Afgelopen ADE opende Shelter voor het eerst zijn deuren voor het publiek. Gelegen onder de A'DAM Toren is het de meest centrale club in Amsterdam met een 24-uursvergunning. We zijn nu vier maanden verder, en Shelter is zich aan het ontpoppen als een club met internationale potentie. Samen met Merijn van den Heuvel (managing director) en Kolja Verhage (programmeur) tuurde ik in een glazen bol om te kijken wat er in 2017 gaat gebeuren met clubcultuur. We keken naar het alsmaar uitdijende festivalseizoen, de rijzende populariteit van Roemeense house en van de hardere techno, en de dalende populariteit van de 'hitjesmachines.'
Wat voor een rol zagen jullie voor jezelf in het Amsterdamse clubklimaat voordat Shelter openging?
Merijn: Eén ding was een gegeven, en dat was de ruimte. Die konden we niet meer veranderen. En het grote voordeel was dat die ruimte zelfs blanco al helemaal de energie heeft van een club. Het heeft de juiste dimensies, de goede hoogte en de juiste capaciteit. En in het Amsterdamse clublandschap was wel ruimte voor een plek die warm en sexy, maar tegelijkertijd strak en tijdloos is. Het is iets wat er niet meer echt was, zeker van deze capaciteit.
Kolja: Veel mensen zeiden: Amsterdam mist een club met een capaciteit die wij hebben, 700 tot 800 man, die geen verhuurschuur is, niet te groot, niet te klein.
Merijn: Voor ons was al heel snel duidelijk: we willen een club zijn, die meedoet in een bepaald Europees rijtje: Concrete Parijs, Panoramabar Berlijn, Fabric Londen. In iedere stad zijn een stuk of drie, vier plekken waar je naartoe kan. Wij wilden een van die plekken worden voor Amsterdam.
Het aanbod van clubs is nu heel gevarieerd in Amsterdam: De School, Claire, De Marktkantine, Radion en in zekere zin is Thuishaven ook een soort club. Dat is een hele andere situatie dan een paar jaar terug, toen je eigenlijk alleen Trouw had.
Kolja: Je hebt heel lang Trouw versus Studio 80 gehad. Toen kwam het Cruquiusgilde er ook nog bij. Er was de eerste paar jaar ook wel een gezonde soort strijd. En dat is ook niet erg tussen clubs, ik vind dat ook wel goed, want je houdt elkaar scherp en creëert een soort kliekjes, waar een stad ook behoefte aan heeft. Het begon alleen scheef te groeien toen het wat moeilijker ging met de 80, en toen Trouw met die 24-uursvergunning begon op te stijgen en een tijd lang de enige plek in Amsterdam was, waar grote artiesten terecht konden. Dat begint nu weer gezonder te worden. De concurrentie is nu heel heftig, wat dit jaar interessant maakt.
Merijn: Plaatselijk wordt het een strijd, maar ik denk dat het ook een kans kan zijn om Amsterdam wat meer internationaal op de kaart te zetten. Waar wij vroeger als Amsterdammer vaak een weekendje ergens heen gingen om een heel weekend uit te gaan, kan dit ook wel hier het geval worden.
Kolja: Je merkt al echt een toename in technotoeristen. Dat is voortgekomen uit lokale festivals; evenementen als Awakenings en Dekmantel trekken een internationaal publiek.
Wat zijn de stromingen die in 2017 gaan groeien?
Kolja: Wat ik heel duidelijk zie is de opkomst van de Roemeense house-sound. Dat is begonnen met een aantal festivals, waar internationale artiesten als Sonja Moonear en ZIP spelen. En in Amsterdam support de VBX-crew die sound, en in Utrecht Slapfunk.
Merijn: Het is een interessant geluid, waarin de geoefende luisteraar iets kan vinden, maar die tegelijkertijd wel warm en toegankelijk is voor de wat minder doorgewinterde clubganger. Het gaat in 2017 wel groter worden, denken wij, en daarom reserveren wij er graag een plek voor.
Kolja: Ik zie ook dat techno veel meer aandacht krijgt nu. Dat zie je niet alleen bij de kleine jongens die groter zijn geworden, zoals Reaktor. Je ziet het ook bij Fade Blank, een avond bij ons met een paar enthousiaste jonge gasten, echt de nieuwe generatie. En daar zit een enorme achterban achter.
Gaan er ook dingen verdwijnen in 2017?
Merijn: Je ziet dat de afgelopen jaren de hitjesmachines gigantisch zijn geworden. Even plat gezegd: zestien lokale jongens boeken op één avond, en het maakt niet uit wat ze draaien. Zonder een waardeoordeel daarover te vellen, denk ik dat de top daarvan wel is bereikt. Dat heeft wel een tijdje de markt gedomineerd, maar ik denk dat het gericht zoeken naar muziek weer wat sterker wordt. Er is door de opkomst van de festivals een hele grote groep jeugd geïnteresseerd geraakt in muziek. En die zijn dus heel algemeen opgevoed bij festivals als Amsterdam Open Air, waar ze het ene moment bij de Girls Love DJs-stage stonden en een uur later bij Tom Trago, waardoor hun interesse nu is gewekt voor wat diepere geluiden. En ik denk dat ze die kunnen vinden bij plekken als De School, waar heel niche wordt geprogrammeerd. Maar ook bij ons, doordat wij wat breder, maar toch kwalitatief sterk programmeren.
De laatste jaren hebben de clubs het door de uitbreiding van het festivalseizoen ontzettend moeilijk gehad. Hoe gaat dat zich in 2017 verder ontwikkelen?
Merijn: Het hele festivallandschap dikt maar uit. Vroeger had je juni en juli en tegenwoordig is het van eind maart tot eind september aan de gang. En dat is al een paar jaar zo bezig. Maar nu zie je ook nog eens dat de festivalboeren met ADE, Oud en Nieuw, Kerst, Pinksteren of Pasen denken: dan kan ik ook gewoon die loods vullen. Voor clubs is dat niet een hele makkelijke situatie, want je hebt het over locaties waar vijfduizend mensen in kunnen en wat een hoop afneemt van je beoogde doelgroep. En je kunt wel de hoop hebben als club dat die ontwikkeling op zijn einde loopt, maar dat is gewoon niet zo.
Zijn er nog dingen waar we het nog niet over hebben gehad, die je graag zou willen aanstippen?
Merijn: Nou, één van de dingen die ik liever niet meer terugzie in 2017 is geweld in clubs. In 2016 heb je heel veel berichten gelezen over aanslagen en geweld binnen de uitgaanswereld. Orlando, Istanbul, BPM onlangs natuurlijk. Zo zijn er best wel veel zaken langsgekomen het afgelopen jaar. Als er iets is, dat je niet meer wil zien, is het dat wel.
Hoe zijn jullie daarop voorbereid?
Merijn: Er zijn natuurlijk protocollen. En we doen speciale trainingen. We willen naar buiten toe natuurlijk niet teveel erover praten, want je wil de angst ook niet voeden. Maar we zijn er wel op voorbereid. Ook vanuit de gemeente is er zeker aandacht voor. Het is gewoon één van de dingen geworden waar je tegenwoordig als club rekening mee moet houden.
De komende tijd kan je naar Shelter voor:
Cartel, met Levon Vincent, Serge en Mino Abadier (3 februari)
Shelter, met Delta Funktionen, Ron Morelli en Deniro