De lessen die we niet geleerd hebben op de middelbare school

Op 20 mei startte het Nederlandse Rode Kruis een petitie voor verplichte EHBO-lessen op alle middelbare scholen. Nu, nauwelijks twee weken later, hebben meer dan 50.000 mensen de petitie ondertekend, wat betekent dat het idee binnenkort wordt besproken in de Tweede Kamer.

Als er iemand gewond raakt, kan elke minuut tellen, en als je basiskennis hebt van EHBO, of bijvoorbeeld weet hoe je een AED moet gebruiken, kan dat het verschil betekenen tussen leven en dood. Nu weet nog niet de helft van de jongeren hoe je een AED gebruikt, en 16 procent weet niet eens wat zo’n ding is. Prima idee dus, EHBO-lessen.

Maar leren hoe je een leven redt is niet het enige wat je je op school niet leert. We vroegen onze collega’s welk vak zij op school graag hadden gehad, om ze voor te bereiden op de harde realiteit van het volwassen bestaan.

Er zijn in ons systeem een hoop heel erg saaie kutdingen die heel erg belangrijk zijn om te weten, wil je een beetje kunnen meekomen in het leven. Zoals: weten welke verzekeringen handig en verplicht zijn, hoe een hypotheek werkt en hoe je belastingaangifte doet. Ik zou mijn schaarse hersencapaciteit ook liever gebruiken om de oneindigheid van het heelal beter te kunnen begrijpen, maar helaas, ik moet begrijpen hoe deze shit werkt – oké, fine. Maar kan iemand dan in dat systeem inbouwen dat ik die dingen krijg uitgelegd? Bijvoorbeeld door de tafel van zeven en acht te skippen en de vrijgekomen basisschooluren hieraan te besteden?

En oké, ik ben misschien een extreem geval omdat ik tot twee jaar terug nooit echt wist wat ‘de fiscus’ betekende, en dacht dat het een moeilijke term was voor iets wat alleen maar relevant was voor economen. Maar ik sta niet alleen in mijn onwetendheid. Vraag maar eens aan een willekeurige boekhouder, die zich dood lacht om al die onwetende jonge schapen die besloten ZZP’er te worden, omdat ze geinige poppetjes konden tekenen die ze misschien aan een krant konden verkopen, en plotseling moesten weten wat een kleinschaligheidsinvesteringsaftrek betekent. Ik wil ver weg blijven van complottheorieën en illuminatie-achtige beschuldigingen, maar ik had een hoop garen gespind bij een paar lessen minder BeVO en bijvoorbeeld een beknopte uitleg over het verschil tussen inkomsten- en omzetbelasting.
Ewout, redacteur VICE

Ik zal eerlijk zijn: ik heb dit idee niet zelf verzonnen, maar afgelopen weekend hoorde ik Clarence Seedorf in een interview op tv pleiten voor lessen in omgaan met stress op middelbare scholen. Nou is alles wat Clarence Seedorf zegt in mijn ogen de absolute waarheid, maar hierin heeft hij éxtra gelijk.

Driekwart van de jongeren ervaart stress, en een kwart van de studenten heeft last van burn-outklachten. Als we jongeren al op school leren hoe je omgaat met stress, hoe je stressgerelateerde klachten kunt herkennen, en vooral dat overmatige stress een serieus probleem is, waarover je kan en moet praten als je er last van hebt, bespaart dat een hoop mensen niet alleen kopzorgen, het scheelt op de lange termijn ook in de kosten van de geestelijke gezondheidszorg.
Nils, redacteur VICE

Op de middelbare school heb ik wel Techniek gehad, maar daar zijn me maar twee dingen van bijgebleven: die keer dat Remco van 2 HAVO met de tafelboormachine door z’n hand boorde, en de notitieblokhouder die we in de eerste maakten. Daarvoor moest je uit een plastic plaat eerst de goede vorm figuurzagen, en die vervolgens boven een gloeiende draad smelten zodat je het kon buigen tot een houdertje waarin je een notitieblokje en een pen in kon leggen.

Daar heb ik nu, in m’n grotemensenleven, geen reet aan. Sowieso gebruikt niemand nog een notitieblokje, laat staan dat je er een speciaal houdertje voor nodig hebt. Ondertussen durf ik nog steeds niet in een muur te boren, weet ik niet hoe je een wandje betegelt, kan ik niet stucen, en weet ik niet precies wat ‘opschuren’ betekent.

Die dingen leer ik nu stapje voor stapje van de klusvlogs van een bouwgigant, waarin een potige bouwvakker in een knalblauw T-shirt geduldig laat zien hoe je de stuclaag gladstrijkt met een reilat of met houtstoprot een gat in een kozijn dicht. En hoezeer ik deze Enzo Knol van de kluswereld ook waardeer, denk ik als ik voor de derde keer op “Plafond gipsplaten plamuren” klik: waarom heb ik dit in godsnaam niet op school geleerd?
Lisette, hoofdredacteur VICE

Heb je ooit in de lift gestaan met een middelbare scholier die over het weer begon? Of in het OV ooit een gesprek tussen twee middelbare scholieren opgevangen dat begon met ‘hè, hè, daar zitten we dan, drukke dag voor de boeg?’ Nee. Op de middelbare school bestond small talk niet. Je liep gewoon weg als iemand een oninteressant verhaal afstak. En het was geen enkel probleem om je mond te houden als je in de rij stond voor een frikandelbroodje.

Waarom vertelde toen niemand je dat het allemaal zou veranderen? Dat het volwassen leven een aaneenschakeling is van verjaardagen, bedrijfsborrels, supermarktontmoetingen, familiereünies en netwerkevents vol met mensen waarmee je niets te bespreken hebt, maar wel mee moet praten omdat dat nou eenmaal zo hoort? Het vak ‘Small Talk: Wat Is Het, En Hoe Kom Ik Er Onderuit?’ levert iedere middelbare scholier uiteindelijk jaren aan extra vrije tijd op. Tijd die gebruikt kan worden om een medicijn tegen kanker te brouwen, oorlogen te stoppen of op de bank te liggen.
Sander, video researcher

We hebben inmiddels met z'n allen een flinke hap van de 21e eeuw genomen, maar als je naar buiten kijkt zie je niet de utopie die sciencefictionfilms ons beloofden. Ik moet nog steeds m'n eigen veters strikken, er zijn erg weinig wolkenkrabbers in metallic kleuren en de personenauto is nog steeds veruit het meest geschikte voertuig om afstanden langer dan vijf kilometers af te leggen. Probleempje: ondanks alle technologische stappen vooruit zijn die dingen nog steeds moeilijk te besturen en is het vooral pleurisduur om te leren hoe dat moet.

Mijn voorstel: in de eerste fase op de middelbare school haalt iedere leerling verplicht z'n theorie. Met een beetje doorzettingsvermogen kan iedereen dat, en van een beetje verstand van 'normaal doen in het verkeer' is nog nooit iemand minder geworden. In de tweede fase kunnen leerlingen die zin hebben voor een vriendenprijsje hun rijbewijs halen en met z'n allen rondjes scheuren over een industrieterrein.
Wouter, redacteur Noisey

Je komt natuurlijk over als een complete pummel als je Duits gaat praten zonder de naamvallen te kennen. Maar als je je in volledig rokkostuum/galajurk/ een combinatie daarvan hebt gehesen en je wijnglas netjes bij de steel vasthoudt, kom je meestal prima weg met je steenkolenduits. Dan zijn lichte taalproblemen ineens bijna sexy, zo leerden we van Koningin Máxima.

Op de middelbare school droeg ik verwassen bandshirts, had ik slecht gekamde blonde lokken (nog net geen dreads) en at ik met mijn handen bammetjes uit een broodtrommel. Mijn naamvallen waren dan misschien on point, ik had graag toch graag ook wat lesjes etiquette gehad, zodat ik me in elk geval bewust was van de ongeschreven regels waar ik me tegen afzette. Nu was het gewoon onbeholpen. Ik weet eerlijk gezegd nog steeds niet hoe ik fatsoenlijk een vlindersdasje strik.
Tim Fraanje, redacteur VICE

In mijn aardrijkskundeboek werd de opwarming van de aarde uitgelegd als iets wat nou eenmaal gebeurde. Iets waar de mens misschien wat mee te maken had, maar hé, misschien ook niet. Stel je voor dat we tien jaar geleden al op school hadden geleerd hoe groot het probleem daadwerkelijk is, maar vooral: hoe je duurzame keuzes kunt maken om een minder negatieve impact te hebben. Dan waren duizenden kneedbare puberhersenen misschien zo gevormd dat we nu minder massaal schadelijke gewoontes hoeven af te leren. Het lijkt me niet meer dan logisch om de generatie die klimaatverandering het meest gaat voelen daar ook over te onderwijzen. Dat liever dan eindeloze grafieken over de werking van de vrijemarkteconomie, waar je waarschijnlijk ook een keer hard de dupe van wordt, maar verder geen invloed op hebt. Bovendien is het leefbaar houden van onze planeet zowat een basisvoorwaarde om al het andere wat je op school leert in de toekomst überhaupt te kunnen gebruiken. Verandering begint bij kennis, en laat je daar nou net jarenlang verplicht voor naar school moeten.
Lianne, junior redacteur i-D