High school dropouts vertellen hoe ze toch nog goed terechtkwamen

Is een kantoorbaan echt zo kut als het klinkt? Hoe eerlijk moet ik zijn bij een sollicitatie? En ben ik kansloos zonder diploma? De komende drie weken kan je op VICE terecht voor alles wat je moet weten over hoe werken werkt. Lees alle artikelen uit de VICE Guide to Work hier.

—

De regering steekt er veel werk in om het aantal voortijdig schoolverlaters terug te dringen. Jongeren met een diploma maken namelijk meer kans om goed te functioneren in de maatschappij, zowel op de arbeidsmarkt als sociaal. In het schooljaar 2016-2017 stopten 23.793 jongeren met school voordat zij een startkwalificatie hadden. Volgens Jet Bussemaker, voormalig Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, heb je “zonder startkwalificatie veel minder kans op de arbeidsmarkt en meer kans om met justitie in aanraking te komen.” Allemaal niet zo mooi dus. Dat het voortijdige schoolverlaters niet goed afgaat wordt ook bevestigd door onderzoek van het SCP. Volgens dit onderzoek zijn schoolverlaters vaak kinderen van laagopgeleide ouders, komen ze uit eenoudergezinnen en hebben ze relatief vaak drugsproblemen. Bussemaker en het SCP onderstrepen een vooroordeel waar we allemaal bekend mee zijn: dat voortijdig schoolverlaten een slechte start is voor kinderen die het al moeilijk hebben. We associëren schoolverlaters met problemen, drugs en werkloosheid.

Toch kennen we allemaal high school drop-outs die juist erg succesvol werden. Denk aan Ed Maas, Walt Disney en Anouk. Er zijn dus mensen die ondanks een drop-out toch goed terecht komen, zelfs beter dan de rest. Omdat ik wil weten hoe schoolverlaters erin slagen om van hun falen een triomf te maken, of er toch tevreden mee te zijn, zocht ik er een paar op om ze dit te vragen. Wat bleek: juist door hun drop-out werden zij ambitieus.

Als je stopt met de middelbare school, kom je in de harde mensenwereld terecht. Dan kun je niet zeggen: ik ben nog maar jong, een drop-out en het is de schuld van de maatschappij. Als je wil stoppen met school, doe dat dan alleen als je ambitie hebt. Want met een ‘flutdiploma’ kom je anders niet ver.

Ik ben op mijn zeventiende gestopt met de havo. Mijn cijfers waren niet goed genoeg. Dit kwam mede omdat ik problemen thuis had en ik daardoor alle motivatie kwijt was. Toen ik zou blijven zitten, besloot ik dat ik gewoon van school wilde om mijn eigen ding te gaan doen. Ik heb toen wel echt gedacht dat er geen hoop meer voor me was. Want wat bereik je nou zonder diploma?

Doordat ik al mijn hele leven met paarden bezig was raakte ik gemotiveerd om hier mijn beroep van te maken. Ik heb uiteindelijk slechts een mbo niveau 2 in paardenhouderij gedaan. Dit is ver onder mijn niveau en was binnen een jaar geregeld. Ik moest iets uitleggen over waterleidingen en een paard opzadelen en toen had ik mijn diploma. Toen ik met dit cv solliciteerde bij welke baan dan ook, werd ik niet eens uitgenodigd om op gesprek te komen. Daarom zorg ik als ik iets voor elkaar wil krijgen dat ik een gesprek heb, zodat mensen zien dat ik iets in mijn mars heb. Ik realiseerde me dat ik vanaf niks moest gaan opklimmen en heb toen een eenvoudig baantje gevonden bij een paardentrainingsstal. Omdat ik wel wat bleek te kunnen en keihard werkte, kreeg ik de kans om instructeursopleidingen te doen en door te groeien in de trainerswereld. Vanuit daar ben ik bij mensen thuis les gaan geven. In drie jaar tijd groeide ik door tot ‘paardenfluisteraar’, waar op dat moment heel veel vraag naar was.

En zo was ik ineens succesvol ondernemer. Toen ik genoeg geld had heb ik samen met een vriend een oude boerderij in Frankrijk gekocht. Dat was best een gok. We hebben de zolder verbouwd tot groepsaccommodatie. Die verhuren we aan bedrijven die hier bijvoorbeeld een yogaretraite willen geven. Daarnaast organiseren we weekenden of themaweken. Toen we begonnen met de accommodatie zijn we ook samen een bedrijf begonnen dat de toeristische recreatiesector helpt bij het installeren en optimaliseren van hun WiFi-netwerk. Daar verdienen we nu eigenlijk het meeste mee.

Ik ben in de zesde van het gymnasium gestopt. Ik was gezakt voor mijn eindexamen, had geen zin meer en wist toch al zeker dat de universiteit niks voor mij was. Omdat ik niet zoveel discipline heb en bovendien met andere dingen bezig wilde zijn. Met kunst bijvoorbeeld.

Ik vond het niet spannend of moeilijk om te stoppen. Maar gewoon prima en relaxed. Hard werken is niks voor mij. Het is voor mij belangrijker om te kunnen chillen en feesten. Dat ik stopte, verbaasde mijn klasgenoten niet. Ze vonden het wel bij me passen. Ik ben nou eenmaal too cool for school. Ook docenten hadden wel vertrouwen in wat ik ging doen.

Ik had geen plan maar ben gewoon bij de Coffee Company gaan werken. Dat doe ik nu inmiddels vier jaar. Ik schilder een beetje en heb af en toe een expositie. Maar ik heb vooral een hele hoop vrije tijd. Mijn leven is tof omdat ik bewegingsvrijheid heb. Ik ga naar werk, kom thuis, lees mijn mangaverhaaltjes en speel een potje schaak. Dat vind ik nice. Sommige mensen vinden dat ik meer van mijn leven moet maken maar ik ben tevreden.

Ik heb nooit spijt gehad dat ik gestopt ben. Ook vind ik het niet jammer dat ik niet keihard aan de weg timmer om carrière te maken. Toch is het niet alleen maar leuk. Het levert namelijk niet heel veel energie op, hoe ik nu leef. In de Coffee Company staan is best vermoeiend. Als ik een burn-out zou krijgen zou het overigens eerder te maken hebben met teveel feesten. In tegenstelling tot veel van mijn leeftijdsgenoten, die zich kapot werken totdat ze erbij neervallen. Nee maar serieus, het is niet alleen rozengeur en maneschijn. Ik heb me periodes wel erg richtingloos gevoeld en vraag me nu nog steeds weleens af waar ik mee bezig ben.

Of ik voor altijd in de horeca blijf werken weet ik niet. Mijn instelling nu is in ieder geval niet ambitieus en ik heb ook niet echt de behoefte om dat te veranderen. Misschien kijk ik over tien jaar wel terug en denk ik: shit, ik heb niks bereikt. Maar misschien denken mijn keihard werkende leeftijdgenoten wel: shit, ik heb alleen maar gewerkt en nooit genoten. De tijd zal het leren.

Ik ben altijd de beste van de klas geweest. De basisschool was niet echt een uitdaging en op de middelbare school hoefde ik ook mijn best niet te doen. Omdat ik geen zin meer had stopte ik. Dat vwo-papiertje hoefde ik niet. Dat papiertje heeft niks te maken met mijn intelligentie, motivatie en doorzettingsvermogen. Mijn cijfers waren niet slecht. Ik werd dus niet weggestuurd. Ik vond het gewoon mooi geweest. Vooral omdat mijn mentor ging emigreren. Die man was belangrijk voor me. Dat kwam omdat ik geen vrienden in mijn klas had. Ik was een buitenbeentje. Nadat ik twee jaar bij New York Pizza had gewerkt als telefoniste, kreeg ik een serieuze baan bij de customer care van Delta Lloyd. Ik werd hier aangenomen omdat het een mbo-functie was, en ik zelfs zonder vwo afgemaakt te hebben, dat wel aankon. Die baan raakte ik kwijt door de crisis. Ik werd wegbezuinigd. Daarna volgde eenzelfde functie bij ING. Ook wegbezuinigd. Tegen die tijd was was ik 21. Ik besloot weer naar school te gaan, maar vond weer een nieuwe baan. Een paar jaar later pakte ik school pas weer op en heb ik binnen twee jaar een HBO-studie Crossmediale communicatie afgerond.

Omdat ik al een groot netwerk binnen de marketing en communicatiebranche had door de activiteiten die ik buiten mijn studie om deed, was een baan vinden geen probleem. Ik ben als praktijkcoördinator bij Inholland gaan werken en als communicatiemedewerker bij Proactive. Ook had ik inmiddels een blog over marketing en communicatie opgezet. Omdat ik er bij Inholland achter kwam dat ik voorlichting geven over communicatie leuk vond, ben ik ook als zelfstandige workshops gaan geven. Steeds meer bedrijven en organisaties huurden me in om training en workshops te geven over communicatie en marketing. Maar er waren ook veel mensen die een-op-eenbegeleiding wilden, dus ben ik dat ook gaan doen. Er zijn veel ondernemers die een kick-ass idee hebben. Ik zorg dat ze hun klanten bereiken. Al mijn vrije tijd zit in mijn eigen bedrijf. Maar dat vind ik alleen maar leuk. Het geld dat ik in loondienst verdien krijg al niet eens op. Wat ik met mijn eigen bedrijf verdien staat dus alleen maar te chillen op mijn zakelijke rekening.

Omdat mijn cijfers niet goed waren en ik daarom zou blijven zitten ben ik na de vierde klas van de havo met school gestopt. Ik hoorde er niet bij en werd gepest. Nog een jaar extra naar school gaan leek me vreselijk. Dus wandelde ik naar huis, vertelde mijn moeder dat ik gestopt was en ging nooit meer terug. Mijn vader was kort daarvoor overleden en daardoor was ik al erg jong heel volwassen voor mijn leeftijd.

Toen ik was gestopt dacht ik eerst dat het niet goed met me af zou lopen. Waar moet je heen zonder diploma? Maar ik kwam erachter dat er ook zonder een diploma geld te verdienen viel. Ik begon als fondsenwerver op straat voor goede doelen. Niet heel leuk, maar wel een plek waar ik leerde hoe je iets moet verkopen en hoe je samenwerkt in een team. Mijn verlegenheid en onzekerheid verdwenen door dit te oefenen in de praktijk.

Omdat ik in die tijd veel blogs schreef ben ik op een gegeven moment benaderd door een belangrijke verdachte in de vastgoedfraudezaak. Deze man vond dat ik goed kon schrijven en hij heeft mij gevraagd of ik via een boek zijn kant van het verhaal wilde vertellen. Hij is de eerste geweest die ooit tegen mij gezegd heeft: joh, ga het maar gewoon doen. Van het een kwam het ander. Steeds meer mensen wilden dat ik teksten voor ze schreef. Eerst waren het alleen teksten, later werden het ook websites. Ik heb mezelf dit geleerd via Youtubefilmpjes, tutorials en Google. Dit werkte voor mij beter dan de schoolbanken. Ik leer beter als ik me kan focussen op de dingen die interessant vind, het leerproces zelf kan indelen en als ik wat ik leer meteen in de praktijk kan brengen. Er zijn momenten geweest dat ik dacht: oké, als er niet snel iets gaat gebeuren hebben we een probleem. Dit was op momenten dat er geen opdrachten binnenkwamen en ik bijna de huur moest betalen. Maar hard werken wordt beloond. Dat blijkt wel, want inmiddels kan ik goed rondkomen en heb ik een boel klanten. Ik geef inmiddels workshops waarin ik klanten leer hoe ze zelf een website kunnen bouwen. Als ik tegenwoordig opdrachten krijg denk ik nog vaak aan wat mijn klasgenoten tegen me zeiden: je bent dik en je kunt het niet. Nu denk ik: dat zullen we nog wel eens zien.

Op school wordt voor je bepaald wat je moet doen en wanneer je het moet doen. Het is een kader waarvan verwacht wordt dat iedereen daar in past. Er hangt een dreiging boven je hoofd: als je dit niet doet word je later een sukkel. Dat vind ik een heel primitieve manier van denken, omdat er geen rekening mee wordt gehouden dat iedereen andere behoeftes heeft. Het voelde heel onwerkelijk voor mij dat ik daar niets over te zeggen had. Ik voelde dat het ook anders kon.

Wanneer ik terugkijk denk ik dat er van jongs af ook sprake was van een autoriteitsprobleem; ik heb op drie middelbare scholen gezeten, er is mij op alle drie verzocht te vertrekken. Maar ik denk dat het perfect is om daar op hele jonge leeftijd tegenaan te lopen. Daardoor kreeg ik een drive om het op mijn eigen manier te doen. Ik wilde zélf mijn weg vinden en heb mijn leermeesters steeds buiten de klas gevonden.

Eerst werkte ik een aantal jaar in Londen, in de horeca. Al het geld dat ik verdiende ging op aan de huur. Op mijn twintigste heb ik besloten dat ik stylist wilde worden. Ik had veel gevoel voor mode. Mijn eerste opdrachten bestonden uit het stylen van BN’ers en artiesten. Dat ging goed – binnen twee weken stond ik als stylist op de set om een videoclip te draaien. Het begon allemaal toen ik gebeld werd door de beroemde stylist Bonny Orleans Voss. Ze had over me gehoord dat ik getalenteerd was. Ik heb Bonny een tijd geassisteerd, kreeg al snel zelf allerlei klussen aangeboden en ging werken voor onder andere Tommy Hilfiger en Calvin Klein. Daarnaast deed ik veel art direction en ben ik samen met mijn zus brand agency Jolly&Jolly begonnen, dat campagnes en branding voor bedrijven doet.

Ik heb altijd op mijn intuïtie heb vertrouwd. Natuurlijk, je moet talent hebben, jezelf serieus nemen, hard werken en durven struikelen. Ik heb altijd alles van mezelf willen geven, mezelf willen bewijzen, heb altijd beter willen zijn dan de rest. Mijn belangrijkste les is dat je, of je nou in de supermarkt staat of grote campagnes staat te schieten, je je werk altijd serieus hoort te nemen.

—

Kan jij wel wat hulp gebruiken in je carrière? Dat komt goed uit, want wij geven een jaar lang loopbaancoaching weg. Kijk hier hoe je dit kan winnen.