Mijn vader is een griezel die mijn vriendinnen in bed probeert te krijgen

Toen mijn vijf broertjes en zusjes en ik begin jaren negentig de oude videocamera van onze vader vonden, waren we door het dolle heen. De camera was enorm, ik bezweek bijna onder het gewicht op mijn acht jaar oude nek en schouders.

Ondanks het gewicht van het lompe ding vonden we het te gek om ermee te filmen. Samen maakten we grappige sketches, speelden we worstelpartijtjes en namen we korte films op die waren geïnspireerd op James Bond – met klappertjespistolen en een verrassend coherent plot.

Het leukste was om terug te zien wat we hadden opgenomen; we lachten ons stuk om al het slechte camera- en acteerwerk. Ik herinner me nog goed dat we – een maand of twee na de opnames – naar een van onze 007-films keken. Terwijl mijn broers en zusjes en ik aandachtig naar een scène keken die we 's nachts buiten hadden opgenomen en die helemaal zwart bleek te zijn, veranderde het beeld plots in zwart-witte ruis, en toen opeens in twee mensen die seks hadden op een matras. De man en de vrouw rolden grommend in het rond, en ook al hadden we dit al vaker voorbij zien komen, gilden we van schrik.

Mijn oudste broer pakte snel de afstandsbediening en drukte op stop – we waren gered. Het was even stil terwijl iedereen bijkwam en de opluchting was voelbaar. "Getver," zei mijn zus. "We hadden die tape even moeten labelen vorige keer." Ja inderdaad, knikten we allemaal ter bevestiging.

Onze vader nam vaak porno op, over onze zelfgemaakte films heen. Wij waren kinderen, dus er zat nog niet veel organisatie in onze videoverzameling. Meestal gooiden we ze na afloop allemaal bij elkaar in een grote la die vol lag met VHS-banden. Mijn vader pakte daar dan een willekeurige band voor zijn eigen doeleinden. Niemand van ons durfde hem te confronteren met zo'n ongemakkelijke situatie, dus haalden we gewoon onze schouders op, probeerden zo snel mogelijk te vergeten wat we hadden gezien, en begonnen weer van voor af aan.

Het was moeilijk om de gore hardcoreporno die tussen ons kinderspel doorkwam, te rijmen met onze vader die verstoppertje met ons speelde in het bos. Hij nam ons vaak mee op lange wandelingen en leerde ons de namen van de verschillende planten en bomen die we onderweg tegenkwamen – hij kende ze allemaal uit zijn hoofd.

Ik zag mijn vader nooit als iemand die voor kinky ging, of als een woeste verleider – ik dacht nog dat alle ouders en volwassenen hetzelfde waren. Behalve de P-kamer (zoals wij de kelder noemden waar hij zijn pornoverzameling had liggen) en de scènes die we per ongeluk tegenkwamen op de VHS-banden, had ik een vrij probleemloze relatie met mijn vader en stiefmoeder. Mijn ouders waren gescheiden toen ik twee was, en ik verlangde er nooit naar dat ze weer bij elkaar kwamen, want dit was de situatie zoals ik die kende. Ik kon het me eigenlijk niet eens voorstellen dat ze ooit samen waren geweest – mijn moeder was een onafhankelijke en assertieve vrouw, terwijl mijn vader juist vond dat hij het voor het zeggen moest hebben in zijn relaties. Ik denk dat mijn moeder zich gaandeweg realiseerde dat zij niet met zo een type man kon zijn. Maar zolang ze niet te veel contact hadden met elkaar, bleven ze gewoon vrienden.

Mijn stiefmoeder was een kleine vrouw uit Macedonië, met het hele jaar door een gebruinde huid. Ze verfde haar haar elke maand in verschillende tinten rood en bruin, en vroeg dan aan mij wat ik ervan vond. Ook al zag ik het verschil meestal niet, ik zei altijd dat ik het geweldig vond staan; ik hield ervan om haar blij te zien.

Ze werkte op een kinderdagverblijf, en vaak zat ze laat in de avond nog aan de keukentafel bloemen en dieren uit karton te knippen, ter voorbereiding voor een knutseluurtje de volgende dag. Ze was de moeder van mijn jongste zusje, maar ze behandelde ons allemaal als haar eigen kinderen. Ik vond het geweldig om nog een moeder te hebben, en toen ze overleed tijdens mijn tienerjaren was ik er kapot van. Wat helemaal erg was, was dat onze vader na haar dood veranderde in een hyperseksuele versie van zichzelf, waarmee hij de band tussen ons helemaal kapotmaakte.

Als weduwnaar veranderde hij compleet – seks was nog zijn enige drijfveer. Hij was al zeventig en had een mank been, maar toch was hij hartstikke fit voor zijn leeftijd. Dagelijks drukte hij zich op, en zijn armen en borst waren mooi gespierd. Als hij niet ook een paar tanden miste, zou je echt denken dat hij veel jonger was geweest. Hij had een dikke grijze haardos, waarvoor hij regelmatig naar de kapper ging, en hij droeg strakke hemden en groene legerbroeken van de legerdump. En zijn zware stem bulderde luid en duidelijk door het hele huis, niet tegengehouden door welke muren of meubels dan ook.

Na de dood van mijn stiefmoeder veranderde er qua uiterlijk niet veel aan hem, maar innerlijk wel: hij had zo veel behoefte aan seks dat de verantwoordelijkheid voor zijn zes kinderen eronder begon te lijden. Dit werd vooral duidelijk doordat hij nogal opzichtig kenbaar maakte dat hij naar bed wilde met mijn vriendinnetjes, die nu groot waren geworden.

Monika en Samantha* waren de twee dochters van een familievriend, waar mijn vader vaak op had gepast toen ze nog klein waren en bij ons kwamen spelen. Ze kwamen uit een wat meer getroebleerd gezin, en sommige van mijn vrienden vonden ze een beetje ordinair. Ik daarentegen vond Monika vooral enorm cool en ik was dolblij dat we vrienden waren. Ze was beeldschoon, met dik blond haar en zeeblauwe ogen, en ze was een van de eerste meisjes die ik kende met een vriendje en een navelpiercing. Haar schattige sproetjes en lieve glimlach straalden onschuld uit, wat een mooi contrast vormde met haar naveltruitjes en loeistrakke broeken. Ze was heel gevat en grappig, en het leek erop dat ze juist kracht haalde uit de problemen thuis, in plaats van dat ze er onder leed.

Maar Samantha was een heel ander verhaal – het was bekend dat zij geld jatte van mensen, drugs verkocht en nauwelijks naar school ging. Ze was drie jaar ouder dan wij, knap en meedogenloos. Ze was lang en dun, maar ook al droeg ze dezelfde kleren als haar zusje, bij haar werd dat niet gecompenseerd met een snoezig gezicht. Haar superdunne wenkbrauwen en zwartgeverfde haren pasten precies bij haar harde houding, en haar grijns was eerder bedreigend dan geruststellend. Toch was ze een van de beste vriendinnen van mijn oudere zus, omdat we samen waren opgegroeid, en samen vormden we een zussen-vriendinnengroep – die mijn vader genadeloos uit elkaar trok toen we eenmaal volwassen werden.

Kort na de dood van mijn stiefmoeder zette mijn vader zijn zinnen op de toen twintigjarige Monika. Ik hoorde hem geile opmerkingen maken over ongewoon grote borsten, of hij maakte haar vriendje zwart door te zeggen dat zij veel leuker was dan hij. En op een dag deed mijn vader echt een poging – hij legde zijn hand op haar bovenbeen en streelde in de richting van haar kruis. Monika zag mijn vader als een soort oom en was gechoqueerd en kwaad over wat er gebeurd was. Het voelde heel vreemd om me te verontschuldigen voor mijn vaders gedrag, helemaal omdat ik net zo in shock en boos was als zij; ik vond niet dat zij het hem hoefde te vergeven. Ze loste het op door uit mijn vaders buurt te blijven, en uiteindelijk stopte ze ook met mijn sms'jes te beantwoorden.

Mijn vader vond nog steeds dat hij een vrouw aan zijn zij moest hebben. Hij was al 71 maar voelde nog steeds de drang om meer kinderen op de wereld te zetten; hij hield vast aan het middeleeuwse idee dat mannen hun zaad zo veel mogelijk moeten doorgeven aan volgende generaties (terwijl hij dus al vijf kinderen had). Samantha was zwanger op dit moment, en de vader was niet echt in beeld. Mijn vader vertelde haar dat hij vooral aangetrokken werd door zwangere vrouwen, omdat – volgens hem – de buitenste schaamlippen dikker en natter werden tijdens een zwangerschap. Ik hoorde over deze opmerking van mijn vader toen Samantha dit vertelde aan een van mijn zussen. Het erge was dat ik er toen al niet eens meer verbaasd over was, en verdrietig genoeg ook niet eens meer geschokt. Kwaad worden was toch nutteloos.

Samantha stevende af op een leven als alleenstaande moeder zonder financiële hulp, en al snel werd duidelijk dat ze geen moeite had met mijn vaders oneerbare voorstellen in ruil voor geld en andere diensten. Opeens hoorde ze niet meer bij de wereld van mij en mijn zus, maar bij die van mijn vader. Mijn oudere zus, met wie ze altijd al beter bevriend was dan met mij, ging nog wel naar haar verjaardagen of feestjes, maar meer uit schuldgevoel dan uit vriendschap.

Mijn vader reed haar overal naartoe waar ze maar wilde, en kneep dan in haar kont als ze uit de auto stapte. Hij gaf haar geld voor sigaretten of wiet, maar liet haar voorover buigen voordat hij het aan haar gaf. Mijn vader vond het lekker om gezelschap te hebben van een jonge meid, en zij gebruikte zijn geld en aandacht voor van alles, maar liet hem niet een bepaalde grens overgaan.

Het respect dat ik ooit had voor mijn vader was verdwenen. Ik ging hem zo veel mogelijk uit de weg. Ik zei hem goeiemorgen in de ochtend, sprak 's middags even over het weer of iets anders onbenulligs, en 's avonds zei ik welterusten; dat was alles. Door zijn gedrag kon ik hem niet meer serieus nemen. Ik nam dit Samantha niet eens kwalijk – waarschijnlijk doordat ik medelijden met haar had. Ik was alleen maar aardig tegen haar, uit angst dat mijn vader anders zou gaan klagen dat ik onbeleefd was – zijn opvliegende karakter had me geleerd om confrontaties met hem zo veel mogelijk te vermijden.

In mijn ogen was mijn vader niet net over de grens gegaan – hij was er al honderden kilometers voorbij. Soms had hij moeite om de hypotheek of de energierekening te betalen omdat hij bijvoorbeeld al zijn geld had opgemaakt aan de torenhoge telefoonrekening van Samantha. Dan vroeg hij mij en mijn broers en zussen om geld, maar ik gaf hem nooit wat.

Twee jaar geleden, op de dag dat hij 72 werd, had mijn vader besloten om Samantha ten huwelijk te vragen. Daarvan bracht hij mij niet zelf op de hoogte, het was mijn zusje op de een of andere manier ter oren gekomen. Om het allemaal nog net wat erger te maken: mijn vaders aanzoek was twee dagen na de sterfdag van mijn stiefmoeder. Dus moest ik aan mijn jongere zusje van 17 – wiens moeder het was geweest – proberen uit te leggen hoe het kwam dat onze vader een 24-jarig meisje ten huwelijk vroeg, en dan ook nog in deze verschrikkelijk verdrietige periode. Natuurlijk haatte mijn zusje Samantha, maar ze was ook degene die het meest hield van onze vader. Ik troostte haar in haar kamer terwijl ik me somber afvroeg waarom hij dit in godsnaam deed – maar ik had geen antwoorden. Mijn vader zat beneden in zijn beste pak en met een goedkope ring in zijn zak, zenuwachtig te wachten op Samantha's komst. Gelukkig had Samantha geen interesse in een huwelijk met mijn vader, en nadat ze dat duidelijk had gemaakt, was het hele plan van de baan.

Ik vraag me af hoeveel een vaderdochterrelatie te verduren kan krijgen. Ik word vaak heen en weer geslingerd tussen een schuldgevoel over het feit dat ik emotioneel afstand houd van hem, en een gevoel dat het totaal terecht is dat ik zo koeltjes tegen hem doe. Hij voelt mijn afkeer en teleurstelleng en probeert op vreemde en teleurstellende manieren een warm contact met me te houden. Hij zorgt ervoor dat mijn lievelingseten in huis is, en wijst me daar dan op – elke week weer, met verschillende dingen. Ik weet dat hij wanhopig probeert contact te leggen, en ik ben hem daar wel dankbaar voor, alleen zou ik willen dat die pogingen wat verdergingen dan het boodschappenlijstje.

Ik geloof dat ik wel begrijp wat er aan de hand is in mijn vaders hoofd – hij heeft een leeftijd bereikt waarop hij vindt dat hij niet langer verplichtingen naar mensen heeft, en dat hij kan doen waar hij zin in heeft. Zijn tijd zit er immers bijna op, en hij is vastbesloten om zijn laatste jaren precies te doen wat hij wil. (Dit is trouwens niet alleen mijn theorie – mijn vader zit vol met uitspraken als: "Zodra je zo oud bent als ik, begrijp je het allemaal.") Dit is zijn manier van omgaan met de dood, met die van zijn vrouw en zijn eigen naderende einde – het opgeven en je niet meer willen gedragen zoals het hoort.

Zijn opstand is tegen het leven zelf, en tegen alle verwachtingen die daarmee gepaard gaan. Maar terwijl ik dit allemaal best begrijp, mis ik nog steeds mijn vader – en blijf ik naar hem op zoek als ik door het bos wandel.

*Alle namen zijn gefingeerd.

-

Vrouwen praten misschien veel, maar we horen ze te weinig. Daarom is Broadly Nederland er. Like onze pagina.