boogjes in Myanmar tijdens de gay pride
Alle foto's met dank aan &PROUD

FYI.

This story is over 5 years old.

Lhbt+

Jan Willem organiseerde de eerste gay pride van Myanmar

In het Aziatische land is homoseksualiteit officieel verboden, maar dat weerhield de Nederlander er niet van de botenparade op touw te zetten.

Als je op de hoogte wil blijven van onze beste stukken zonder je suf te scrollen, schrijf je dan in voor onze wekelijkse nieuwsbrief.

Afgelopen weekend vond de eerste Gaypride in Myanmar plaats, en die werd georganiseerd door een man die Jan Willem heet. Een niet veel voorkomende naam onder Myanmarezen – Jan-Willem is dan ook een Nederlander. Hij woont nu een aantal jaar in Yangon, de grootste stad van het land, en maakt zich hard voor de lhbt-community. In Myanmar geldt een antihomowet, dus ik vroeg hem hoe deze pride er kon komen.

Advertentie

VICE: Hey Jan Willem! Een gaypride in Myanmar – hoe dat zo?
Jan Willem van Rooij: Er is hier bijna niks voor de lhbt-community. We organiseren wel al zo’n vijf jaar een lhbt-filmfestival, maar dat is het wel zo’n beetje. Het is niet bepaald leuk om hier homoseksueel te zijn.

Waarom niet?
Het is een redelijk conservatieve samenleving, en er is een wet die stelt dat seks tussen mannen verboden is. De wet wordt niet hard gehandhaafd – er zit niemand voor in de cel – maar hij hangt wel erg boven de lhbt-community. Zolang die wet er is, is iedere vooruitgang wat betreft wetgeving erg moeilijk: je kan bijvoorbeeld geen wet aannemen die zegt dat je niet mag discrimineren op seksualiteit. Kortom: die wet moet zo snel mogelijk weg.

boten in Myanmar tijdens de gay pride

Oké en hoe moeilijk hebben lhbt’ers het in de praktijk, los van die wet?
Fysiek geweld tegen homo’s komt niet zoveel voor, maar de community wordt bijvoorbeeld wel getreiterd door de politie. Er is een wet die zegt dat je niet ‘verborgen over straat’ mag en dus je ware identiteit moet laten zien, en agenten gebruiken die wet vaak tegen transgender personen, om ze te pesten en af te persen.

En gewone burgers?
Op social media krijgen we wel een hoop shit over ons heen. Ik denk dat veel mensen vooroordelen hebben omdat ze erg onwetend zijn. Veel mensen weten niet eens precies wat lhbt inhoudt – ze denken dat als je homo bent, je een vrouw wilt zijn.

De mensen uit de community zijn vooral bang voor hun eigen families. En over transgender mensen worden bijvoorbeeld vooral domme grappen gemaakt. Veel jongeren komen daardoor niet uit de kast, uit angst dat hun familie het niet accepteert of dat ze verstoten worden. Dat gebeurt ook wel eens - maar gelukkig niet zo vaak. En er zijn veel jongeren die bij hun vrienden helemaal out zijn, maar die het thuis of op het werk nooit zouden vertellen. Tijdens evenementen zoals de gaypride kunnen ze samenkomen en laten zien wie ze zijn.

Advertentie
lhbt-boot in Myanmar

Zit er schot in de zaak? Worden dingen langzaam beter?
Ik geloof van wel – we eisen steeds meer onze ruimte op. En er zitten best wat progressieve politici in de regering, dus die hebben we mee. We organiseerden het lhbt-festival altijd op het terrein van het French Institute, omdat dat diplomatiek terrein is. Maar vorig jaar kregen we toestemming van de minister van Cultuur om het festival in een openbaar park te organiseren. Zelfs wij waren daar verbaasd over. En nu hebben we dus ook een parade. Ondanks dat het gezien wordt als een protest, en protesteren in Myanmar verboden is.

gay pride in Myanmar

Hoezo mocht het toch doorgaan dan?
We mogen wettelijk gezien geen parade houden op straat, maar voor de rivier geldt die regel niet. We waren geïnspireerd geraakt door hoe dit in Vietnam is gegaan – daar geldt ook een protestverbod, maar door er een fietstocht van te maken konden ze de wet omzeilen.

Helaas is fietsen op de hoofdwegen hier verboden, dus besloten we om drie enorme boten te huren, normaal gesproken bedoeld om grote groepen toeristen mee te vervoeren, en nog twintig kleine bootjes.

publiek tijdens de gay pride in Myanmar

Dus jullie hebben geen officiële toestemming gevraagd?
Nee, het enige dat we hebben gedaan is de boten van de stad gehuurd en ze in een soort vloot achter elkaar aan te laten varen. Er is geen wet die zegt dat je niet met 250 mensen op een boot mag staan, en dat er niet nog zo’n boot achteraan mag varen.

Tijdens de festivals en de Pride loopt er wel een ‘geheime politie’ rond, maar ze houden alleen een oogje in het zeil. Ze komen er met hun gezinnen en hebben het zelf ook gewoon leuk.

Advertentie

Leek het op de gaypride in Amsterdam?
Nou ja, de Yangon River is niet de Prinsengracht. In de buurt van de rivier wonen ook helaas niet zoveel mensen. Het doel is dus wel om ooit echt midden in de stad te marcheren, zodat zoveel mogelijk mensen ons zien.

De grote boten stonden vol en aan de kleine boten hingen regenboogvlaggen, er waren dj’s. En na de parade gingen we verder in het park met een Drag Night, lhbt-koor, optredens, en zelfs een Myanmarese versie van de Drag Olympics. Het zag er heel mooi uit. De mensen waren ook piekfijn uitgedost, met regenboogmake-up op en zo, maar niemand was halfnaakt of liet z’n billen zien, zoals je in Amsterdam nog weleens ziet.

Er waren in elk geval geen boten van NUON of PostNL!
De evenementen die we voor de community organiseren zijn voor iedereen toegankelijk – met name de gewone mensen. Voor een van de boten kostte een toegangsbewijs slechts één euro. Het was fantastisch om te zien dat iedereen speciaal voor de Pride naar de kapper was geweest en nieuwe kleding droeg.

Bedankt, Jan Willem!

bootjes tijdens de gay pride in Myanmar