Drie jonge moslims over de betekenis van de ramadan naast het vasten

Elk jaar wekt de ramadanmaand de nieuwsgierigheid van veel niet-moslims die zich afvragen welke regels er moeten worden nageleefd, en wat deze maand nu eigenlijk precies betekent voor moslims. In werkelijkheid verschilt de betekenis van de ramadan voor iedereen die eraan deelneemt, net zoals alles wat met spiritualiteit te maken heeft. 

Om de veelzijdigheid van die betekenis te onderstrepen, sprak VICE met drie jonge moslims die deelnemen aan de ramadan. We vroegen hen om uit te leggen waarom ze het doen en waarom deze maand zo belangrijk is.

Tawsen (24), neo-Rai artiest

"Ik doe al van kinds af aan mee met de ramadan. Ik kom uit een religieuze familie, dus ik begon het al uit te proberen toen ik nog heel jong was. Uiteindelijk ben ik echt beginnen meedoen toen ik dertien of veertien was, als ik het me goed herinner.

Ik doe niet alleen mee omdat het een van de vijf zuilen is van de islam en wij als moslims verwacht worden om mee te doen. Het gaat ook om de sfeer die ermee gepaard gaat. Het is een heel speciale sfeer die je niet ten volle kunt ervaren als je niet vast. 

Veel mensen denken dat het gewoon een tijd is waarin je stopt met eten en drinken. Soms maken ze flauwe grappen als, "Hé moslim, ik eet een ijsje!".

Maar eigenlijk is het een periode die je motiveert om een betere versie van jezelf te worden. Door niet boos te worden, niemand te beledigen, niet te veel te eten, maar vooral ook door te delen met de mensen die het nodig hebben. Vanuit een persoonlijk standpunt is het een bezinningsmoment. Ik stop trouwens met al mijn muzikale activiteiten tijdens de ramadan. Het maakt mijn hoofd leeg en helpt me focussen op mezelf en mijn religie.”

Fatima (19), student communicatie en hiphopartiest

"Ik weet het niet meer precies, maar ik moet zo'n zeven jaar oud zijn geweest toen ik voor het eerst meedeed aan de ramadan. Ik wilde de ‘grote mensen’ nadoen, maar begreep het nut van de ramadan toen nog niet. Ik weet nog dat mijn moeder zei dat ik vroeger mocht stoppen met vasten dan de anderen, rond de middag ongeveer.

Toen ik dertien of veertien was, begon ik echt mee te doen. Ik begon stilaan mijn religie te begrijpen en leerde ook wat spiritualiteit voor mij persoonlijk betekent. Toen ik veertien was, was ik volop op zoek naar mezelf. Ik stelde mezelf voortdurend existentiële vragen. Toen de ramadanmaand kwam, dacht ik dat ik de antwoorden zou vinden. Ik wachtte op de nacht van het lot (een gezegende nacht) en maakte er gebruik van om met God te praten en Hem in vertrouwen te nemen. Alle pijn die ik doorheen het jaar had opgekropt, verdween.    

Tijdens de ramadan heb ik het gevoel dat ik mezelf kan terugvinden en me kan concentreren op wat echt belangrijk is. Het is eigenlijk een pauze: ik zonder me af van de wereld en neem een stapje terug. Alsof ik een maand ga mediteren. Voor mij is dat belangrijk omdat we in een maatschappij leven die nooit stopt, onze hoofden zitten altijd vol. De ramadanmaand stelt ons in staat om vanuit een helder perspectief naar de realiteit te kijken, waardoor we ook geestelijk wijzer worden. De ramadan is zowel een antistresspil als een antidepressivum.

Ik moet altijd lachen wanneer niet-moslims vragen stellen over de ramadan, omdat het vaak dezelfde vragen zijn: "En als je je speeksel doorslikt,

verbreek je dan het vasten niet?", "Ik zou mezelf onmogelijk kunnen inhouden om te eten of te drinken", "Mag je op z’n minst kauwgom kauwen?" of "Als je je tanden poetst, moet je dan extra voorzichtig zijn?”. Deze mensen zien de ramadan als een lijst met strenge regels, maar voor mij gaat het vooral om zelfbeheersing en aan jezelf bewijzen dat je in staat bent om afstand te nemen van onbenulligheden.

Fatima-Zohra (25), activist en documentairemaker

"Ik kan me niet herinneren wanneer ik voor het eerst de ramadan volledig heb meegedaan, maar ik herinner me dat ik er al mee wilde beginnen toen ik nog heel klein was. Mijn ouders lieten me halve dagen meedoen, na schooltijd. Ik wilde vooral meedoen om de ‘grote mensen’ te imiteren. Het was ook een ding onder de neven en nichten om zoveel mogelijk dagen mee te doen. Als ik er nu op terugkijk denk ik dat we vooral wilden meedoen om te kunnen deelnemen aan de familiemomenten die het vasten onderbreken.

Buitenstaanders zien alleen maar het vasten. Maar in werkelijkheid is dat het gemakkelijkste deel - tenzij je verslaafd bent aan sigaretten ofzo. Dat gezegd zijnde vind ik het wel leuk als niet-moslims vragen stellen over de ramadan. Het is pure nieuwsgierigheid en ik vind het ook leuk om erover te praten.

Voor mij is een van de mooiste momenten van de ramadan de nacht van het lot; dan bidden we 's nachts als gezin en ontdekken we nieuwe spirituele gewoontes. Gewoonlijk is er ook het ramadan-gebed in de moskee, maar dat is momenteel niet mogelijk.

Ik weet dat het cliché klinkt omdat zoveel mensen het zeggen, maar deze maand laadt echt mijn batterijen op. Ik voel echt een verschil tussen voor en na de ramadan. Er is geen enkele andere maand waarin we zoveel waarde hechten aan onze spiritualiteit en aan God. In geen enkele andere maand hoor je zoveel vriendelijke woorden als "het is ramadan, geen ruzie maken", of "moge God je leiden". Mensen zijn barmhartig en dat voel je dan ook. En dat komt niet omdat we zwakkelingen zijn! Het is gewoon een periode waarin je niet oordeelt en vrijgevig bent. En dan is er nog het familiale aspect: zoveel tijd doorbrengen met familie doet ons beseffen dat we dat eigenlijk ook buiten de ramadan zouden moeten doen. Eigenlijk herinnert deze maand me eraan wat voor mij centraal staat: mijn gezin, mijn gezondheid, mijn geloof en consequent zijn met mijn waarden. "

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.