Hoe ons milieubeleid rijken bevoordeelt in 3 afbeeldingen, en wat eraan te doen

FYI.

This story is over 5 years old.

Tech

Hoe ons milieubeleid rijken bevoordeelt in 3 afbeeldingen, en wat eraan te doen

Hoe de overheid armen beter kan beschermen voor hoge milieukosten.
Cornelius Noll
Antwerp, BE
JN
illustraties door Juliane Noll

Ons huidig klimaatbeleid heeft duidelijke winnaars en verliezers. Arme Nederlanders zijn de pineut: ze profiteren minder van subsidies en belastingkortingen, en moeten meer van hun loon uitgeven aan milieumaatregelen en -heffingen. Er gaapt dus een serieuze klimaatkloof tussen arm en rijk. En dat terwijl net de rijkste mensen de grootste broeikasafdruk hebben.

Dat blijkt uit twee studies van onderzoeksbureau CE Delft. Omdat onderzoeken oersaai zijn – oké, iets te bot – toont Motherboard je de grootste problemen van de klimaatkloof, én haalbare oplossingen in beeld.

Advertentie

1. Arme mensen betalen zich al kapot aan energiekosten

Wat is er mis?
750.000 tot 1 miljoen Nederlandse families kunnen hun energierekening moeilijk of niet betalen. De armste tien procent Nederlanders is vaak meer dan 15% van hun loon aan energie kwijt. De CO2-belastingen alleen kosten hen gemiddeld 2,3% – vier keer zoveel als bij de rijkste Nederlanders.

Wat kunnen we doen?
De overheid kan een basishoeveelheid energie vrijstellen van de CO2-belasting. Zo beschermt ze de armsten. En wie veel verbruikt, moet steeds meer CO2-belasting per kilowatt betalen. Zo betalen grootgebruikers de vrijstelling van de kleingebruikers.

2. Rijken ❤︎ milieubeleid: subsidie hier, minder belastingen daar

Wat is er mis?
De rijkste helft Nederlanders profiteert het meest van milieusubsidies en belastingkortingen. Volgens experts die CE Delft heeft geraadpleegd, ontvangen ze ongeveer 80% van alle particuliere milieuvoordelen. Dat komt omdat vermogenden het geld hebben om te investeren in duurzame, maar tegelijk ook dure aanpassingen. En dat is voordelig voor ze: wie in een elektrische auto rijdt, betaalt daar amper belastingen op. Kostprijs voor de overheid: 1,5 miljard euro. Wie zonnepanelen op z'n dak zet, krijgt een extra subsidieboost.

Wat kunnen we doen?
Die 1,5 miljard euro investeren in subsidies voor openbaar vervoer en carsharing zou een goede stap vooruit ijn. Als de overheid die kosten voor lagere inkomensklassen relatief meer verlaagd dan voor hogere inkomensklassen, zorgt dat voor meer gelijkheid. Dat is goed voor het milieu, zonder de armsten te benadelen.

Advertentie

3. Hoewel ze kleiner wonen, betalen armen meer milieukosten

Wat is er mis?
Klimaatkosten (CO2-besparende maatregelen en milieuheffingen) treffen vooral de armste Nederlanders. Dat komt vooral omdat ze veel moeten uitgeven aan warmte- en elektriciteitskosten. Wie krap bij kas is, woont in een kleine woning. Maar omdat zo'n woning minder goed geïsoleerd is dan die van een rijkere medeburger, verbruiken arme mensen toch relatief veel energie voor de verwarming van hun thuis.

Wat kunnen we doen?
Armere mensen isolatiesubsidies geven, zodat ook zij hun huis beter kunnen laten isoleren. Het geld voor zo'n subsidie komt bijvoorbeeld uit belastinginkomsten, die voor een groter deel van rijken komen.