Afgelopen zondag werd op 23 plekken in Nederland gedemonstreerd tegen racisme en fascisme in de gemeenteraad. Zo ook op het Jaarbeursplein in Utrecht. Het protest ‘Geen racisme en fascisme in de raad!’ werd georganiseerd door het Platform Stop Racisme, dat ondersteund wordt door tientallen lokale en landelijke organisaties. In Utrecht nam de coalitie Utrecht Bekent Kleur hierin het voortouw, bestaande uit GroenLinks, Internationale Socialisten, Wandelclub 030 en BIJ1.
“In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen wil het neofascistische FvD op vijftig plekken meedoen. Mark Rutte maakt, ondanks het toeslagenschandaal, een doorstart met een nieuw kabinet. En vluchtelingen worden aan de grenzen van Europa steeds gewelddadiger behandeld,” staat op de site van Platform Stop Racisme.
Videos by VICE
In het weekend vóór de gemeenteraadsverkiezingen hopen de demonstranten een nieuwe impuls te geven aan een beweging die inclusief is. Zo’n honderdvijftig mensen kwam naar het protest, en hielden borden vast met boodschappen als “Nooit meer fascisme” en “Wie zwijgt staat toe”. VICE was erbij en vroeg enkele betogers waarom zij hier waren en wat de opkomst van extreemrechts met hen doet.
Stevie (30), onderzoeker in de kunst- en cultuursector en lijsttrekker BIJ1 in Utrecht
Ik ben hier omdat het belangrijk is om een geluid te laten horen tegen opkomend extreemrechts in Nederland en overal op de wereld. We moeten ten alle tijden opstaan tegen de denkbeelden die daarbij horen. Zeker nu ze voet aan de grond proberen te krijgen binnen het democratische systeem.
Als persoon van kleur weet ik hoe diep racisme in de Nederlandse samenleving verankerd is en dat het op ontelbare manieren terugkomt. Het raakt mensen dagelijks. Mensen hebben zelfs niet meer door hoe genormaliseerd het is. Maar de mensen die het ondergaan hebben het absoluut wel in de gaten. Ik zie het als onze taak, als linkse beweging, om een tegengeluid te laten horen. Om aan te kaarten waar dat racisme zit en om daartegen op te staan.
Ondanks dat iedereen mag stemmen waar die in gelooft, betekent het nog niet dat we eraan moeten wennen dat mensen constant voor hun bestaansrecht moeten vechten. Daarom zijn we hier samen als brede alliantie om een vuist te maken tegen dit onrecht. Racisme en fascisme is een onrecht en een misdrijf voor de samenleving.
Ik zit in een politieke partij. Ondanks dat ik lang zelf niet het vertrouwen heb gehad in de politiek, heb ik dat nu wel. Juist de opkomst van rechts is een van de redenen waarom ik politiek actief ben geworden. Ik geloof dat ik mijn stem kan gebruiken om een tegengeluid te bieden én het vertrouwen te bieden aan mensen dat wij ons hier kritisch tegen gaan opstellen.
Raoul (18), student game design
Op persoonlijk niveau heb ik veel minder last van racisme en fascisme, omdat ik het privilege heb dat ik een witte man ben. Ik vind het eng dat extreemrechts en racisme groeit. We hebben in het verleden gezien hoe erg dat fout kan gaan en wat voor een gevaar het voor de maatschappij kan zijn.
Om mij heen merk ik dat veel mensen er minder bewust mee bezig zijn en dat fascistische demonstraties op straat genormaliseerd worden. Bij anti-coronademonstraties wordt over liefde gesproken en er worden knuffels uitgedeeld, maar onder de motorkap schuilt veel meer. Daarom is het belangrijk om mij daarover uit te spreken. Ik hoop dat door onze demonstratie veel meer bewustheid wordt gecreëerd voor deze gevaren en het een invloed gaat hebben op het stemmen.
Noura (25), socioloog en onderzoeksjournalist, kandidaat BIJ1. Mede-organisator van de demonstratie in Utrecht
In de gemeenteraad zijn witte, hetero cismannen oververtegenwoordigd. We kunnen het niet aan hen overlaten om onze belangen en wensen te vertegenwoordigen, want daar zijn ze keihard in gefaald. Racisme en fascisme sijpelt door in het overheidsbeleid. Zo werkt racisme ook door op persoonlijk niveau en in de interactie tussen mensen onderling.
Je ziet het bijvoorbeeld ook terug in hoe er nu wordt omgegaan met vluchtelingen uit Oekraïne.
Het is heel fijn dat Oekraïense vluchtelingen warm onthaald worden in Nederland en dat zij de hulp krijgen die zij nodig hebben. Tegelijkertijd is het natuurlijk ook pijnlijk dat vluchtelingen uit Afrika en het Midden-Oosten niet kunnen rekenen op dat warme onthaal. Zwarte mensen en bruine mensen uit Afrika en het Midden-Oosten worden teruggeduwd door de Europese grensbewaking. Inmiddels zijn er meer dan twintigduizend mensen gestorven die Europa probeerden te bereiken via de Middellandse Zee. Dit laat wat mij betreft zien dat racisme nog steeds springlevend is in Europa. Kennelijk is het nog steeds zo dat solidariteit en medemenselijkheid pas op gaat als vluchtelingen ook blauwe ogen en blond haar hebben. Zelfs zwarte mensen die het oorlogsgeweld in Oekraïne proberen te ontvluchten krijgen daar te maken met racisme en racistisch geweld.
Het is zorgelijk en beangstigd dat extreemrechts en racisme groeit. Het wordt ook genormaliseerd, of vermomd als ‘coronaprotest’ om de prinsenvlaggen te kunnen uitgooien. Daar moeten wij keihard tegen strijden.
Ik hoop dat de mensen door de verschillende sprekers van de demonstratie inzicht hebben gekregen op wat voor manier racisme en fascisme zich uit. De manier waarop we het al kennen, maar ook de wat meer verborgen manieren. Ik hoop dat mensen dit meenemen in het uitbrengen van hun stem, en afwijken van extreemrechtse partijen, zoals FvD, PVV en JA21. Ook hoop ik dat mensen zich door de demonstratie geactiveerd voelen en concreet kunnen zien wat er voor nodig is, zich aansluiten en dat ze er bij de aankomende acties bijzijn. Actievoeren kan op verschillende manieren. Niet alleen in de raad, maar ook op straat. Politiek is daar maar een van de vormen van.
Janna (18), student filosofie, politiek en economie
Ik vind het eng hoe fascistische partijen steeds groter worden in Nederland. Ik ben oprecht bang hoe dat zich in de toekomst gaat ontwikkelen als we het niet stoppen. Het is daarom belangrijk dat ik en anderen zich daartegen laten horen.
Op persoonlijk vlak hoef ik me geen zorgen te maken. Ik ben wit en ik zal het land niet uitgegooid worden. Waar ik mij wel zorgen om maak zijn mijn buitenlandse vrienden. Ook de vrouwonvriendelijke ideologieën die de fascistische partijen hebben vind ik eng. Het groeiende extreemrechts en fascisme geeft me een naar gevoel. Ik voel mij steeds minder thuis in Nederland. Waarschijnlijk ga ik stemmen voor GroenLinks of voor Partij voor de Dieren. Want zij zijn allebei voor het klimaat en sociale doeleinden, zodat iedereen fatsoenlijk kan leven.
M., doet mee aan de demonstratie vanuit Wandelclub 030 en Antifa
Vandaag wil ik laten zien dat racisme en fascisme niet welkom zijn in de raad en op straat. Door de uitspraken van Thierry Baudet, Geert Wilders en hun gelijken, voelen mensen zich gesterkt om anderen aan te vallen en te bedreigen. Het extreemrechts en racisme raakt voornamelijk mijn vrienden. Ik heb een geprivilegieerde positie in de maatschappij en daar ben ik mij van bewust. Daarom ben ik solidair en ondersteun ik andere groepen die niet die privileges hebben.
Extreemrechts is nooit weggeweest. Ik kom uit de metalscene en daar vind je het ook, en niemand zegt er wat van. Daar kan ik dus echt niet tegen. Vooral met al die coronademonstraties, waar rechtse mensen een jodenster dragen en met de prinsenvlag zwaaien. Dat ze daarmee wegkomen vind ik verschrikkelijk.
Met deze demonstratie willen we laten zien dat wij dit niet tolereren. We laten zien dat we bereid zijn elkaar te steunen en voor elkaar te vechten. En we willen voorkomen dat extreemrechts een podium krijgt, waar dan ook en hoe dan ook.Het stemmen is voor mij tweeledig. Stemmen voor de kleine, lokale gemeenschap én om de mensen en community geven is het voor mij waard. De grote, landelijke partijen die de parlementaire democratie bepalen vertrouw ik totaal niet.
Naya (20), poëet en student rechten in de maatschappij
Mijn achtergrond als Syrische vluchteling in Nederland is op verschillende manieren bepalend voor mij geweest, net zoals mijn kleur en mijn genderidentiteit. Het beïnvloedt mijn kans op werk, hoe mensen mij behandelen, hoe ik mezelf uitdruk. Ik ben non-binair en queer. En doordat ik buiten de heteronorm val, ben ik altijd naar de marges van de samenleving geduwd.
Door de opkomst van extreemrechts voelt het nu alsof ik steeds meer in de marges terechtkom. Het maakt niet uit hoeveel voortgang ik maak als individu in de samenleving. Ik blijf het gevoel hebben dat ik steeds meer buiten de samenleving kom te staan.
Met de demonstratie hoop ik dat we meer linkse partijen zullen hebben die staan voor mensen van kleur, met een handicap én degene die collectief lijden door kapitalisme, discriminatie, racisme en heteronormativiteit. Daarnaast is dit het eerste jaar dat ik mag stemmen. En ik ben er erg enthousiast over. Ik woon nu al zes jaar in Nederland en het is de eerste keer dat ik zo mijn bijdrage kan leveren aan de maatschappij.