Een jaar geleden ging Zugus viral.
In een TikTok van 30 seconden werd ze op de straten van Bangkok geïnterviewd door een reisvlogger genaamd jaystreazy. Nadat hij haar een compliment geeft over haar uiterlijk, onthult Zugus dat ze een “ladyboy” is. De presentator reageert geschokt, en de twee praten verder terwijl hij moeite moet doen om deze nieuwe informatie te laten inzinken. De video heeft de titel “In de war…” en de comments variëren van mannen die de elementen van haar uiterlijk analyseren die haar transheid zouden weggeven tot mensen die verbaasd zijn over dat ze zich tot haar aangetrokken voelen.
Videos by VICE
Jay uploadt bijna elke dag een ander straatinterview op zijn account, maar de video’s met trans vrouwen zijn verreweg het populairst. De clip met Zugus heeft 82 miljoen views. In een andere video, die 5 miljoen views heeft, vertelt een andere mannelijke toerist hem dat “de Thaise meisjes leuk zijn, maar de ladyboys leuker”, en 2 miljoen mensen hebben naar een derde jonge man gekeken die mensen aanspoort om voorzichtig te zijn met Thaise ladyboys. Ter vergelijking, een video die jaystreazy recent plaatste, waarin hij wasabi proeft, heeft 60.000 views en slechts twee comments.
Jay is niet de enige toerist die populaire content maakt over Thaise trans vrouwen. Een andere gebruiker, de zelfverklaarde ‘koning van controverse’, Trav J Barnett, interviewt een toerist over zijn ervaring met ‘misleid’ worden tijdens zijn vakantie – de toerist merkt op hoe mooi ladyboys zijn, maar zegt dat hij na het zoenen met een trans vrouw (naar wie hij met ‘het’ refereert) dagenlang niet kon slapen.
Britse interviewer Taylor Jake Budd – tevens de gastheer voor Ace Working Holidays, een bedrijf dat wereldwijd werkvakanties aanbiedt aan jonge Britse mensen – spoort een man op een Thais strand aan om iets te vertellen waar zijn moeder niets vanaf weet. Na even te aarzelen bekent de man dat hij een pijpbeurt van een ladyboy heeft gekregen zonder dat hij wist dat het een ladyboy was. De twee lachen erom, en de geïnterviewde man zorgt ervoor dat iedereen weet hoe mooi ze wel niet was.
De lijst is eindeloos.
De term “ladyboy” – en hoe nonchalant deze mannen die gebruiken – is omstreden. Het woord, dat vrij vertaald is van het Thaise kathoey en naar trans vrouwen en feminiene homo’s refereert, dook tijdens de Vietnamoorlog op, toen Amerikaanse soldaten, tijdens hun Rest & Recuperation-pauzes op Thaise stranden, voor het eerst trans vrouwen tegenkwamen. In het Westen heeft het nu voor de meeste mensen een negatieve connotatie vanwege de associatie met pornografie. De term lijkt door heel Zuidoost-Azië te zijn herwonnen door trans vrouwen – vooral in hun omgang met buitenlanders.
Nu de aantallen van toeristen en mensen die op afstand werken in Thailand weer op die van voor de pandemie beginnen te lijken, lopen bezoekers met hun ontmoetingen met plaatselijke trans vrouwen – of ze nou in een gogobar werkt of als escort bezig is – te pronken als aantrekkelijke hoogtepunten van hun reis, in hetzelfde rijtje als een bootvaart of een mooie tempel. “Het lijkt erop dat er in Thailand de verwachting is dat toeristen compleet uitzonderlijke ervaringen gaan hebben,” zegt Ben Murtagh, professor van Zuidoost-Aziëstudies aan SOAS, University of London, “en je moet dat ‘uitzonderlijke’ aspect omarmen om de banaliteit van de gemiddelde toeristenervaring te overstijgen. En misschien is een ontmoeting met trans mensen het bewijs dat je echt exotische dingen hebt meegemaakt.”
“Lhbti-identiteiten worden in Thailand slechts voorwaardelijk geaccepteerd,” zegt Best Chitsanupong, oprichter van de gemeenschapsorganisatie voor jonge lhbti’ers Young Pride Club. Ze zegt dat de Thaise overheid historisch gezien op lhbti’ers heeft gekapitaliseerd – voornamelijk door middel van de entertainmentindustrie – zonder bijstand of bescherming te bieden. In 2015 introduceerde het land de Gender Equality Act, die als doel heeft om Thaise transgender personen voor discriminatie te beschermen, maar een verslag uit 2021 benadrukte hoe gebrekkig dit in de praktijk is gebracht, en de genderidentiteit van trans mensen is nog steeds niet wettelijk erkend.
Om dingen nog moeilijker te maken is sekswerk ook nog steeds strafbaar: “De last ligt volledig op de sekswerker,” zegt Best. “Als je bijvoorbeeld wordt uitgebuit op je werk, als je inkomen wordt ingehouden omdat je er op die dag niet goed genoeg uitziet, dan kan dat niet onderzocht of beschermd worden. De criminalisatie heeft ook effect op corruptie: sekswerkers moeten geld aan de politie geven om hun bedrijf boven water te houden, en als ze dat niet doen krijgen ze een boete of moeten ze de gevangenis in.
Dit gebrek aan bescherming van lokale autoriteiten gaat ook samen met de objectiverende, discriminerende houdingen die door toeristen worden gepromoot. Een veelvoorkomend argument dat in die video’s wordt gemaakt en dat in de comments herhaald wordt is dat deze vrouwen erg misleidend zijn. “Het begint eng te worden, als ik die stem niet had gehoord, had ik niks doorgehad,” zegt een gebruiker bij een van de video’s. “Ik ga nooit dronken worden in Thailand,” zegt een ander.
“Het is een oriëntalistische cliché,” vertelt Murtagh aan VICE, “dat een van de gevaren van Zuidoost-Azië is dat je zelfs gender niet kunt vertrouwen. Het heeft op de een of andere manier met bedrog te maken. De mannelijke toerist raakt betrokken in iets waar hij zich niet bewust van is en voelt zich dan ergens genaaid. Maar het heeft alsnog iets verleidelijks of opwindends.” En deze troop rondom misleiding heeft ook levensechte consequenties. Joseph Pemberton, een Amerikaanse marinier, vermoordde in 2015 de Filipijnse trans vrouw Jennifer Laude, en gaf als verweer dat hij niet wist dat ze trans was. Hij werd veroordeeld maar later vrijgesproken, en toen de Filippijnen uitgezet.
Dus het gespot in deze TikToks, en de reacties die erop volgen, zijn niet onschuldig, noch de houding die eraan ten grondslag ligt. Uiteindelijk is er een gebrek aan beeld van Aziatische trans vrouwen als echte mensen, die meer waard zijn dan een online analyse van hun uiterlijk of de bevrediging van de seksuele fantasieën van een Westerse man.
In een vervolginterview van 20 minuten op Jays YouTubekanaal, een jaar na haar virale TikTok, laat Zugus weten dat ze er nu financieel gezien beter voor staat en deelt ze haar ambities voor de toekomst. Hoewel Jays fascinatie met haar transheid nog steeds de conversatie domineert, kan ze zichzelf op een persoonlijke, humoristische en humane manier neerzetten – iets wat ook wordt weerspiegeld in de comments, die veel empathischer jegens haar zijn.
Het blijkt dat dit soort ontmoetingen niet inherent ongunstig zijn voor de vrouwen – Zugus heeft de video bijvoorbeeld in haar voordeel gebruikt – maar de Westerse culturele context waar ze in bestaan is dat vaak wel. In plaats van dat ze Zuidoost-Aziatische trans identiteiten met nieuwsgierigheid en leergierigheid benaderen zien we dat Westerse toeristen met een koloniale blik naar hun reizen kijken, waar persoonlijke winst het allerbelangrijkst is en er niet eens een poging wordt gedaan om een vorm van betekenisvolle verbinding te maken.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op VICE US.
Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.