FYI.

This story is over 5 years old.

Identiteit

De ergste break-ups uit de geschiedenis van de mensheid

Voor het boek ‘It Ended Badly’ verzamelde Jennifer Wright een aantal van de meest verschrikkelijke eindes van relaties ooit.
FOTO VIA JOVO JOVANOVIC / STOCKSY

In de hele geschiedenis van de mensheid is er weinig dat zoveel raar gedrag heeft opgeleverd als het uitmaken van een liefdesrelatie. Zelfs in de meest gunstige omstandigheden is een relatie beëindigen lastig, en zo nu en dan laten beide partijen zich van hun allerergste en meest oncontroleerbare kant zien. In het boek It Ended Badly, dat in november 2015 uitkwam, verzamelde schrijver Jennifer Wright een aantal van de meest verschrikkelijke relatiebreuken uit de geschiedenis. Dit leverde eigenlijk twee boeken in één op: een gids over liefdesrelaties die fout aflopen, en een historisch boek waar je maar al te graag over wil roddelen.

Advertentie

De inhoudsopgave geeft een overzicht van de verschillende noodsituaties die zich voor en tijdens een break-up kunnen voordoen. Je hele familie wist al die tijd al dat het zo zou gaan? Blader dan naar Lucrezia Borgia en Giovanni Sforza. Vind je het moeilijk om geen contact op te nemen met je ex? Dan kunnen Caroline Lamb en Lord Byron je enig inzicht bieden. Veroorzaakt de breuk ruzie met een vriend? Debbie Reynolds en Elizabeth Taylor hebben hetzelfde meegemaakt. Het boek is grappig is en biedt inzichten, maar Wright windt bepaald geen doekjes om de soms ondenkbare wreedheden die het onderwerp met zich meedraagt. "Ik was zo verrast toen mensen naar me toe kwamen en zeiden dat ze het zo'n schattig boek vonden," vertelt Wright aan Broadly over de telefoon. "Dat is altijd een beetje raar voor mij, omdat er in het eerste hoofdstuk al een castratie zit. Het is heel duister."

Van de verschrikkelijke breuk tussen Nero en Poppaea in de oudheid, tot Timothy Dexter die zijn huis probeerde te verkopen terwijl zijn vrouw, weliswaar in de vorm van een geest, het nog bewoonde – van nachtmerrie tot lekker bizar. Sommige verhalen eindigen goed, zoals het ijskoude huwelijk van Effie Gray en John Ruskin, terwijl dat voor andere, zoals het hele bestaan van Anna Ivanovna, niet geldt.

In het eerste hoofdstuk schrijf ik al over iemand die zijn ex castreerde. Het is een duister boek.

Broadly: Hoe kwam je op het idee voor It Ended Badly?
Jennifer Wright: Op dat moment kwam ik zelf net uit een relatie. Ik was op zoek naar boeken over break-ups, maar ik vond vooral zelfhulpboeken over hoe je als een mooie, welopgevoede dame een scheiding met overleven. Als je de dag daarvoor dronken was en je ex twaalf berichtjes hebt gestuurd, komt dat advies te laat. Daarom wilde ik een boek schrijven over mensen die ergere relatiebreuken hebben meegemaakt en die ik, of iedereen die we kennen, hopelijk nooit zullen meemaken.

Advertentie

Hiervoor schreef je altijd over seks en daten. Kan je me iets meer vertellen hoe je een brug slaat tussen die onderwerpen en historische verhalen?
Ik was altijd al heel geïnteresseerd in geschiedenis. Ik deed de redactie van een website en ik schreef een serie over interessante vrouwen uit het verleden, Shelved Dolls. Mensen vonden dat heel leuk, maar toen ik het idee voorlegde, zei iedereen: "O, maar er zijn al genoeg boeken over interessante, historische vrouwen." Daarom wilde ik een manier vinden om me te focussen op vrouwen die ik zelf echt heel, heel leuk vind, zoals Eleanor van Aquitanië, en waar de lezers ook geïnteresseerd in kunnen zijn – op basis van hun eigen ervaringen.

De toon die je aanslaat in het boek is perfect, en toch heel anders dan die van andere schrijvers die geschiedenisboeken uitbrengen. Was het een bewuste keuze om deze verhalen op een feitelijke, maar tegelijkertijd heel grappige manier te beschrijven?
De toon maakt sommige mensen echt boos. Sommige oudere lezers verwachten, denk ik, een wetenschappelijke toon in alle geschiedenisboeken. Ikzelf denk dat het mensen dwingt om verder te kijken dan een genre, en zich te realiseren dat je een zelfhulpboek, geschiedenisboek en grappig boek in één kunt schrijven. We kunnen al die dingen combineren.

Ik vind het ook heel gek als historici schrijven over hoe Anna Ivanovna haar hofhouding dwong om zich te kleden als kippen, en het vervolgens op een heel wetenschappelijke manier proberen te verklaren: "O, wat interessant om het in die tijdsgeest te plaatsen." Er zijn veel van dat soort momenten en ik wilde in staat zijn om te kunnen zeggen: "Hé, zijn ze nou helemaal gek geworden? Dit is zo bizar, kijk wat hier gebeurd is." Ik denk dat er ook veel mensen zijn die op school geschiedenis als lievelingsvak hadden, omdat de leraren heel hard hun best deden om het vak leuk en toegankelijk te maken. Maar daarna lezen ze helemaal geen geschiedenisboeken meer, omdat veel biografieën waar je je doorheen werkt over landverdragen, wettelijke kaders van die tijd en specifieke veldslagen gaan. Die boeken zijn niet grappig en geven je niet het gevoel dat je erbij was, of dat het relevant kan zijn voor je dagelijks leven.

Advertentie

Waarom houden we zo van verhalen over relaties die kapot gaan? Is het vooral leedvermaak of zijn het meer de sappige details?
Ik denk dat het bestuderen van relaties niet onbelangrijk is, maar juist heel zinnig. Ik denk dat het gaat over hoe families worden gevormd, en hoe we van de ene naar de volgende generatie overgaan. Hoe we met relaties omgaan is dus heel belangrijk. Maar ik denk ook dat we, vooral nu, zoveel meer kansen hebben om uit elkaar te gaan, omdat we meer opties hebben. Vrouwen worden tegenwoordig niet meer als ouwe vrijster bestempeld wanneer ze niet voor hun eenentwintigste getrouwd zijn, en er zijn echtscheidingswetten, zodat vrouwen kunnen scheiden. Dat was geen optie voor mensen als Effie Gray, die een verschrikkelijk huwelijk had met John Rifkin. Dus er zijn nu veel meer relatiebreuken dan er ooit geweest zijn. We leven in een interessante tijd, waarin je niet meer verplicht wordt te trouwen met je jeugdliefde. Waarschijnlijk zul je één of twee of drie of twaalf keer in je leven uit elkaar gaan, dus het is iets waar iedereen mee te maken krijgt.

Ik denk dat het bestuderen van relaties niet onbelangrijk is, maar juist heel nuttig. Het gaat over hoe families worden gevormd, en hoe we van de ene naar de volgende generatie overgaan.

Waren er verhalen die je tegenkwam die het boek niet hebben gehaald?
Ik heb overwogen om een verhaal aan Abraham Lincoln te wijden. Hij kwam in een superongemakkelijke situatie terecht. Hij grapte tegen een vrouw dat hij met haar zus zou trouwen als ze naar Illinois zou verhuizen. Maar de vrouw nam het serieus, en vervolgens moest Lincoln een hele hoop brieven schrijven om eronderuit te komen – hij schreef dat ze heel ongelukkig zou worden en dat hij een verschrikkelijke echtgenoot voor haar zou zijn. Ik denk niet dat ze verhuisd is, maar ik denk dat ze wel al alles had ingepakt toen ze die brieven ontving.

Advertentie

Welk verhaal vond je het meest schokkend, of van welk verhaal denk je dat het het meest ingaat tegen de verwachtingen die het publiek heeft over de persoon in kwestie?
Norman Mailer maakte mij het kwaadste, omdat het lijkt alsof er in de jaren vijftig tot zeventig zo veel ruimte werd gegeven aan mannelijke schrijvers die hun echtgenotes vreselijke dingen aandeden. Neem William S. Burroughs, hij schoot zijn vrouw dood terwijl hij Willem Tell speelde. Norman Mailer heeft zijn vrouw twee keer in haar hart gestoken, en zei: "Laat die trut doodgaan." Vervolgens was hij nog in staat om te zeggen dat de ontvangst op feestjes na de moord op zijn vrouw "vijf graden kouder" was. Ik dacht dat, vooral als iemand een prominent figuur was rond 1960, de reactie op dat soort gedrag negatiever zou zijn. Maar dat mensen zoiets zeiden als: "Ach, hij is gewoon aan het brallen en zit zo vol leven, hij kan er niks aan doen," dat vind ik echt idioot. Hij is echt het ergste personage dat in het hele boek voorkomt. En, god, er zijn zo veel mensen die Norman Mailer verdedigen. Op Twitter zag ik een bericht waarin stond: "Hij zei dat hij zich heel schuldig voelt over het neersteken van zijn vrouw; hoeveel mannen kunnen dat nou eigenlijk zeggen?" Ik weet het niet, misschien iedereen die zijn vrouw niet heeft neergestoken? Ik ben bepaald geen fan van Norman Mailer. Ik denk niet dat hij groots en bulderend was, en vol leven zat.

Advertentie

Als we iemand zien die denkt: "Fuck it, ik zet de situatie naar m'n eigen hand en kijk hoever ik kan gaan," dan is dat heel verfrissend.

Iets wat me echt opviel was dat, op een paar uitzonderingen na, vrouwen veel harder veroordeeld worden om het feit dat ze een slechte break-up hebben overleefd dan mannen. Waarom denk je dat deze verhalen vrouwen blijven achtervolgen, terwijl mannen er onderuit weten te komen, of er toch in ieder geval niet door gedefinieerd worden?
Ik denk dat vrouwen van oudsher meer aan mannen vastzitten, omdat ze minder opties hebben. Als je in een tijd leeft waarin vrouwen het moeilijker hebben om een baan te krijgen of kunstenaars te zijn, zullen ze worden gedefinieerd door hun gehechtheid aan grote mannen.

Ik denk dat er wel een paar vrouwen zijn die het hun eigen verhaal maken. Een reactie de me verraste, was dat veel mensen Caroline Lamb zo leuk vonden, van wie ik dacht dat ze er niet goed vanaf kwam. Ze stuurde rare cadeaus, ze verbrandde iemands graffiguur, ze schreef een krankzinnig en onthullend boek, ze jatte veel van de spullen van haar ex en ze vertelde iedereen dat Lord Byron seks had met schooljongetjes – Caroline Lamb maakte zich schuldig aan werkelijk alle slechte dingen die je als ex kunt doen. Ik zag dat sommige mensen dachten dat ze echt geweldig was, en ik denk dat dat te maken had met dat vrouwen zo bang zijn om bestempeld te worden als iemands 'gekke ex-vriendin'. Als we iemand zien die denkt: "Fuck it, ik zet de situatie naar m'n eigen hand en kijk hoever ik kan gaan," dan is dat heel verfrissend. Mensen denken dan: "Wauw, het maakt haar niet uit dat mensen denken dat ze gestoord is. Ze gaat er gewoon voor." Wat is jouw advies voor mensen die net uit een relatie komen?
Post er niks over op social media. Dat is ongemakkelijk voor al je vrienden. Ik realiseer me dat we allemaal onze vrienden bellen om te praten over onze exen en onze verschrikkelijke break-ups – doe dat ook vooral. Maar ventileer niet al je gevoelens op Facebook en Twitter, want dan duurt het alleen maar langer dan nodig is.

Probeer je ex als mens te zien – het hoeft niet iemand te zijn die je per se aardig vindt, maar wel iemand wiens gevoelens en emoties gerespecteerd moeten worden.

-

Vrouwen praten misschien veel, maar we horen ze te weinig. Daarom is Broadly Nederland er. Like onze pagina.