FYI.

This story is over 5 years old.

Tech

Je hebt herpes

Herpes is naast uitermate walgelijk ook uitermate boeiend. De kans is namelijk extreem groot dat jij het virus ook hebt, en daar nooit achterkomt.

Van mijn vriendinnetje krijg ik elke keer dat ze een koortslip (oftewel een herpesuitbraak) krijgt, vijf herpesgrapjes die ik naar eigen wens mag inzetten. Best wel lief. Maar de grootste grap is waarschijnijk dat ik zelf ook herpes heb - zonder dat het ooit een koortslip heeft opgeleverd. Net als meer dan tweederde van de rest van de wereld. Het virus Herpes Simplex is namelijk een van de meest succesvolle virussen op aarde. En dus ook meer dan de moeite waard om eens een keer iets over te lezen. Op reddit was onlangs een extreem boeiende AMA met een expert op het gebied, en dat leverde een hoop superinteressante informatie op die ik hier voor jullie uiteen wil zetten.

Advertentie

Veel mensen, waaronder ikzelf tot voor kort, denken dat ze immuun zijn voor herpes omdat ze nog nooit een koortslip hebben gehad. Zitten zij (en ik) even verkeerd. Uit verschillende onderzoeken blijkt namelijk dat een groot deel van de bevolking dat nooit symptomen heeft gehad, toch besmet is. In Canada was dit zelfs 45% van de vrouwen die nooit uiterlijke symptomen hebben vertoond. 45%! Dus voordat je dit artikel afschrijft met de gedachte "Uh, sorry, maar ik heb geen herpes, eikel," en een middelvinger naar je beeldscherm, je hebt ongelijk. Je hebt herpes.

Virussen zijn redelijk fascinerende wezens. Ze zijn in principe niet levend, maar toch lijken ze een soort doel in hun leven te hebben. In de woorden van de expert op reddit: "Het zijn kleine bundeltjes genetisch materiaal die alleen maar geven om meer bundeltjes genetisch materiaal maken - en sommigen doen het heel, heel goed!" Een van die virussen die het uitstekend doen, is herpes. Het virus is volgens sommige wetenschappers meer dan honderd miljoen jaar oud en is geëvolueerd om de meeste zoogdieren, sommige vissen en zelfs een aantal soorten schelpdieren, waaronder de gewone oester (!), te infecteren.

Dit uitzonderlijke succes lijkt te danken/wijten aan het mechanisme van het virus: naast periodes waarin het actief voor infecties zorgt, repliceert en makkelijk verspreidt, gaan ze af en toe in chill-modus tot ze weer zin hebben om wakker te worden en nog meer mensen walgende blikken bezorgen.

Advertentie

Het mechanisme wordt op reddit als volgt uiteengezet:

1. Het virus infecteert slijmvliezen en vermenigvuldigt zich. Daarbij worden cellen verwoest en wondjes veroorzaakt.

2. Nieuwe virussen enteren dichtbijzijnde zenuwuiteinden en banen zich een weg naar de kern van het neuron. Daar chillt het virus tot…

3. Het virus reactiveert! Het repliceert zich in het neuron, beweegt weer richting het uiteinde en her-infecteert zijn originele ingang - en met een beetje geluk iemand anders.

4. Herhaal het proces.

Misschien is het verstandig om ook even onderscheid te maken tussen de twee meest voorkomende vormen van herpes: HSV-1 en HSV-2. De eerste is meestal verantwoordelijk voor mondherpes (laten het beestje gewoon bij de naam noemen en het 'koortslip'-eufemisme achterwege laten). HSV-2 is daarentegen meestal de schuldige bij genitale herpes. Ken je herpes.

Herpes is trouwens niet alleen besmettelijk wanneer er een mondherpesgezwel (sorry) aanwezig is. Ook als er geen uiterlijke symptomen aanwezig zijn, kan herpes zich tussen personen verspreiden - wat verder bijdraagt aan het succes van het virus. Het is wel minder waarschijnlijk, relatief gezien, maar het kan dus wel gewoon. Aangezien je toch al herpes hebt, maakt dit voor je dagelijkse leven niet zo veel uit, maar tijdens zwangerschappen kan dit wel gevaar opleveren voor het ongeboren kind. Een pre-natale herpesinfectie kan leiden tot een zeer gevaarlijke herseninfectie. Onthoud dus: niet beffen tijdens zwangerschap. Je hebt namelijk herpes.

Advertentie

Waarom sommige mensen wel symptomen krijgen en anderen niet, ligt vooral aan de sterkte van het immuunsysteem in kwestie. Een zwakker immuunssyteem laat het virus makkelijker tot uitdrukking komen. Maar het kan ook aan de streng liggen. Net als met elk virus bestaan beide herpessoorten uit verschillende strengen, die variëren in sterkte. Je kan dus pech hebben en een sterk immuunsysteem bezitten en alsnog herpes-uitbraken krijgen omdat je toevallig een sterke streng van het virus hebt opgelopen.

Naast het feit dat je herpes hebt, is het vooral vervelend dat er nog geen behandelingen bestaan die het virus helemaal uit een lichaam kunnen krijgen. Het virus kan hooguit een beetje in bedwang gehouden worden. Dit komt door de chill-modus van het virus. Als het geen afzichtelijke zweren op je geslachtsdelen of gezicht aan het maken is, is herpes in zijn latente staat vrijwel onzichtbaar voor zowel het immuunsysteem als voor medicijnen. Daarnaast is het ook zo dat herpes tijdens actieve periodes slechts deels actief wordt: het laat een gedeelte chillend achter in de zenuw, waardoor dat gedeelte niet behandeld kan worden.

Toch gloort er volgens de viroloog op reddit wel hoop. Ooit. Er wordt nu gewerkt aan verschillende nieuwe strategieën die nog in vroege testfases zijn. Zo zijn er methodes in de maak die specifiek ontworpen zijn om de latente genomen aan te vallen, waardoor het virus bij de moeilijk te bereiken bron aangepakt wordt. Andere richten zich op het verstoren van bepaalde processen in de levenscyclus van het virus. Maar zoals gezegd, zijn al deze behandelingen nog in een zeer vroeg stadium en nog lang niet beschikbaar voor mensen.

We zullen als mensheid dus nog wel even met herpes zitten - met één lichtpuntje: we hebben het allemaal. #noshame

UPDATE 10/2015: Ik heb ondertussen ook herpes. Joke's on me.