In Oostenrijk staat een minuut stilte op nummer 1 in de hitlijsten

Het is doodstil bovenaan de Oostenrijkse hitlijsten. Geen melodie, geen bas, geen vocals. De Oostenrijkse artiest Raoul Haspel bracht afgelopen vrijdag het nummer Schweigeminute (Traiskirchen) uit. Het 'liedje' is een minuut stilte, en is een protest tegen de behandeling van vluchtelingen in Europa, een onderwerp waar Haspel zich kwaad om maakt.

Hij kwam op het idee nadat hij verontrustende berichten las over de omstandigheden in een overbezet vluchtelingencentrum in Traiskirchen, een stadje even ten zuiden van Wenen. "Ik was sprakeloos door de mensonterende omstandigheden," zei hij aan de telefoon met VICE News. Deze deprimerende vertoning is volgens hem het gevolg van "het falen van de Oostenrijkse overheid en van Europees beleid."

De 35-jarige artiest hoopt dat de publiciteit en de iTunes-verkoop van het nummer zowel aandacht als geld gaat opbrengen voor de situatie in Traiskirchen. Hij is verbaasd over de snelheid waarmee iTunes-klanten ingingen op zijn gebaar. Het aantal downloads van Schweigeminute was zo hoog, dat het nummer binnen de korste keren bovenaan de hitlijst stond. Volgens Haspel is dit onverwachte succes een duidelijke boodschap: "De stille meerderheid zegt nee tegen het Europese vluchtelingenbeleid," zei hij tegen VICE.

Het kamp in Traiskirchen wordt gerund door ORS, een Zwitserse firma die de laatste vier jaar naar verluidt zo'n 21 miljoen euro aan het kamp verdiende. Oorspronkelijk was het de bedoeling dat het kamp 1800 mensen zou huisvesten, maar afgelopen juli zaten er rond de 4500 mensen. Grofweg 1500 van deze mensen slaapt buiten het overdekte verblijf, waar ze deze wisselvallige zomer zowel regenstormen als zeer hoge temperaturen moeten doorstaan.

Amnesty International bracht afgelopen week een bezoek aan het kamp in Traiskirchen, en noemde de behandeling van de vluchtelingen "schandalig." De organisatie wees op de ontoereikende zorg voor 1400 kinderen zonder begeleiding, het gebruik van oude bussen als slaapplek, en het gedateerde sanitair in het kamp. Ook de Verenigde Naties hebben het kamp bezichtigd, en concludeerden dat de omstandigheden in het kamp "inhumaan" waren.

Ondertussen heeft de Oostenrijkse regering aangekondigd te stoppen met het toelaten van nieuwe vluchtelingen, en andere regio's gedwongen om te voldoen aan quota's voor de opvang van asielzoekers – iets waar plaatselijke gemeenteraden niet op zitten te wachten.

"Ik heb gekozen voor stilte omdat dit debat steeds luider wordt," zei Haspel. Hij legde verder uit dat hij zijn kunstwerk ziet als een "aanklacht tegen de sensatiezucht van de mainstream media, tegen de stortvloed aan nieuws, dat de doodsteek is voor empathie voor de vluchtelingen."

"Het lijkt erop dat ik eindelijk de juiste woorden heb gevonden voor deze situatie: geen woorden."

Het nummer maakt deel uit van een grootschalig protest in Oostenrijk en de rest van Europa, en heeft alles te maken met de grootste migrantengolf sinds de Tweede Wereldoorlog. Een recordaantal mensen komt uit oorlogsgebieden als Syrië, Irak, Afghanistan en Libië en klopt massaal op de poorten van de Europese Unie. Oostenrijk kreeg tussen januari en juni meer dan 28.000 asielaanvragen, dat is in een half jaar evenveel als in heel 2014. Het land acht het niet onwaarschijnlijk dat het totale aantal van dit jaar boven de 80.000 komt te liggen.

Haspels nummer is te krijgen via iTunes, Amazon en Google Play – muziekplatforms die dertig procent van de opbrengst krijgen. Haspel hoopt dat de diensten het percentage in het kader van liefdadigheid zullen laten schieten, maar heeft ook belooft om zelf voor die kosten op te draaien als ze dat niet doen. "Elke cent van de verkoop gaat naar hulp voor asielzoekers in Traiskirchen," zei hij.