervel lopen, en de reflexreactie hierop veroorzaakt een erectie. Dat verklaart wellicht ook waarom de erectie zakt na een bezoekje aan het toilet.

Of ochtenderecties ook gezond zijn voor je penis, is volgens verschillende wetenschappelijke onderzoeken nog niet duidelijk. Meer zuurstof in de penis zou wel goed kunnen zijn voor de gezondheid van het spierweefsel in de penis, en er is in ieder geval geen bewijs dat ze niet gezond zijn, die ODOLlen.

Wat betekent het als je geen ochtenderecties krijgt?

Wanneer er geen sprake is van nachtelijke erecties kan dit een teken zijn van ziektes die een erectiestoornis kunnen veroorzaken, zoals bijvoorbeeld diabetes, waar een gebrek aan ochtenderecties veroorzaakt wordt door verminderde bloedsomloop in de penis. In dat geval reageert het lichaam ‘s nachts onvoldoende op de berichten die het brein afgeeft terwijl je slaapt.

Er wordt gespeculeerd dat ochtenderecties in ieder geval het bewijs zijn dat je fysiek in staat bent om een erectie te krijgen en alles naar behoren werkt, omdat psychologische factoren geen rol spelen, zoals ze dat wel kunnen doen wanneer je wakker bent. Maar uit onderzoeken blijkt dat een mentale aandoening, zoals een ernstige depressie, wel degelijk effect kan hebben op nachtelijke erecties. Het niet krijgen van ochtenderecties is dus niet per se een teken dat je een lichamelijke ziekte of een tekort aan testosteron hebt.

Advertentie

Medicatie als Viagra lijkt ook invloed te hebben op ochtenderecties; deze waren volgens onderzoek meer voorkomend en intenser.

Dus, zijn ochtenderecties iets goeds?

Hoewel sommige mannen goed gebruik maken van hun ochtenderectie, zijn veel mannen vaak niet geil in de ochtend. En mannen die op hun buik slapen kunnen last ondervinden van zo’n ongewenste tentstok.

Maar aangezien erecties een teken zijn van een gezond hart, wordt de aanwezigheid van een stijve ochtendpik vaak als goed nieuws gezien. Door gezond te leven kun je erectieproblemen voorkomen en zelfs terugdraaien, dus het is (ook) voor je penis goed om gezond te eten, een gezond gewicht te hebben, te sporten en alcohol en sigaretten te vermijden.

Dit artikel werd oorspronkelijk gepubliceerd op The Conversation onder een Creative Commons-licentie. Lees hier het originele artikel .