Bed & Breakfast is het meest sensuele programma op de Nederlandse televisie

De eerste aflevering van het nieuwe seizoen Bed & Breakfast opent met twee nieuwsgierige alpaca’s, Macho en Manco. De dieren maken deel uit van de bed-and-breakfast-ervaring die eigenaar Reini aanbiedt. “Het is heel bijzonder. Dan verwelkom ik de gasten en dan staan ze er al soortement bij.” Vervolgens blijft de camera even rusten op de donkerbruine alpaca-ogen, en je begrijpt meteen wat Reini bedoelt.  

Mocht je het programma nog nooit hebben gezien: Bed & Breakfast (Omroep MAX) volgt een eenvoudige formule. Drie paar bed-and-breakfast-eigenaars (in de meeste gevallen zijn het echtparen, soms familieleden, vrienden of een dappere eenling) overnachten om de beurt bij elkaar, om op die manier elkaars etablissement en betaalde gastvrijheid te beoordelen. Dat betekent dat er eitjes worden gepeld, dat er giechelend op bedden wordt gesprongen om de veerkracht van het matras te testen en dat er ludieke activiteiten worden ondernomen, vaak in het gezelschap van een gepensioneerde met een encyclopedische kennis van de lokale stadswal. 

Het resultaat is wat knullige realitytelevisie, van het soort waar de NPO in grossiert. Er is veel Nederlandse sociale onhandigheid, al wordt het nooit zo pijnlijk en ongemakkelijk als in Boer zoekt Vrouw. Er wordt weleens zo hard aan een rustieke deurbel getrokken dat-ie afbreekt en in het grind valt, maar de rampen zijn nooit zo onoverkomelijk als in Ik vertrek. Waar Bed & Breakfast zich in onderscheidt is de extreem lage spanningsopbouw. De inzet is miniem – het maakt eigenlijk niet uit wie er wint, tegen het eind van de aflevering hebben alle deelnemers precies evenveel tijd gehad om hun bedrijfje op nationale televisie aan te prijzen. Er zijn geen challenges, er zijn geen prille relaties die voor het oog van de camera moeten worden beëindigd. Het enige conflict in Bed & Breakfast is een stille klassenstrijd over wat goede smaak is, met subtiel venijnige opmerkingen als “ik had dit behang zelf niet uitgekozen”,“zelf zijn wij niet niet zo van de fliedeleflutjes”, “daar heb ik wat minder mee,” of het dodelijke: “apart, zeg”.

Ondanks dat totale gebrek aan spanning is het programma deze maand al tien jaar op televisie, en de kijkcijfers zijn er in al die tijd niet minder op geworden: inmiddels trekt Bed & Breakfast miljoenen kijkers per uitzending. Ook op mijzelf heeft het programma een magnetische aantrekkingskracht. Hoe dat kan? Je kan de oorzaak van dat succes zoeken in de authentieke knulligheid, maar persoonlijk denk ik dat het anders zit. Bed & Breakfast is namelijk het meest sensuele programma op de Nederlandse televisie. 

En met sensualiteit bedoel ik hier niet: seks, want in de bedden van Bed & Breakfast blijft het meestal bij ingetogen kusjes. ‘Sensueel’ wordt vaak gelijk gesteld aan ‘erotisch’, maar sensualiteit gaat over bevredigende zinnelijke ervaringen in een veel bredere zin. En dat is precies waar ook elke aflevering van Bed & Breakfast over gaat. Juist omdat er zo weinig aan de hand is, zijn de deelnemers aangewezen op de zintuiglijke ervaringen die ze tijdens hun verblijf in de diverse b&b’s opdoen. De ruimtes worden tot in de uiterste hoeken bekeken en beoordeeld. Daardoor ga je als kijker ook ineens stilstaan bij het esthetische genot van een televisiekabel die netjes is weggewerkt, of van matglanzend zwarte stekkerdoosjes die precies matchen met een tafelpoot. Iets als een aangenaam katoenen dekbed of een handig opbergplankje krijgt in Bed & Breakfast de aandacht die het verdient. “Ik denk dat ik gewoon echt de hele nacht op mijn buik ga liggen!” roept deelnemer Sylvia in de eerste aflevering, als ze ziet dat er bij het hoofdeinde van het bed een raampje is met uitzicht op een paar schapen in een mistig weiland.  

Ook het ontbijt, van alle maaltijden veruit de saaiste, wordt in dit programma een zinnelijke sensatie. Eieren zijn nog warm van de kip die ze heeft gelegd, sapjes worden vers geperst, er zijn eindeloos veel jammetjes met een speciale herkomst. Een vork prikt in een dikke pannenkoek met poedersuiker, een “yoghurtje” wordt overgoten met een langzaam stollende, huisgemaakte coulis. Het woord “lekker” valt tientallen keren. 

En eigenlijk wordt die sensualiteit nog beter voelbaar als de deelnemers omschrijven wat ze op dat moment niet ervaren, maar wel graag zouden willen. Een lekker zeepje in de douche, bijvoorbeeld, of een stug droog matje waar je met je natte voeten op kan gaan staan. Een plankje naast je bed, zodat je zonder op te staan je glaasje water en je leesbril kan pakken. Hoe fijn het is om uit de douche te stappen en in een beweging een handdoek van het strategisch opgehangen haakje te kunnen pakken, zonder je eerst “poedelnaakt en nat” om een koude douchedeur te hoeven manoeuvreren. Je voelt mee met een deelnemer die het ‘s nachts warm heeft vanwege een synthetische matrasbeschermer, en met een deelnemer die een handdoek over het televisietoestel hangt omdat er te veel blauw licht vandaan komt. Je ziet, je voelt, je ruikt, je proeft, je zweet, je staat met je blote voeten op een koude vochtige tegel, je leeft. 

In Bed & Breakfast worden de meest alledaagse activiteiten – slapen, douchen, ontbijten, rondlopen – ontleed en gewaardeerd als de lichamelijke, sensuele belevenissen die het in feite zijn. Je constateert niet alleen dat er een alpaca is, je voelt hoe de aanwezigheid van het dier, z’n belangstellende blik en z’n zachte neus, je eigen bestaan bevestigt. Dat verklaart wat mij betreft het succes van Bed & Breakfast: je gaat kijken voor de knulligheid, je blijft kijken omdat je ineens weer zin hebt in het leven.