Hoe het label Top Dawg Entertainment het begin van 2014 domineert

Grote rapgroepen definiëren tijdperken. NWA, the Soulquarians en Atlanta’s Dungeon Family dirigeerden de jaren 90 van speelgoed in cornflakesverpakkingen en grunge richting binnenstedelijke neo-soul, G-funk en stanky southern rap. Kijk terug op het begin van deze eeuw en je denkt aan het kleurrijke The Diplomats, de commerciële standvastigheid van G-Unit en de latere wereldovername van Young Money.

Maar wie zullen de mensen herinneren wanneer ze terugkijken op het tijdperk waarin we nu leven? Ze zullen praten over Top Dawg Entertainment (TDE), het platenlabel dat is ontstaan rondom de Black Hippy-leden Kendrick Lamar, Schoolboy Q, Jay Rock en Ab-Soul.

Tuurlijk, TDE is niet de enige rapcrew waar mensen straks met een retro, goudgetinte bril op terug zullen kijken. A$AP Mob en Pro Era zijn al een tijdje bezig de East Coast weer op de kaart te brengen. Brick Squad van Gucci Mane heeft z’n stempel al flink gedrukt en Odd Future heeft rap zo goed weten te verbinden aan commercie en internet, dat ze het zichzelf verplicht zijn om in 2034 een show op televisie te hosten. Toch heeft geen van die groepen 2014 zo goed onder de duim als TDE. Ja, we zijn inderdaad nog maar twee maanden verder, maar dit collectief heeft nu al bewezen dat er met hen niet valt te fucken.

Met het binnenslepen van zeven Grammy-nominaties scoorde Kendrick Lamar begin dit jaar voor TDE een homerun. Hij won dan misschien geen enkele award, maar niemand die daar om maalde. Alleen al al die zeven nominaties van de jury zijn veelzeggend. En de haast unanieme reactie van het publiek dat hij verloor van Macklemore, heeft zijn positie als the people’s champ alleen maar sterker gemaakt.

Dankzij Good kid, m.A.A.d city uit 2012 is hij groot geworden, maar het zijn de extra's die hem hebben gevormd tot wie hij nu is. Iedereen kent het couplet van Control, maar weinig mensen zullen weten dat hij vorig jaar ook een bijdrage heeft geleverd aan in totaal eenendertig tracks, waarvan er twaalf als officiële singles zijn uitgebracht. Van Emeli Sandé naar 50 Cent tot The Lonely Island, het is precies die veelzijdigheid die van Kendrick een wereldster maakt. Deze aanpak, zij het op kleinere schaal, zie je ook terug bij de rest van TDE’s leden: Schoolboy Q, Ab-Soul en co. Geen enkele artiest heeft in 2013 een plaat uitgebracht, maar het was waarschijnlijk toch het drukste jaar voor het label. Ze hebben ergens naartoe gewerkt. Zo vertelt Anthony “Top Dawg” Tiffith dat ze van plan zijn om dit jaar zes platen uit te brengen.

De eerste van die zes releases kwam begin februari uit; Cilvia Demo van de in Tennessee wonende Isaiah Rashad. Hij is de enige van het label die niet uit Californie komt. De plek van Rashad in de crew lijkt een natuurlijke. Hij ademt introspectie en angst in soundscapes die zowel aan Andre 3000 als de West Coast doen denken, terwijl hij op consistente wijze refreintjes produceert die Chance The Rapper jaloers zullen maken.

Een maand daarna kwam Oxymoron van Schoolboy Q uit. Dat was een goede praktische move. Schoolboy levert een bijdrage aan het laatste nummer van de plaat van Rashad, Shot U Down, een track die op een mooie manier naar de eerste track van Oxymoron overgaat en die als stilte voor de storm geldt voordat Schoolboy “gangsta, gangsta, gangsta” roept. Het is een voorbeeld van hoe de artiesten binnen TDE elkaar complimenteren, terwijl ze ook onafhankelijk van elkaar aan een eigen imperium bouwen.

De pre-sale van Oxymoron was twee keer zo hoog als die van good kid, m.A.A.d city. Dit geeft een goede indruk van hoe het bereik van TDE het afgelopen jaar is gegroeid. De plaat zelf is aan de wilde kant: met nummers als Gangsta en de bijdrage van Jay Rock op Los Awesome neemt Schoolboy Q je mee in een spierwitte Escalade, blunts rokend terwijl je de snelweg afrijdt. Maar de plaat heeft ook leuke momenten. Op de track Grooveline Pt 2 spit ScHoolboy: “your pussy juice being supersweet”. Wat had je anders verwacht, knuffels en dozen chocolade? ScHoolboy Q gaat hard.

De rauwheid op Oxymoron is een mooie tegenhanger van de zelfverzekerde stoner-charme van Isaiah Rashad. Het werk van Rashad is rauw op een andere manier, eerlijk en directer voor de luisteraar. In een interview met Complex verklaarde hij: “Het is niet gemaakt met de intentie om een feestje te bouwen, dat is niet mijn shit. Ik wil gewoon dat je erop vibet. Dat je een leuke tijd hebt en dat het jou in een bepaalde stemming brengt. Het is echt rustig, echt calmful.”

In een interview met The Breakfast Club merkte ScHoolboy Q op dat de competitie binnen het TDE-kamp ervoor zorgt dat ze alleen maar beter worden. “Toen ik me bij TDE aansloot, hebben ze mij gemotiveerd, snap je? Ik heb Kendrick van dichtbij zien groeien. Eerst deed hij shows voor dertig mensen, maar al snel werden dat er honderd. Van honderd ging het naar tweehonderd, en kijk waar hij nu staat. Zijn shows zijn uitverkocht. Hij motiveert mij om mijn volgende project nog beter aan te pakken. En ik ga dat ook echt, écht doen."

Zoals Wu-Tang New York heeft gevormd of zoals Death Row de straten van Compton heeft bepaald, reflecteert Top Dawg Entertainment het huidige Californië. En dan staan er nog vier albums klaar om dit jaar uitgebracht te worden. Fuck me.