Complotdenkers hebben tegenwoordig hun eigen datingsites

Complotdenkers zetten tegenwoordig hun eigen datingsites op, in reactie op wat zij zien als hun groeiende onverenigbaarheid met de reguliere samenleving.

De nieuwste datingwebsite uit dit genre, genaamd schwurbeltreff.de, is vorige maand in Duitsland gelanceerd en heeft naar eigen zeggen in de eerste drie weken al 1500 gebruikers geregistreerd. 

Naast de standaard vragen over lengte, hobby's en favoriete films, wordt nieuwe gebruikers van de site gevraagd op te sommen welke complottheorieën zij als echt beschouwen – zoals die over het coronavirus, QAnon, de Nieuwe Wereldorde of de prepper-ideologie – daarnaast kunnen ze aangeven hoeveel coronavirusvaccins zij hebben genomen. Nieuwe gebruikers wordt ook gevraagd te beschrijven waar zij hun informatie over actuele gebeurtenissen vandaan halen, en uit te leggen hoe zij denken dat de wereld de komende 20 jaar zal veranderen.

De site – waarvan de naam is gebaseerd op een denigrerende Duitse term voor samenzweringstheoretici als mensen die wartaal spreken, de Duitse versie van ‘wappie’ – werd gelanceerd door Michael Bründel, een prominente figuur in de Duitse complot- en anti-lockdownscene. Bründel, die zich voordoet als “Captain Future” met zijn kenmerkende gele pet en oogmasker, is sinds het begin van de pandemie altijd aanwezig geweest bij de zogenaamde “Vrijheidsmarsen”. 

De homepage van de datingsite toont Bründel met een aluminiumfoliehoed die via een web van elektrische vonken verbonden is met een vrouw met een aluminiumfoliehoed, wiens laptop versierd is met stickers van een ufo, een oproep tot “Free Julian Assange” en een foto van een vliegtuig dat op het punt staat in het World Trade Centre te crashen.

Bründel vertelt VICE World News via e-mail dat de pandemie de wereld heeft verdeeld “in twee kampen: zij die in principe vertrouwen op de mainstream media en politici, en zij die alternatieve media gebruiken en veel dingen heel anders zien en beoordelen.”

“De verschillende meningen over corona hebben veel oude vriendschappen en relaties verbroken, maar vaak ook nieuwe gecreëerd,” zegt hij.

Hij zegt dat hij complotdenkers en de mainstream als onverenigbaar beschouwde; vandaar de behoefte aan speciale datingsites voor “laterale denkers”, of “Querdenken” zoals de Duitse complotbeweging bekend staat.

“Je begrijpt elkaar niet als je zo verschillend naar de wereld kijkt,” zegt Bründel, terwijl hij de mythe herhaalt dat gevaccineerden een bedreiging vormen voor niet-gevaccineerden doordat ze het vaccin schadelijk “uitscheiden”.

“Ik ben een laterale denker en ik ben niet gevaccineerd, uitscheiden is echt, dus gevaccineerde mensen daten is geen optie,” zegt hij.

Nicholas Potter, een onderzoeker bij de Amadeu Antonio Foundation, een anti-extremisme groep in Berlijn, vertelt aan VICE World News dat samenzweringsideologie “mensen kan vervreemden van hun sociale omgeving, omdat vrienden en familie weigeren hun steeds wildere beweringen over chemtrails, 5G en chips in vaccinaties aan te nemen.” 

“Ze zoeken dan troost bij gelijkgestemden,” zegt hij. “Dit kan leiden tot een spiraal van radicalisering.”

Hij zegt dat de Duitse datingsite niet de eerste is die zich richt op de complotdenkscene. Een andere datingsite, geregistreerd in Zwitserland, werd tijdens de pandemie speciaal voor anti-vaxxers gelanceerd; weer een andere, aanvankelijk in 2015 in Duitsland gelanceerd, was sinds het begin van de pandemie de retoriek van de Querdenkenbeweging in haar sociale media gaan papegaaien. Hij citeert een Instagram-post op de pagina van het platform die las: “Toen: ‘Joden worden hier niet bediend’. Nu: “Ongevaccineerden zijn niet gewenst.”

De datingsites zijn slechts één uitdrukking van de separatistische impuls van samenzweringsbewegingen die steeds verder radicaliseren en vervreemd raken van de reguliere samenleving. Potter wijst op een Duitstalig vacatureportaal dat specifiek gericht is op anti-vaxxers, terwijl VICE World News eerder berichtte over pogingen van anti-vax complotdenkers om een nieuwe wereldwijde infrastructuur op te zetten voor de levering van ongevaccineerd bloed.

Ondertussen hebben extreme samenzweringsgroepen in het Verenigd Koninkrijk hun eigen off-grid “onderwijshubs” opgezet om hun kinderen uit het reguliere onderwijs te halen, terwijl anderen pogingen hebben ondernomen om hele afgescheiden gemeenschappen op te richten, zogenaamd buiten het bereik van de staat.

Potter zegt dat Bründel een bekende figuur was binnen de Duitse radicale samenzweringsscene – een regelmatige aanwezigheid bij anti-lockdownmarsen die de regeringsbeperkingen hadden getrotseerd in een tijd dat het aantal COVID-doden toenam, en waar rechts-extremisme voortdurend aanwezig was.

Maar hoewel Bründels datingsite ook functies had waarmee gebruikers een lijst konden maken van nog komende samenzweringsdemonstraties of andere evenementen, is Potter niet bezorgd dat de site een nuttig portaal zou worden voor het organiseren van het soort demonstraties dat vaak in geweld is uitgemond en een veiligheidsrisico vormt in Duitsland.

“Telegram biedt voor hen al de perfecte digitale ruimte om dat te doen, en bijna alle relevante spelers zijn daar nog steeds actief, radicaliseren hun volgelingen en verspreiden ... nepnieuws,’ zegt hij. Hij voegt eraan toe dat hij denkt dat de lancering van de site waarschijnlijk een poging was van Bründel om “in de schijnwerpers van de samenzweringsscene te blijven” nu het aantal mensen dat de protesten bijwoont blijft afnemen, omdat het pro-Russische deel van de beweging veel potentiële aanhangers van zich vervreemdt.

Wat Bründel betreft, hij verkondigt de in de samenzweringswereld wijdverbreide opvatting dat “laterale denkers” zoals hij spoedig de mainstream zouden worden. Enigszins verontrustend beweert hij dat de “scheiding” tussen zijn stam en de rest van de samenleving uiteindelijk alleen zou worden overwonnen wanneer degenen die verantwoordelijk zouden zijn voor de pandemie op de een of andere manier ter verantwoording zouden worden geroepen.

“Laterale denkers zullen binnenkort mainstream zijn, denk ik. We zijn ernaar op weg,” zegt hij.

“Maar het probleem is natuurlijk dat niemand wil toegeven dat ze fout zaten. De verdeeldheid zal voorbij zijn wanneer de waarheid mainstream is en de verantwoordelijken zijn berecht.”

Dit artikel verscheen oorspronkelijk op VICE UK.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.