De Surinaamse Sinterklaas is veel toffer dan de Nederlandse

Sinterklaas is weer in Nederland. Het mag inmiddels duidelijk zijn dat zijn aanwezigheid (en alles wat daarmee gepaard gaat) enige problematiek met zich meebrengt, variërend van racistische symboliek tot die chocolademuizen in zilverfolie die overal opduiken terwijl niemand ze echt lekker vindt.

Sinterklaas doet er dus goed aan kritisch naar zichzelf te kijken. Hij mag misschien de oudste persoon ter wereld zijn, te oud om te leren is niemand ooit, dus ook de goedheiligman niet. Maar wie heeft de lieve goede sint om zich aan te spiegelen? Wat is zijn referentiekader daar boven, eenzaam aan de top van de cadeautjesgeefpiramide? Het antwoord is simpeler dan je denkt: een andere Sinterklaas. Die naar Suriname komt.

De Surinaamse Sint rolt namelijk in witte cabrio's en laat zich omringen door candybabes. Maar wie is hij echt? Wat zijn zijn unique selling points? Is hij nog wel van deze tijd? En belangrijker nog: hoe verhoudt hij zich tot de concullega die elk jaar Nederland aandoet? Het zijn vragen waarop je vandaag antwoord krijgt. En omdat competitie traditioneel gezien leidt tot vooruitgang stellen we daarbij de volgende vraag: welke Sinterklaas is de beste? Beide Sinterklazen worden beoordeeld op een aantal relevante criteria.

Who wore it better? Qua kleding gaan zowel de Surinaamse als Nederlandse Sint voor rood conservatief. Toch is er wat betreft uiterlijk een belangrijk verschil: whiteface. De Surinaamse sint is (meestal) niet zoals de Nederlandse 'echt' wit, maar wit geschminkt. Maar ho! Voordat je met dit gegeven alle argumenten tegen Zwarte Piet van tafel probeert te vegen: whiteface is veel minder erg dan blackface. Dat klinkt niet eerlijk, maar is toch zo. Waarom? In het kort: vanwege machtsverhoudingen. Racisme wordt pas echt racisme op het moment dat een geprivilegieerde groep zijn macht gebruikt om een andere groep te onderdrukken. Andersom werkt dat niet, omdat de geprivilegieerde groep niet daadwerkelijk (systematisch) onderdrukt wordt.

Dit alles is natuurlijk slecht nieuws voor mensen die denken dat de slavernijgeschiedenis wordt opgeheven door het bestaan van 'blanke vla', maar het is niet anders. Tevens is whiteface sinds Fresku's video van Zo Doe Je Dat uitgegroeid tot symbolisch protest tegen het gebrek aan etnische diversiteit op 3FM. De Surinaamse Sint krijgt bonuspunten voor het feit dat hij durft op te staan tegen de Nederlandse publieke omroepen.

Dan de Nederlandse Sint. Met zijn uiterlijk is in principe weinig mis, maar toch gaat deze ronde naar Suriname. Dit heeft alles te maken met het Sinterklaasjournaal, dat vorig jaar hevig de mist inging toen het een poging deed het uiterlijk van Sinterklaas aan te passen.

Dit is hoe er werd geredeneerd:

Probleem: Sommige mensen zijn niet cool met zwart geschminkte Pieten.
Oplossing: We schminken Sinterklaas ook zwart!

*Hoor wat breekt daar, kinderen? Ah, het zijn miljoenen klompen.*

Het Sinterklaasjournaal probeerde vorig jaar kritiek op Zwarte Piet de das om te doen door wat zij zelf zagen als zeer progressief statement: een zwarte Sint. Nu is het in de kern een goed idee om de kleur van Sinterklaas eens om te draaien, alleen koos het Sinterklaasjournaal niet voor een daadwerkelijke gekleurde Sint, maar voor een wit persoon met zwarte schmink, rode lippen en kroeshaar. Dat was nu juist het probleem, jongens. Blackface oplossen met meer blackface is zoiets als je alcoholprobleem temperen met een gieter vol jonge klare. Wegens dit totale gesprek aan respect voor logica gaat deze ronde glansrijk naar de Surinaamse Sint.

Tussenstand:
Suriname – Nederland: 1 - 0

Zoals MTV's My Super Sweet Sixteen ons ooit al leerde: de entree is ongelofelijk belangrijk. De Nederlandse Sinterklaas komt op nationaal niveau altijd sterk binnen, op een gigantische boot en met een geloofwaardige, kalme uitstraling. Op lokaal niveau is er echter nog wel eens wat aan te merken op deze procedure. Zo werd mijn eigen geloof in Sinterklaas als vijfjarige jongen in Vlaardingen harteloos verwoest toen ik langs de waterkant stond en er in enorme letters SCHIEDAM prijkte op de zogenaamd uit Spanje afkomstige boot.

Hoewel de Surinaamse Sinterklaas in de regel ook niet vies is van boten, verwijs ik graag naar bovenstaand filmpje waar een Surinaamse Sinterklaas de stad op ontspannen tempo binnenrijdt in een witte cabriolet. Het wekt de indruk dat de beste man na pakjesavond direct doorvliegt naar Miami om cocaïne van modellenbillen af te snuiven vanonder een massief gouden mijter. Omdat het zinloos is te vechten tegen zo'n solide uitvoering van stunten op de haters gaat dit punt gaat wederom naar de Surinaamse Sinterklaas.

Tussenstand:
Suriname – Nederland: 2 - 0

De Nederlandse Sinterklaas scoort punten voor de jaarlijkse kronkels in de verhaallijn omtrent zijn bezoek aan Nederland. Tuurlijk, het grote boek is kwijt, of een belangrijke sleutel is kwijt, of de stoomboot is kwijt, of sinterklaas is kwijt, of de hoofdpiet is kwijt of de cadeautjes zijn kwijt, maar het is altijd spannend, en het narratief is tot in de puntjes verzorgd.

Het lijkt simpel, maar dat is het niet, zo bewijst onderstaand Surinaams filmpje met als titel "Boot van Sinterklaas Vastgelopen in Jungle Suriname, Maar Santa biedt hulp".

Het idee is sterk, maar de uitwerking laat te wensen over. Het filmpje roept vooral veel vragen op. Waarom draagt de Kerstman zo'n rare wielrenzonnebril? Waarom zoekt hij hommeles met Sinterklaas via de radio? Maar vooral: wat heb ik net in godsnaam bekeken? Nee, dit punt gaat naar de Nederlandse Sint. Spannend, nu staat het 2-1.

Tussenstand:
Suriname – Nederland: 2 - 1

Zowel in Suriname als in Nederland vind je zwart geschminkte Pieten, maar Nederland houdt er momenteel het meest angstvallig aan vast. Onze vermeende vooruitgang uitte zich dit jaar met name in het in beeld brengen van een Piet met roetvegen tijdens de nationale intocht in Meppel, maar deze Piet droeg een afropruik, waardoor het dan toch helaas weer nergens op sloeg. Zo'n halfslachtige compromispiet sluit goed aan bij de zogenaamd progressieve maatregel die de Amsterdamse burgemeester Eberhard van der Laan in 2013 aankondigde: een deel van de Pieten zou tijdens deze intocht in zijn stad geen oorringen meer dragen. Klinkt als een leuk begin, maar is toch een beetje zoiets als een oorlogsmisdadiger berechten voor wildplassen of omdat hij lelijke spijkerbroeken draagt. Het is onderdeel van een groter probleem, niet de kern daarvan.

In Suriname gaat dat beter. In het eerder getoonde filmpje met de witte cabrio is de Sint in het bijzijn van Pieten die zijn geschminkt in een gevarieerd palet aan uiteenlopende kleuren.

Ook andere alternatieven worden niet geschuwd. Zo werd bij de intocht in Paramaribo vorig jaar de Piet geheel verhangen door zogeheten Candy Queens: wulpse meisjes, gespecialiseerd in het uitdelen van snoep. Nu is racisme inruilen voor seksisme niet een bijster gunstige oplossing, maar het geeft in ieder geval blijk van initiatief. Ook deze laatste ronde gaat daarom naar de Surinaamse Sinterklaas.

EINDSTAND:
SURINAME – NEDERLAND: 3 - 1

Gefeliciteerd, Surinaamse Sinterklaas, met je klinkende overwinning en je Candy Queens! Rijd niet steeds stilletjes ons landje voorbij, maar klop ook eens bij ons aan de deur.