Tien dingen die je altijd al wilde vragen aan iemand die niet kan ruiken

Ik zat een keer negen uur lang in een vliegtuig naast een man die ontzettend stonk. Zijn kleding rook naar oud zweet, en de geur van zijn adem deed me denken aan de dood. Om het allemaal nog iets erger te maken: hij viel in slaap, en zijn hoofd lag bijna op mijn schouder. Het was toen handig geweest als ik even niet zou kunnen ruiken. Even maar.

Want los van zulke vreselijke momenten, is reukzin mijn favoriete zintuig. Ik kan namelijk enorm genieten van dingen die lekker ruiken. Er gaat maar weinig boven de geur van vers afgebakken broodjes, de geur van schoon beddengoed, of de geur van de persoon waar je vreselijk verliefd op bent.

Videos by VICE

Mensen met anosmie kunnen zulke prettige geuren niet ervaren, omdat ze hun reukvermogen zijn verloren of omdat ze die nooit hebben gehad. Michiel Smits is daar een voorbeeld van. Hij heeft nooit kunnen ruiken. Dat komt omdat de zenuw die vanaf zijn hersenen naar zijn neus loopt niet lang genoeg is, en daardoor geen signalen afgeeft. En omdat Michiel helemaal niets ruikt, proeft hij ook maar dertig tot veertig procent.

Ik kan me voorstellen dat een verminderde reukzin vervelend is, maar af en toe ook behoorlijk goed van pas komt – zoals in een vliegtuig. En naar welke geur zou hij het meest nieuwsgierig zijn? Zou hij hele gekke dingen eten, omdat hij toch niet zo goed kan proeven? Ik stelde Michiel Smits tien vragen die ik altijd al wilde stellen aan iemand die niet kan ruiken.

VICE: Hoi Michiel, hoe kwam je erachter dat je niet kon ruiken?
Michiel Smits: Ik kwam er pas achter toen ik negentien was. Mijn toenmalige vriendinnetje vroeg aan me of ze lekker rook. Ik had al langer het idee dat ik iets miste, maar die bevestiging kreeg ik toen pas. Als iemand bijvoorbeeld een scheet liet in de klas, was iedereen in rep en roer. Ik deed mee, maar ik dacht altijd: wat is er aan de hand?

Wanneer heb je er het meeste last van?
Als ik de was doe. Ik weet dan niet of ik een trui nog een keer kan dragen. Laatst had ik mijn was een paar uur in de wasmachine laten zitten, en moest ik aan mijn huisgenoot vragen of het stonk. Ik heb namelijk gehoord dat zoiets kan gebeuren. Ik heb er geen last van, maar het is op zo’n moment wel heel onhandig.

Kan het ook weleens handig zijn?
Best vaak zelfs. Ik ben tussen mijn veertiende en achtentwintigste veel op plekken geweest waar het zou kunnen stinken. Bijvoorbeeld kroegen, studentenhuizen, sportverenigingen en studentenverenigingen. Als ik met het voetbalteam in de kleedkamer zit en iemand laat een wind, dan staat iedereen te schreeuwen. Ik heb daar dan helemaal geen last van. Nu ik ouder word verwacht ik iets minder vaak ergens te komen waar het stinkt naar bier, kots en smerigheid. Maar dan alsnog denk ik dat het af en toe wel een voordeel kan zijn dat ik niets ruik.

Naar welke geur ben je het nieuwsgierigst?
Een scheet. Die geur kan de sfeer van een hele ruimte veranderen. Ik weet wat ik zelf aan kan richten en ik weet wat huisgenoten aan kunnen richten. Vriendinnen van mijn huisgenoten kunnen daar zelfs kwaad van worden. Maar ik heb zelf geen idee welke geur dat veroorzaakt. Ik ben wel benieuwd. Het lijkt me wel grappig. En ik zou wel een keer lekker eten willen ruiken.

Hoe kies jij je eten eigenlijk uit?
Ik let vooral op textuur. Combinaties van smaken proef ik niet. Maar ik kan wel proeven als iets zout is, of zuur, of zoet. Als er iets overheerst, dan proef ik dat. Ik vind zuur bijvoorbeeld heel erg vies. Zuurkool vind ik het allersmerigste dat er is. Die textuur lijkt op kots. Ik moet er zelfs van kokhalzen. De textuur van vlees vind ik wel heel lekker. Vaak eet ik dingen die niet te complex zijn, bijvoorbeeld een boterham met kaas. Als je me meeneemt naar een sterrenrestaurant en ik krijg een heel mooi, ingewikkeld gerecht met allerlei smaken, dan merk ik daar niets van.

Heb je een gekke eetgewoonte?
Ik eet ontbijtkoek met paté. De paté moet zo saai mogelijk zijn. De combinatie met zo’n plak koek maakt het deegachtig. Heerlijk. Het begon met paté op brood, toen op croissantjes en uiteindelijk op peperkoek. Ik had dat gewoon een keer in huis. Maar een broodje knakworst vind ik het allerlekkerst.

Wat denk je dat ontzettend goor en juist heel lekker ruikt?
Was die te lang in de wasmachine heeft gezeten lijkt me goor, of chemische dingen, zoals heftige schoonmaakmiddelen. En aangebrand eten. Dat hoor ik altijd van anderen. Ik denk dat parfum heel lekker ruikt.

Draag je parfum? Hoe kies je dat uit?
Ik draag parfum als ik bijvoorbeeld de stad in ga. Dan draag ik Acqua Di Gio, dat hebben vrienden van mij een keertje uitgezocht.

Heb je je weleens zorgen gemaakt over je eigen lichaamsgeur?
Ik ben er wel mee bezig. Ik zorg ervoor dat ik goed mijn tanden poets, deodorant draag en dat ik mijn kleding genoeg was. Ik weet dat mensen het gênant vinden om tegen iemand te zeggen dat hij of zij stinkt, maar er vervolgens wel over roddelen. Ik ben me er bewust van en ik hou er rekening mee.

Ben je ooit in een vreemde of gevaarlijke situatie terecht gekomen omdat je niet kan ruiken?
Ik las vroeger weleens stiekem wat in bed, terwijl ik eigenlijk moest gaan slapen. Als mijn ouders dan thuiskwamen hing ik altijd snel iets over mijn lamp om het licht te dimmen. Op een gegeven moment rook mijn broer brand. Ze kwamen kijken op mijn kamer, maar ik deed alsof ik sliep. Daarom gingen ze weer weg. Toen ik naar mijn lamp keek, was er een gat gebrand in het doekje dat ik eroverheen had gehangen. Ik vroeg me daarna wel af hoe mijn ouders wisten dat er wat brandde, maar ik heb er verder niet over nagedacht. Deze situatie was niet écht gevaarlijk, maar als iemand bijvoorbeeld het gas open laat staan, dan ben ik wel de klos.