Geheim handelsvoorstel geeft Facebook vrijbrief om algoritmisch te censureren

Facebook wekt al langer irritatie met het censureren van gebruikers op basis van vage en ondoorzichtige regels. Maar volgens een gelekt voorstel van de controversiële Europese handelsovereenkomst TiSA zou het sociale netwerk wettelijke immuniteit krijgen om iedere content te censureren die zogenaamd 'schadelijk of aanstootgevend' zou zijn.

De maatregel is er een in een reeks internetgerelateerde voorstellen verbonden aan de Trade in Services Agreement (TiSA). Dit blijkt uit een gelekt document van het akkoord, gepubliceerd door Greenpeace en het Duitse blog voor digitale rechten Netzpolitik.

Het conceptvoorstel, gedateerd 16 september 2013, garandeert effectief de mogelijkheid van online diensten om content te censureren zonder enige wettelijke of publieke aansprakelijkheid, en ongeacht of het cureren van content wordt gedaan door mensen of algoritmen.

Dit heeft grote implicaties voor sociale platformen zoals Facebook. Onlangs haalde CEO Mark Zuckerberg zich woede op de hals voor het verwijderen van de klassieke historische foto van het 'napalmmeisje'. Op dit Vietnamese oorlogsdocument staat een naakt meisje afgebeeld dat over een zandweg rent nadat haar dorp per abuis werd gebombardeerd door de Zuid-Vietnamese luchtmacht.

Pleitbezorgers voor digitale rechten waarschuwen dat de TiSA-overeenkomst deze vormen van censuur zou kunnen definiëren als 'private censurering'. Hiermee geeft TiSA bedrijven meer mogelijkheden om juridische aansprakelijkheid te vermijden voor het verwijderen van content van hun platforms.

"De voorstellen voor private censurering zijn in het bijzonder zorgwekkend," zei Joe McNamee, uitvoerend directeur van de Europese internetrechtenbeweging EDRi. "Het scheppen van een macht om onze vrijheid van meningsuiting te ondermijnen zonder enige vorm van aansprakelijkheid is roekeloos en tegengesteld aan letterlijk alle relevante provisies in het internationale recht."

Het TiSA-voorstel zou bedrijven ook vrijstellen van de verplichting hun broncode te delen met een overheidsinstantie, ook als de software kritieke infrastructuur ondersteunt, zoals een kerncentrale.

De kwestie van filteralgoritmen en hun impact op de democratie blijft krantenkoppen genereren in de naschok van de Amerikaanse presidentsverkiezing. Facebook is zwaar bekritiseerd om haar falen nepnieuwssites uit te bannen. De dubieuze producenten van populaire artikelen waren overwegend vóór Donald Trump, en waren een bron van inkomsten voor Macedonische tieners, die in sommige gevallen zelfs persoonlijk verbonden waren met Trump.

Ondanks de terughoudendheid van Facebook met betrekking tot het toezicht op nepnieuws, laten recente berichten zien dat Facebook bezig is met het ontwerpen van censureringsgereedschap voor de Chinese overheid als onderdeel van een poging om binnen te komen bij de op twee na grootste wereldeconomie.