Eten

5 vragen over de demonstrant die zijn pan in de Hofvijver liet vallen

Tijdens Rutte's toespraak in het Torentje verloor een man zijn pan. Was het een goede pan? En hebben we hier te maken met een revolutionair?
Tim Fraanje
Amsterdam, NL
Sebastiaan
Still uit de tweet van Sebastiaan

Gisteren had premier Rutte weer eens de eer om wat impopulaire maatregelen af te kondigen. Niet-essentiële winkels zijn vanaf vandaag gesloten, en iedereen zal de komende maand moeten doorkomen met ongekapt haar, met niet-gemanicuurde nagels en zonder nieuwe lingerie. Een vrolijk kerstfeest en een fijne jaarwisseling lijken dus definitief in het water gevallen.

De minister-president deed de aankondiging door een toespraak te geven vanuit het Torentje. Naast de gebruikelijke online haatreacties, werd zijn speech verstoord door demonstranten die buiten lawaai stonden te maken. Vanaf de kade van de Hofvijver lieten ze hun onvrede blijken door “boe” te roepen, te fluiten en op pannen te slaan. Het was sowieso een onbeholpen protest, maar voor één demonstrant liep het wel erg slecht af. Fotograaf Sebastiaan filmde hem terwijl hij klungelde met zijn pan, die daardoor in de Hofvijver belandde. Het was een lullig tafereel, dat nogal wat vragen opriep. 

Advertentie

Waarom sloeg deze man op een pan? 
Het is op zich begrijpelijk dat mensen in deze tijden op pannen slaan. Het overkwam mij toevallig afgelopen vrijdagavond nog terwijl ik op het aanrecht danste, zo zag ik op een filmpje dat mijn huisgenoot van me gemaakt had. In dit geval uitte ik een energie-overschot, opgebouwd na een week lang thuiswerken. Verder had het geen doel.

Hier lijkt wat anders aan de hand. Deze demonstranten wilden iets duidelijk maken aan Mark Rutte en aan de mensen die de livestream vanuit het Torentje thuis aan het bekijken waren. Ze wilden niet alleen een boze tweet sturen, maar ook offline hun onvrede laten blijken.

Hiermee staan ze in een lange traditie. Rond 1830 protesteerden Fransen al met pannen tegen de Julimonarchie. In Latijns-Amerika wordt zo’n protest een cacerolazo genoemd; het gebeurt er regelmatig sinds 1971. In dat jaar waren er voedseltekorten in het Chili van Salvador Allende, en door op pannen te slaan maakte de mensen duidelijk dat die leeg waren. Zo vroegen ze aandacht voor hun ellende. Tijdens de corona-lockdowns werd deze vorm van demonstreren in een wat bredere context gebruikt, bijvoorbeeld om onvrede te uiten over het coronabeleid van de Braziliaanse president Jair Bolsonaro.

Mark Rutte nam aan dat de lawaaiactie een uiting was van virus-scepsis, en hij greep de herrie aan om het opstandige volk om de oren te slaan met hoge sterftecijfers: “Het is geen griepje, zoals de demonstranten hierbuiten denken.” Waarschijnijk probeert deze demonstrant simpelweg te vertellen: “Ik ben boos.” Minder aannemelijk is dat hij een uitgekristalliseerde mening heeft over de ziekte zelf. Te oordelen naar zijn motoriek is dit geen viroloog, maar een circusartiest die zijn baan is verloren. En nu ook nog zijn pan. 

Advertentie

Was de pan te redden geweest? 
Jazeker. Een adequate snoekduik had kunnen voorkomen dat de pan in de Hofvijver belandde. In plaats daarvan reageert de demonstrant nogal traag. Alsof het hem eigenlijk weinig kan schelen. 

Was het een goede pan? 
Nee. Voor een pan die zou moeten zijn uitgekozen vanwege de akoestische kwaliteiten maakt deze een nogal lullig geluid. Hij rolt na een hol plofje langzaam het water in. Dat duidt op lage kwaliteit: een fatsoenlijke, zware kwaliteit pan zou keihard op de kasseien zijn gekletterd. Op het eerste gezicht lijkt de te water geraakte pan zo’n goedkoop blikken campingpannetje zonder steel, waarin je knakworsten kan opwarmen of een ei kookt. Nadat ik het filmpje zo’n tien keer heb gekeken begin ik serieus te twijfelen of het überhaupt een pan is. Is het niet gewoon een plastic slakom? 

Hoe dan ook: de demonstrant heeft waarschijnlijk geen groots offer hoeven brengen voor het uiten van zijn mening. Hij lijkt haastig wat keukenspullen te hebben meegegrist, en dat terwijl al de hele dag bekend was wat Rutte ging zeggen. Het is lafjes en slecht voorbereid. Als dit pannenprotest de offlineversie van een twitterstorm is, dan is deze man iemand die een verdrietige smiley typt en die vervolgens vergeet te versturen. Als hij écht een statement had willen maken had hij wellicht kunnen investeren in een gietijzeren braadpan, de capslocktoets onder de pannen. Zo’n pan van honderden euro’s had hij bovendien vast niet zomaar in de plomp gegooid. 

Hebben we hier te maken met een revolutionair? 
In principe niet: de man houdt zich keurig aan de coronaregels waartegen hij zich ogenschijnlijk verzet. Bovendien tuigt hij geen guillotine op, trekt hij niet plunderend en brandschattend over het Binnenhof en lijkt zijn actie uiteindelijk vooral weinig impact te hebben. Daarmee is hij eerder een ontevreden burger dan een echte revolutionair.  

En de eenden? 
De eenden zijn er waarschijnlijk niet blij mee. Het lozen van een plastic slakom (ervan uitgaande dat dit een plastic slakom is) is vanuit milieuperspectief een gruweldaad. In de Grote Oceaan ligt een gigantisch plastic eiland waarin vogels verstrikt raken en vissen in stikken, en terwijl veel mensen proberen hun plastic afval te verminderen gooit deze man zomaar een hele slakom in het ecosysteem. Toch kunnen we hem het voordeel van de twijfel geven: het is niet uitgesloten dat achteraf hij nog moeite heeft gedaan om de kom uit de vijver te vissen.