Dit is wat er gebeurt als je met een stel honden aan tafel gaat zitten

Vroeger kwam ik wel eens thuis bij een vriendin die een heel grote hond had, met lange haren en een bek waarlangs indrukwekkende draden kwijl naar beneden hingen. Soms schudde die hond haar kop, waardoor de kwijl in het rond vloog en ook wel eens op tafel terechtkwam, naast borden vol eten. Volgens de vader van die vriendin, die arts was, kon dit geen kwaad. En om dat te illustreren, boog hij zich voorover en slurpte hij een kwak hondenslijm naar binnen, alsof het een oester was. 

Het had op mij eerlijk gezegd het omgekeerde effect: honden en eten zijn nog altijd twee dingen die ik liever niet combineer. Daarom ben ik een beetje op mijn hoede als ik naar Dog Dinner ga – een evenement in Mediametic waarbij mensen en honden aan één tafel zitten voor een driegangendiner. Dat gevoel wordt versterkt doordat ik als enige deelnemer geen hond bij me heb. Eigenlijk mogen er maximaal twee mensen per hond deelnemen aan dit diner, maar voor mij is er een uitzondering gemaakt. 

Bij binnenkomst krijgen de mensen en de honden eerst een drankje en een hapje in de serre, om alvast even kennis te kunnen maken. Sommige honden draaien meteen uitgelaten om elkaar heen en snuffelen aan elkaars achterste, anderen kijken voorzichtig toe vanachter de benen van hun baasje. Er wordt ook geplast. Ik maak kennis met Bella, een klein kastanjebruin hondje met een tongetje dat schuin uit haar bek hangt. Haar eigenaar vertelt me dat ze denkt dat ze een mens is. “Ze is liever bij ons dan bij de andere honden.” Als ik haar achter haar oor krab begint ze enthousiast te piepen en drukt ze zich tegen mijn voeten aan. Het voelt meteen alsof Bella en ik elkaar begrijpen. 

De Dog Dinners zijn een initiatief van Mediamatic en Eva Meijer, die onderzoeker, filosoof, kunstenaar en romanschrijver is. Meijer schreef haar proefschrift Political Animal Voices over de politieke stem van niet-menselijke dieren. Door met honden aan tafel te gaan zitten, als gelijke wezens in plaats van als ondergeschikte huisdieren en hun baasjes, kunnen we als mens uit onze antropocentrische bubbel breken en ontdekken welke gewoontes we delen met onze harige huisgenoten. Samen eten is bij uitstek de manier waarop mensen een vriendschapsband met elkaar vormen. Woorden als company en kompaan komen van het Latijnse cum (samen) en panis (brood): degenen met wie je samen brood eet.

Het doet me in zekere zin denken aan het onderzoeksproject They Can Talk, waarbij duizenden mensen over de hele wereld bijhouden hoe ze met hun huisdieren praten door middel van praatknoppen. Het is allemaal deel van een groeiend besef dat praten met dieren misschien geen teken van beginnend verstandsverlies is, maar een legitieme manier om ons te verhouden tot de andere levende wezens in deze wereld. 

In de zaal waar het diner plaatsvindt is een lange lage tafel gedekt met een wit laken. We zitten op platte rondje kussentjes op de grond, zodat we op gelijke hoogte zijn met de honden. Het duurt even voordat iedereen ongeveer plaats heeft genomen achter een bord, maar dat geeft niet: tijdens een dog dinner hoeft niemand zich aan de gebruikelijke etiquette te houden, is ons van te voren vertelt. Ook voor mensen is het gebruik van bestek optioneel.

Ondertussen leer ik mijn andere tafelgenoten kennen. Er is een fragiele hazewindhond die zich voortbeweegt op bijna surrealistisch kromme pootjes. Ze heeft als puppy een voorpoot gebroken, vertelt haar eigenaar, en toen heeft ze dan met haar andere poot zo gecompenseerd dat die ook krom ging staan. Fifi is een pluizig pomeriaantje dat ervan lijkt te genieten om voor de camera van haar eigenaar te poseren. Er is een bedaarde hond die Rakker heet, of eigenlijk “Rakker Drie”, want hij is de derde Rakker in de familie. Otto* is veruit de jongste hond die vandaag aanwezig is, en ook veruit de actiefste. Hij rent rondjes om de tafel. Sommige honden ontbloten hun tanden als hij te dichtbij komt, maar hij vindt aansluiting bij Hero, een ruwharige dibbes die liefdevol op de oren van zijn nieuwe jonge vriend kauwt. 

Als het eerste gerecht op tafel komt, een slablad gevuld met rijst, wortel met gember, gerookte knolselderij en kokossaus, vallen een paar honden meteen aan. Vooral Fifi eet alles, met overgave, waardoor haar vachtje onder de gele kurkuma-vlekken komt te zitten. Andere honden duwen hun neus even in het eten, maar houden het daarbij.

Alle gerechten zijn plantaardig, waardoor de mensen beginnen te praten over huisdieren en vegetarisme. Hoewel er niemand is die hun hond thuis vegan voedsel geeft, zijn ze het erover eens dat de grens tussen carnivoor en herbivoor niet altijd zo strikt is als we denken. Iemand vertelt dat koeien soms een dood konijn eten, want “de botjes zijn goed voor de calcium”. 

Het hoofdgerecht bestaat uit asperge en broccoli en een soort zoute kruimelige substantie. Het is erg smaakvol, en ik vraag me af hoeveel de honden ervan proeven, met hun smaakpapillen die afgestemd zijn op hondenbrokken met restvlees en ruwe as.

Het diner verloopt gemoedelijk. Ook al kennen de meeste mensen elkaar niet, door de aanwezigheid van hun honden hebben ze genoeg om te bespreken. Er wordt niet geblaft en nauwelijks gegromd. Een vorig diner (net als dit een testdiner) verliep wel wat chaotischer, hoor ik van een Mediamatic-medewerker. Daarom hebben ze het drankje en het hapje in de serre ingevoerd, zodat de honden de tijd hebben om aan elkaar en aan de ruimte te wennen. Dat lijkt te werken. 

Het toetje, appelcake met pindakaas, caramel-pompoensaus en een crumble van peer en bessen, is een onverdeeld succes. Alle honden likken met smaak en geslobber hun bord af. Het feit dat ik op dezelfde hoogte zit als de honden en we allemaal hetzelfde gerecht zijn lijkt een simpele ingreep, maar het maakt gevoelsmatig een groot verschil. De honden zijn ineens geen ondergeschikte huisdieren meer, die met afhankelijke ogen naar je opkijken en waar je soms per ongeluk tegenaan schopt, maar gelijkwaardige wezens. Het maakt me des te meer bewust van de hiërarchie die er normaal gesproken heerst.  Dat Fifi verlekkerd naar het eten op mijn bord kijkt en ik de hondenadem van Hero kan ruiken is misschien niet ideaal, maar van tafelgenoten verdraag je zoiets.

*Correctie: in een eerdere versie was de naam van Otto verkeerd geschreven, dat is hierboven aangepast.