De Cannabis Cup zakt weg in het moeras van het Nederlandse wietbeleid

De bewaker van de Melkweg in Amsterdam legt het nog maar eens uit aan de vrijwilligers van deze 27e Cannabis Cup: "Mensen die binnen wiet roken, moeten meteen naar buiten. Ik weet niet of het om een gewone bezoeker gaat, of misschien een controle van de gemeente. Ik kan het risico echt niet nemen." De Amerikaanse verkopers van de kaartjes knikken en begrijpen: het is hier Amsterdam, geen Denver.

Het is al jaren aanrommelen voor de Cannabis Cup. Vroeger liep je als bezoeker een wietwolk binnen, waar zich ergens binnenin een expo bevond. Daar stonden stoners dan met imposante takken wiet te zwaaien. Voor de camera's werd gedemonstreerd hoe je enorme joints kon draaien die de wetten van de natuur tartten, en het evenement stond internationaal bekend als het kroonstuk op het liberale Amsterdam.

Nadat bekend wordt dat de eerste dag van de Cup niet door kan gaan, reageren bezoekers teleurgesteld. "Tien uur in een vlucht en nu dit."

Tegenwoordig ligt de organisatie stelselmatig overhoop met de gemeente en politie van Amsterdam, en de Nederlandse gedoogregels. Het resultaat is dit jaar zelfs dat de expo is komen te vervallen, waar techneuten, salesjongens en wietnerds elkaar de laatste ontwikkelingen laten zien in de wereld van het stoned worden voor medisch en recreatief gebruik.

Daardoor houdt het evenement nu weinig anders in dan wat praatjes en debatten op een podium, en een afsluitend feestje, waarbij de bezoekers hun joints en vaporizers alleen in de rookruimte kunnen aansteken. Tickets zijn 269 dollar voor een vierdaagse pas en het het recht om mee te stemmen over de beste wiet van Amsterdam. Dagkaarten kosten 50 dollar. Alleen als je uit een land komt waar wiet volslagen illegaal is, kun je in combinatie met de coffeeshops er nog wel iets van maken. Maar nu zelfs de expositie van de standhouders niet kan doorgaan, vragen sommige bezoekers hun geld terug aan de organisatie.

Een grote inval in 2011 betekende eigenlijk het einde van de Cannabis Cup in zijn toenmalige vorm. Sindsdien zijn er elk jaar strenge controles op de standhouders, zijn de hoeveelheden wiet aan banden gelegd, en is de algehele vrijheid-blijheidvibe helemaal weg. Toen er vorig jaar bij twee standhouders meer dan vijf gram wiet werd aangetroffen, kreeg horecalocatie Roest een dwangsom opgelegd. Zij hadden er dit jaar geen zin meer in.

In 2011 werd de Cannabis Cup binnengevallen door politie.

Dat was het begin van een zoektocht naar een nieuwe locatie voor de beurs, die dit weekend helemaal vastliep. Mensen verschenen bij de Melkweg – in principe alleen de locatie van het eindfeest – om hun kaarten op te halen. Veel bezoekers hadden niet door dat de beurs met standjes helemaal was afgelast. Volgens Mary McAvoy, de uitgever van High Times en de organisator van de Cannabis Cup, ligt de schuld bij de gemeente Amsterdam.

"We hebben zes maanden lang gezocht naar een nieuwe locatie. Elke keer leek het voor elkaar, en wilden we een bevestiging van de gemeente Amsterdam dat het evenement kon doorgaan. Maar die wilden ze niet geven, en locaties werden huiverig. Uiteindelijk kwamen we uit bij Radion, tot die vlak voor het begin van het evenement te horen kregen dat zij ook geen vergunning hadden gekregen."

De gemeente Amsterdam zegt in een reactie dat dat niet is omdat het in principe iets heeft tegen de Cannabis Cup. "Dit is geen onderdeel van een structureel strenger beleid tegen softdrugs," zegt Jasper Karman, de woordvoerder van burgemeester Eberhard van der Laan.

"Als je de gemeente Amsterdam vergelijkt met het beleid in de rest van het land, dan zie je dat Amsterdam z'n best doet om mee te doen aan een nieuw beleid. Maar bij de Cannabis Cup zien we jaar na jaar overtredingen van de Opiumwet. De vergunningsaanvraag voor de expo in Radion kwam twaalf dagen voor het begin van het evenement bij ons binnen, en gezien alle problemen in het verleden wilden we eerst zorgvuldig met alle partijen om de tafel zitten voor we een beslissing konden nemen: brandweer, politie, Jellinek, etcetera. Wij vonden dat we nu te weinig tijd hadden."

Vervolgens ontstond het misverstand dat de expo vervolgens ook in de Melkweg zou zijn. Maar volgens een woordvoerder van de Melkweg was daar nooit sprake van, en is elke suggestie in die richting verkeerd. "Debatten, culturele evenementen en concerten passen goed bij de doelstellingen van de Melkweg, maar een beurs met standhouders niet," vertelt woordvoerder Jon Heemsbergen. "Als iemand dacht dat wij de nieuwe locatie waren voor die expositie, dan berust dat op een misverstand dat wij niet de wereld ingeholpen hebben."

Dan kun je je afvragen waarom High Times eigenlijk nog naar Amsterdam komt voor dit evenement, aangezien de hele organisatie Amerikaans is en het nieuwe wiet-Mekka nu Denver is.

"We laten Amsterdam niet in de steek," stelt Dan Skye, de hoofdredacteur van High Times, "deze stad is de grote inspiratie voor ons geweest. Wij kwamen hier vroeger en zagen wat er mogelijk is met een rationeel, normaal beleid. Die gedachte hebben we mee terug genomen naar Amerika en kijk hoe ver we zijn gekomen. Misschien is er een nieuwe tijd aangebroken: dat wij nu een voorbeeld moeten zijn voor Nederland."

Hij is dan ook absoluut van plan om volgend jaar opnieuw terug te komen en het evenement te houden, verzekert hij me. Maar als hij een uurtje later op het podium staat om het volgende praatje aan te kondigen, lijkt hij wat minder stellig: "We hebben altijd samengewerkt met de gemeente en we houden ontzettend veel van Amsterdam. Maar ik weet het niet meer. We zullen hier lang over gaan nadenken, en misschien moeilijke beslissingen moeten nemen."