Wat er mankeert aan de XITE Awards

Donderdag worden de XITE Awards uitgereikt. Dat moeten ze natuurlijk lekker zelf weten, maar nu we het er toch over hebben: wat een onzin eigenlijk. Net als alle andere awardshows, vooral wanneer de winnaars door publieksstemmen worden bepaald.

XITE heeft de genomineerden onderverdeeld in categorieën als Best Pop, Best Music Video en Best Female. Het is onduidelijk met welke factoren je als stemgerechtigde rekening moet houden. Hoe meet je wie de beste is als het om muziek gaat? Je zou iedereen een notenbalk kunnen laten zingen en degene die de meeste akkoorden haalt tot winnaar uit kunnen roepen, maar dat slaat nergens op. Artiest zijn gaat om veel meer dan goed kunnen zingen. Performance, timing, stemgeluid, songwritingskills, danspasjes, overtuigingskracht, kapsel, glimlach; het telt allemaal mee. Het is nog nooit iemand gelukt om dit allemaal fatsoenlijk te kwantificeren. In die zin zijn muziekprijzen per definitie onzinnig.

Zelfs al was het mogelijk om objectief te oordelen over wie het beste is, dan nog kloppen de namen van de categorieën niet. Het gaat bij de XITE Awards niet om de beste. Het gaat om de populairste. Stel dat Nothing Really Matters geen hit was geworden. Had dat Mr. Probz een slechtere artiest gemaakt? Nee. Toch zou hij dan niet zijn genomineerd. Dat hij een goede zanger is draagt er uiteraard aan bij dat hij hits scoort, maar het biedt geen garantie. Het stikt in Nederland van de goede zangers die totaal onbekend zijn en nooit een XITE Award zullen winnen.

Uitzonderingen daargelaten willen muzikanten in de eerste plaats mooie muziek maken. Het bereiken van een groot publiek komt pas daarna, als de muziek er al is. Sommige muziek leent zich daar beter voor dan andere. Freaks die de grenzen opzoeken en verleggen, zullen nooit een populariteitsprijs winnen. Dat wil niet zeggen dat ze niet heel belangrijk (en goed) zijn. Zonder dit soort gasten (m/v) deed iedereen nog steeds hetzelfde als Dietrich Buxtehude. Dan hadden Kenny B en Kensington nooit geklonken zoals ze klinken.

Laten we er voor het gemak van uitgaan dat we het woordje ‘beste’ met een korrel zout moeten nemen en dat de XITE Awards bedoeld zijn als populariteitsprijzen. Ook dan is de gekozen methode zeer twijfelachtig. Waarom kijk je niet naar het aantal streams? Die cijfers zijn gewoon voorhanden. De meest beluisterde artiest mag zich de populairste noemen en is dus, volgens de definitie van XITE, de beste. In plaats daarvan kiest de clipzender ervoor het publiek te laten stemmen. Daar zitten nogal wat haken en ogen aan. Pubermeisjes die intens fan zijn van B-Brave zijn over het algemeen eerder geneigd te stemmen dan levensmoeë veertigers die troost vinden bij Anne Soldaat. Bovendien is een stemming een momentopname. Drank & Drugs had in juni vermoedelijk elke mogelijke prijs binnengeharkt. Inmiddels is het nummer over zijn piek heen en moeten we nog maar zien hoe populair die chanson nog is.

Een andere stoorzender is het fenomeen dat het de meeste artiesten geen reet lijkt te kunnen schelen of ze winnen of niet, terwijl anderen actief stemmen werven. Geen idee waarom ze dat doen. Met zo’n award schiet je weinig op. Ik ken geen artiest die het in zijn bio zet en ik heb ook niet het idee dat boekers veel meer gage betalen als er een XITE Award in je kelder staat weg te roesten. Natuurlijk zijn er zat nieuwssites die het ronkende persbericht zullen copy-pasten, maar ik geloof niet dat Martin Garrix daarmee extra bekendheid gaat vergaren; iedereen kent hem immers al.

De zwakte van het fenomeen publieksstemming komt het duidelijkst naar voren in de categorie Best Music Video. De genomineerden zijn Lil’ Kleine & Ronnie Flex, Kensington, Mr. Probz en Kenny B. Niet geheel toevallig behoren de genomineerde video’s bij enorme hits. Het is natuurlijk mogelijk dat het zulke grote hits zijn geworden dankzij die video’s. In het geval van Drank & Drugs durf ik de stelling aan dat die droogneukclip het succes danig heeft versterkt. Maar bij die andere drie? Het zijn stuk voor stuk goede, professionele clips, maar er is niets dat ze werkelijk bijzonder maakt. Dat de website van XITE nergens de namen van de makers van de clips noemt, zegt eigenlijk genoeg. Het gaat om de populariteit van de liedjes, niet om de kwaliteit van de video’s.

Het vreemdste fenomeen bij awardshows is de strikte scheiding tussen vrouwen en mannen. Er is een award voor Best Male en eentje voor Best Female. Wat is daar het nut van? De muziek van Ronnie Flex ligt dichter bij die van Eva Simons dan bij die van Kenny B, die op zijn beurt weer meer in de buurt komt van Krystl.

Vermoedelijk komt die sekseverdeling uit de sport. Bij de meeste sporten hebben mannen een fysiek voordeel. Om vrouwen ook een kans te gunnen, zijn sporters ingedeeld naar geslacht. Ook daar is van alles op aan te merken. Ikzelf heb gezien mijn zwakke fysiek en gebrekkige doorzettingsvermogen geen enkele kans om ooit wereldkampioen te worden in welke sport dan ook. Waarom bestaat er wel een aparte categorie voor de aangeboren achterstand van Dafne Schippers en niet voor die van mij? Hoe dan ook, in de muziek is die verdeling al helemaal onbenullig. Mannelijke muzikanten zijn niet per definitie beter of slechter dan vrouwelijke. Waarschijnlijk is die tweedeling bedoeld om zoveel mogelijk awards uit te kunnen reiken, anders duurt de bijbehorende show zo kort. Maar dat rechtvaardigt dit onderscheid mijns inziens niet.

Het winnen van een XITE Award betekent vooral dat je de populairste bent onder de kijkers van XITE. Zij kijken naar XITE, omdat XITE de video’s draait die zij leuk vinden. Die awards zeggen dus niet zo gek veel over de populariteit van de winnaars, maar vooral over de muziekkeuze van XITE. Zo moet je die hele ceremonie dan ook zien, als een promotiemiddel voor de zender. Een clipstation dat een mediamoment creëert ter meerdere eer en glorie van zichzelf. Meer is het niet.

De XITE Awards hebben overigens een streepje voor op andere awardshows. Er wordt namelijk een Streetteam Award uitgereikt. Deze prijs gaat naar de fanbase die de meeste stemmen weet te vergaren, enkel en alleen vanwege het feit dát ze de meeste stemmen weten te vergaren. Als enige awardwinnaar ter wereld is de winnaar van de Streetteam Award daarom per definitie terecht.

DISCLAIMER: Dit stuk had ook over de 3FM Awards kunnen gaan, of over welke populariteitsawardshow dan ook. XITE is de lul omdat het de eerstvolgende is die plaatsvindt.