DM's uit het graf worden steeds normaler

Talbert, een 58-jarige kunstenaar en voormalig projectmanager uit Dallas in Texas, logde vervolgens in bij haar account op SafeBeyond, een platform voor digitaal nalatenschap. Hier uploadde ze de foto naar haar “kluis”, een cache met foto’s, video’s, audioberichten en brieven die ze wil laten versturen naar haar familieleden als ze overleden. Er is de boodschap voor wanneer haar kleindochter (nu 14) 21 wordt, de video voor de eerste kerst die haar zoon (nu 37) zonder haar door zal brengen, brieven naar haar toekomstige achterkleinkinderen (als die er komen), en een hele hoop opnames van de trips voor haar bucketlist die ze het afgelopen jaar gemaakt heeft.

Talberts bezoek aan Guatemala is haar zevende reisjes, maar ze weet niet hoeveel ze er nog zal kunnen maken. Volgens haar dokters had ze zelfs al niet meer zo lang moeten leven.

In 2014 werd Talbert gediagnosticeerd met progressieve supranucleaire parese, of PSP, een zeldzame en agressieve neurodegeneratieve ziekte met symptomen die op Parkinson lijken. Ze begon al gauw voorbereidingen te treffen. Ze wist dat ze haar kinderen en kleinkinderen stemopnames na wilde laten. Toen haar vader bijna 40 jaar geleden overleed, was dat het eerste dat ze vergat. “Ik kan zijn gezicht nog zien alsof het gisteren was,” vertelt ze. “Maar ik kan me zijn stem niet helemaal meer herinneren.”

Een jaar na haar diagnose kwam ze Safebeyod tegen. Het is één uit een groeiend aantal diensten, vergelijkbaar met DeadSocial en GoneNotGone, die mensen in staat stellen om postuum video-, audio en tekstberichten naar hun dierbaren te sturen op geplande tijden. Gebruikers van deze diensten zouden waarschijnlijk jaarlijkse verjaardagsvideo’s in kunnen plannen die naar hun familieleden gestuurd worden, of briefjes schrijven zoals Talbert heeft gedaan, die worden gestuurd naar toekomstig nageslacht dat ze nooit zal ontmoeten.

Voor de meeste van deze diensten werkend met een abonnement of een eenmalige betaling voor de opslagruimte. DeadSocial, een van de meer prominente diensten, heeft volgens de oprichters momenteel ongeveer 12.000 gebruikers. Het is alleen niet duidelijk hoeveel mensen er precies in totaal van al dit soort diensten gebruik maken.

Talbert is in ieder geval aan het proberen om SafeBeyond zo gek te krijgen om te helpen met haar begrafenis, waar ze veel eisen voor heeft. Een eis is dat haar hele familie tie-dye draagt, legde ze uit, want ze houdt wel van het idee dat iemand straks langsrijdt, een groep huilende mensen zien en “denkt dat ze allemaal uit hun hippiecommune zijn weggestuurd.” Haar voornaamste hoop is dat SafeBeyond haar familie over hun rouw heen helpt als ze eenmaal is overleden. Ze heeft berichten ingepland om te verzenden gedurende het eerste jaar na haar dood, inclusief een die haar zoon ontvangt op zijn eerste verjaardag zonder haar. Voor Talbert is dit een manier om haar familie te steunen vanuit het hiernamaals.

Het is een nieuwe versie van een veel oudere vraag: hoe verandert technologie onze omgang met de dood? Een opkomend wetenschappelijk veld is al begonnen met het beantwoorden van die vraag. Voorlopig onderzoek lijkt erop te wijzen dat consistente postume communicatie juist een positieve invloed kan hebben op hoe goed de ontvanger het verlies verwerkt.

Debra Bassett, een promovendus aan de University of Warwick die de impact van de dood in een digitale wereld onderzoekt, gelooft dat postume berichten hun ontvangers kunnen helpen met de rouw als ze die het meeste nodig hebben. “De meeste mensen die ik heb onderzocht vinden dat een geruststelling,” zegt Bassett.

Toch kan het antwoord misschien verschillen, afhankelijk van de omstandigheden. In “Shadows of the Dead: Social Media and Our Changing Relationship with the Departed,” een onderzoek dat Bassett eerder dit jaar publiceerde, interviewde ze mensen die nog een keer door de digitale communicatie met een inmiddels overleden dierbare waren gegaan. Ze kwam erachter dat hoewel het herlezen van e-mails of sms'jes veel mensen inderdaad hielp bij het rouwen, dat het luisteren naar audio-opnames toch ingewikkelder lag. Een aantal deelnemers vond dat “ze toch al een slechte dag moesten hebben om naar stemopnames te luisteren, en dit wordt alleen af en toe gedaan, na veel nadenken.”

En voor veel mensen voelt het ontvangen van een postuum bericht als een onaangename verrassing ongeacht van de manier waarop deze boodschap wordt verstuurd.

Lori Earl, wiens dochter Esther aan kanker overleed toen ze 16 was, was geschokt toen ze een e-mail van Esther ontving, ongeveer drie maanden na haar dood. Earl zat in een vergadering toen ze een sms’je van haar man ontving: Open je e-mails niet tot na je vergadering, stond erin. Ze begreep al gauw waarom.

Het bleek dat Esther een paar jaar eerder een briefje had geschreven aan haar toekomstige zelf. “Toekomstige zelf,” begon het bericht, “Ik hoop dat het beter met je gaat dan met mijn huidige zelf.” Haar ouders wisten niets af van de brief, die was verstuurd via FutureMe, totdat hij onverwacht in hun inbox belandde.

Kort daarna verscheen een tweet op de tijdlijn van Esther: “Het is nu vrijdag 14 januari in het jaar 2010. Ik wilde dit zeggen: Ik hoop dat ik nog leef als deze post online komt. B).” De tweet ging in februari 2011 live, zes maanden nadat Esther overleed. Niemand weet met welke dienst de post werd geplaatst.

Haar moeder was eerst geschokt. Door dit bericht van haar overleden dochter kwam het verdriet weer terug. “Als je deze gevoelens en herinneringen weer beleeft, is het alsof je iemand weer opnieuw verliest,” zegt Earl.

De tweet maakt nog steeds veel heftige gevoelens los. Maar uiteindelijk zijn de Earls troost gaan vinden in de postume berichten van Esther. Het voelde alsof ze met hun dochter communiceren, iets dat ze ontzettend erg misten. En zelfs nu kijken ze nog vaak terug naar haar berichten. “We lezen ze vaak, omdat ze zo’n goed beeld geven van wie Esther was en wat haar dromen waren,” zegt ze.

Earl heeft ondertussen een bestseller geschreven over Esters leven. This Star Won’t Go Out vergelijkt het onder ogen krijgen van een postume digitale berichten met aan een losse tand zitten; het doet altijd pijn, “En je kunt het niet loslaten.” Maar ze vindt pijn hebben beter dan niks voelen. En “ook al is zo’n brief pijnlijk, toch is het ook helend,” voegt Earl toe.

Peter Barrett, de oprichter van GoneNotGone, zegt dat hij wil voorkomen dat postume communicatie de ontvanger laat schrikken. Nabestaanden moeten toestemming geven om berichten via de dienst te ontvangen, legt Barrett uit. Ze ontvangen een mail met logininformatie voor GoneNotGone, en ze kunnen de dienst ook weer op elk moment uitzetten als ze zich er niet prettig bij voelen.

Barrett gelooft echt dat dit soort bedrijven mensen helpen om hun verlies te verwerken “Als je weet dat je elke verjaardag iets van iemand gaat horen, wordt dat iets waar je naar uit gaat kijken,” zegt hij. “De overledene blijft in je leven, ook al is het niet op fysieke wijze.”

Emma Rose, een 19-jarige eerstejaarsstudent is het daar mee eens. Op haartwaalfde overleed haar oom na drie jaar behandeld te zijn voor een hersentumor. Vandaag de dag herinnerd ze hem als een liefhebber van Koekiemonster-tattoos en een groot fan van Say Yes to the Dress die zijn nichtjes verwende met vakanties naar Disney World.

Voordat hij overleed zei Rose dat hij fysieke brieven had geschreven die met haar gedeeld zou worden op verschillende momenten in haar leven – eentje vlak na zijn dood, en de ander met de herdenkingsdienst een maand later, en een derde op de respectievelijke trouwdag van haar en haar zus. Rose moet de derde nog lezen.

“Met kanker voelt het altijd ook een beetje alsof je iets is ontnomen,” vertelt ze. “Ik weet niet zeker of er ooit een vakantie of verjaardag is geweest dat ik niet dacht aan hem - dat ik niet dacht “hij had hier bij moeten zijn.” Dat ik dat gevoel niet zal hebben vanwege deze brief dat is fantastisch.”

Rose haalt zoveel kracht uit de gedachte aan die brief, dat ze zenuwachtig is voor het moment dat ze hem daadwerkelijk moet gaan openen. “Het is het laatste dat ik van hem heb,” zegt ze. “Maar op z’n minst krijg ik een nieuw bericht, dat is bijzonder en niet veel mensen hebben dat geluk.”

Uiteindelijk heeft haar oom gekregen wat hij wil. Zijn grote angst was volgens haar dat ze hem zouden vergeten. “Het is een beetje alsof hij aan de dood ontstnapt, denk ik ik. Zo van: ‘haha, kanker, je kunt me toch niet krijgen.’”

Ook al heeft haar oom geen gebruik gemaakt van digitale platforms om zijn brieven na zijn dood te versturen, toch lijkt het op diensten van GoneNotGone, DeadSocial, en SafeBeyond, waarmee mensen hun eigen digitale hiernamaals kunnen cureren. Talbert hoop hetzelfde te bereiken als de oom van Rose. “Ik wil graag dat mijn kinderen af en toe nog kunnen denken aan hun gestoorde oma die in een hangmat naar een vulkaanuitbarsting zat te kijken met een lekker slurpertje in de hand,” zegt ze. “Dat is denk ik wat mensen willen: gewoon leuke horen verhalen van vroeger.