drie portretten
Alle foto's door Tatjana Almuli
gezondheid

Mensen vertellen hoe het is om te daten tijdens en na kanker

“De laatste dag van mijn chemo installeerde ik Tinder weer op mijn telefoon. Ik gebruikte een foto van mijn kale hoofd op de app, want waarom zou ik doen alsof ik haar had terwijl dat niet zo was?”

In spreekkamers van ziekenhuizen gaat het weinig over de combinatie seksualiteit en kanker. Veel artsen denken: het belangrijkste is dat je beter wordt, de rest is bijzaak. Maar voor veel (jonge) mensen die kanker krijgen is seksualiteit óók tijdens hun ziekte hartstikke belangrijk en daar mag best opener over gepraat worden. Want hoe zit dat: kan chemotherapie je seksdrive beïnvloeden? Zet je foto’s van jezelf met kale kop op Tinder? Vertel je tijdens een eerste date over je littekens? En hoe accepteer je je misschien wel veranderende lijf opnieuw?

Advertentie

Wij vroegen vier mensen die kanker hebben (gehad) hoe het is om weer te gaan daten tijdens of na de ziekte.

Iris (30)

1568114037800-Iris-2

In 2016 werd ik ziek. Ik had lymfeklierkanker waar ik chemo voor kreeg. Later kwam daar schildklierkanker bij, en ben ik nog geopereerd. Tijdens het ziek-zijn leefde ik heel erg op de automatische piloot: van afspraak naar afspraak in het ziekenhuis. Deze periode doorkomen voelde niet als vechten, dat kwam eigenlijk pas daarna. Ik wilde toen ik klaar was met de chemo gewoon weer verder met mijn leven. Ik dacht: ik kan dit, gewoon weer vol aan het werk en ja leuk, ook weer daten. Waarom zou dat moeilijk moeten zijn?

De laatste dag van mijn chemo installeerde ik Tinder weer op mijn telefoon en tien dagen later had ik een date. Ik zette een foto van mijn kale hoofd op de app. Want waarom zou ik doen alsof ik haar had terwijl dat niet zo was? Bovendien hoefde ik daardoor niet face-to-face voor het eerst over de kanker te vertellen, omdat mijn potentiële dates het al wisten.

De eerste keer seks was fysiek ontzettend pijnlijk. Het leek alsof ik ineens vaginisme had gekregen.

Met de eerste paar dates voelde ik niet echt een klik, dus het bleef bij 'gewoon' leuk daten, maar het kwam niet echt dichtbij. Drie maanden na mijn laatste chemo later kreeg ik voor het eerst een klap: ik was aan het daten met een man die ik echt leuk vond en waar ik wel mee naar bed wilde. Het proces ging zoals ik het vroeger ook zou doen: een paar afspraakjes en de logische volgende stap was seks hebben. Maar ergens in mijn onderbuik voelde ik: moet ik dit wel doen, is het niet te vroeg?

Advertentie

Ik heb het gedaan, maar die eerste keer seks was fysiek ontzettend pijnlijk. Het leek alsof ik ineens vaginisme had gekregen. Ik ging naar mijn behandelend artsen, maar zij konden me niet verder helpen en verzekerden me dat het niet aan de chemo kon liggen. Toen dacht ik: misschien ben ik er onbewust nog niet klaar voor en moet ik het rustiger aan doen. Dat voelde ik wel aan meer dingen, het lukte helemaal niet om 'gewoon' weer vol gas door te leven. Mijn energielevel was onbetrouwbaar en ik voelde dat ik mijn grenzen beter moest bewaken en goed voor mezelf moest zorgen.

Kort geleden sprak ik een arts die me vertelde dat je door chemotherapie wel degelijk een minder vochtige vagina kunt hebben, waardoor seks pijn kan doen. Ik vind het kwalijk dat het tijdens de behandeling niet of nauwelijks gaat over hoe het eventueel je seksualiteit kan beïnvloeden. Het wordt vaak weggewuifd: waarom maak je je daar druk om, dat is toch veel minder belangrijk nu? Terwijl ik denk dat intimiteit en seksueel bezig zijn juist een manier is om je weer jezelf te voelen. Ook tijdens of na je ziekte. Je geeft je over aan je natuurlijke behoeften, komt in contact met je lijf en moet alles letterlijk loslaten om een orgasme te kunnen krijgen. Dat is dus juist iets moois en een vorm van goed voor jezelf zorgen. Daar mag wel meer aandacht voor zijn vanuit de zorg.

Kes (37)

1568114066068-Kes-2

Drie jaar geleden werd er teelbalkanker met uitzaaiingen in de lymfe bij mij gediagnosticeerd. Ik heb twee verschillende chemobehandelingen gehad en twee operaties; bij de ene werd mijn bal verwijderd en bij de andere moesten er lymfeklieren worden weggehaald.

Advertentie

Na de eerste reeks chemo’s was ik vrij optimistisch, ik wilde zo snel mogelijk weer de oude zijn. Ik ging veel uit en datete ook met verschillende mannen. Dat was wel even zoeken, na de tweede operatie ejaculeerde ik namelijk niet meer. Ik kan nog wel klaarkomen, maar er vindt geen zaadlozing meer plaats. Hierdoor moest ik leren omgaan met een ander soort orgasme en de mannen waarmee ik seks heb ook.

"Omdat er zoveel artsen aan mijn ballen hadden gezeten, voelde het hele gebied daaromheen een tijdje helemaal niet seksueel."

Ik heb tot nu toe gelukkig maar van één scharrel gehoord dat hij er moeite mee had, de rest vond het gelukkig niet gek of lastig. Na de tweede reeks chemotherapie zat ik er doorheen: ik werd erg somber en angstig, ik wist niet wat ik met mezelf aan moest. Ik probeerde wel mijn outgoing zelf te zijn, maar het lukte me niet. In die periode had ik negen maanden geen seks, ik had er ook helemaal geen zin in. Mijn seksdrive was heel laag.

Ik had het geluk dat ik een arts trof die me verder kon helpen: ik bleek voor mijn doen een heel laag testosterongehalte te hebben, waarschijnlijk veroorzaakt door de chemo. Toen ik testosteronzalf begon te smeren knapte ik snel op. Een groot gedeelte van mijn somberheid en angsten verdween en ik had ook meteen weer meer lustgevoelens.

Natuurlijk was niet alles opeens weer goed. De ziekte en het hele proces daaromheen hadden heus ook een aanslag op mijn leven: je bent opeens bezig met je eigen sterfelijkheid en ik vertrouwde mijn eigen lijf niet altijd. Omdat er zoveel artsen aan mijn ballen hadden gezeten, voelde het hele gebied daaromheen een tijdje helemaal niet seksueel. Ik moest echt bedenken: ik ben begeerlijk met alles of niets erop en eraan.

Advertentie

Iets geks dat ik tegenkom in mijn datingleven nu is dat sommige mannen geilen op het litteken dat ik op mijn middenrif heb overgehouden aan mijn lymfe-operatie. Blijkbaar denken ze niet na waar het litteken vandaan komt, dat voelt soms heel ongemakkelijk. Toch probeer ik er ook de humor van in te zien: door het litteken lijkt het een beetje alsof ik een blokjesbuik heb.

Inge (32)

1568114091319-Inge-2

Op dit moment zit ik in de medische molen. Afgelopen voorjaar kreeg ik te horen dat ik borstkanker heb. Ik ben al geopereerd aan mijn borst en op dit moment krijg ik hormoontherapie. In de periode rondom mijn operatie heb ik bewust niet gedatet. Ik werd bestraald en had allemaal stiftstrepen rond mijn borst. Dat voelde niet erg sexy en ik had geen zin dat mijn ziek-zijn steeds de boventoon zou voeren tijdens afspraakjes.

"Toen ik mijn bh uitdeed en hij het litteken op mijn borst zag, werd zijn piemel meteen slap en was de seksvibe weg."

Hoewel ik nog midden in de behandeling zit, voel ik me nu goed en mis ik seks te erg om hier helemaal niet mee bezig te zijn. Dus sinds een paar weken ben ik weer gaan daten. Ik heb een vaste scharrel die ik vanaf het begin heb verteld over mijn ziekte. In ons contact merk ik weinig verschil: we kunnen praten over mijn ziekte, maar het er ook heel goed níet over hebben en het gewoon leuk hebben met elkaar in het moment. Tijdens de seks met hem merk ik niet echt een verschil, behalve dan dat hij iets voorzichtiger is met het aanraken van het gebied rond mijn borsten.

Advertentie

Met nieuwe dates ligt het iets lastiger, merk ik. Laatst ging ik met iemand naar bed en ik had hem van tevoren niets verteld. In bed wilde ik eerst mijn beha aanhouden, maar hij vroeg of ik ‘m uit wilde doen. Toen ik dat deed en hij het litteken op mijn borst zag, werd zijn piemel meteen slap en was de seksvibe weg. Geen ramp, hij heeft me toen lekker gemasseerd en heb hem alsnog verteld over mijn proces. Maar eigenlijk zit ik daar dus niet echt op te wachten: ik wil gewoon kunnen genieten van seks zonder bezig te zijn met alles wat er daarnaast gebeurt in mijn leven. Dat is dus nog even zoeken.

Marvin (32)

1568114117269-Marvin-2

Op mijn 27e werd ik ziek, ik had testikelkanker. Ik werd heel snel geopereerd en hoefde toen ik eerste instantie geen verdere behandeling. Dat kwam later pas, toen er uitzaaiingen werden gevonden. Na die eerste operatie leefde ik erg in mijn eigen bubbel, ik had weinig energie en voelde me niet verbonden met de mensen om me heen.

"Mijn libido was veel lager en daar worstelde ik mee: het leek alsof ik een ander persoon was geworden met andere behoeften."

Door mijn huisarts ben ik toen doorgestuurd naar het HDI, een instituut voor mensen die met kanker in aanraking komen. Hier kreeg ik groepstherapie en kon het met leeftijdsgenoten hebben over thema's die bij ons allemaal speelden. En dat ging niet alleen over de angst op terugkeer, maar bijvoorbeeld ook over seksualiteit.

Ik was daar erg mee bezig. Ik voelde me bijvoorbeeld verminkt na de operatie en was erg bezig met het ideaal waar ik met één bal niet meer aan voldeed. Voordat ik ziek werd, was ik erg actief in de gayscene: veel uitgaan en verschillende seksuele contacten. Ik genoot daar echt van. Eerst probeerde ik daar op een krampachtige manier naar terug te gaan, maar ik voelde: dat past niet meer bij mij op dit moment. Ik zat niet lekker in mijn vel, moest mijn lijf opnieuw verkennen en accepteren. Mijn libido was ook veel lager en daar worstelde ik mee: het leek alsof ik een ander persoon was geworden met andere behoeften.

Door goed naar mezelf te luisteren en rustig aan te doen qua daten en seks kreeg ik weer een hogere seksdrive en had ik weer zin om te daten. Nu heb ik sinds een jaar een partner. Ik merk dat mijn seksleven wel iets veranderd is: vroeger was seks heel plat en ging het puur om het fysieke. Nu gaat het veel meer om een goede energie hebben met mijn bedpartner.


In de podcast De Bespreekkamer hoor je meer verhalen over kanker en intimiteit. Marvin en Iris vertellen hierin nog meer over hun ervaringen.