Ik maakte acht jaar lang foto’s van de smerigste rivier ter wereld

Meld je aan voor onze Climate Coverage Now-nieuwsbrief als je onze klimaatverhalen van over de hele wereld wil ontvangen. Als je geen zin hebt om te wachten: lees hier wat we tot nu toe hebben geschreven over de klimaatcrisis.

Geen andere rivier in West-Java is langer dan de Citarum, die zich vanaf Gunung Wayang 286 kilometer lang uitstrekt tot de Javazee. Voordat de rivier zo vergiftigd werd, was hij essentieel voor het levensonderhoud van de mensen die in grote steden als Jakarta, Bekasi, Karawang, Purwakarta en Bandung wonen. De rivier bracht ook water naar meer dan 420 hectare landbouwgrond. Naarmate de regio steeds verder geïndustrialiseerd werd, kreeg de Citarum het zwaar te verduren, waardoor de enige waterbron in het gebied nu sterk is vervuild.

Ik ben geboren in West-Java, en ik heb een sterke band met de rivier. Toen ik op de middelbare school zat, merkte ik dat de rivier jaarlijks overstroomde, waardoor al het afval naast de oevers terechtkwam. Dat beeld staat op mijn netvlies gebrand, dus ik besloot in 2007 voor een persoonlijk project verschillende delen van de rivier te fotograferen. Ik heb de Citarum in een giftige beerput zien veranderen, wat veel invloed op me heeft gehad. Hoewel ik in eerste instantie alleen de overstromingen wilde vastleggen, realiseerde ik me dat het probleem veel groter was. Door de Citarum gedurende een langere periode te fotograferen, wil ik de aandacht vestigen op de verslechterende staat van de rivier. Ik heb me gericht op het deel in Bandung, waar de textielindustrie voor het eerst sterk begon te groeien en waar de vervuiling begon.

De ondergang van de Citarum is voornamelijk te wijten aan alle textielfabrieken die in de jaren tachtig langs de oevers werden gebouwd. Het giftige, vloeibare afval van de driehonderd fabrieken werd in de rivier gedumpt. Slechts ongeveer een vijfde van alle fabrieken beschikte over een goed afvalbeheersysteem. Ik merkte ook dat de afvalproblematiek een gedeeld probleem is. Omdat de fabrieken hun afval niet goed verwerkten, begonnen de bewoners in de regio de rivier ook te gebruiken als dump.

De textielindustrie in de regio ontstond aan het einde van de jaren zeventig. Dankzij de fabrieken kwam het gebied bekend te staan als ‘Dollar City’. Er werden enorme hoeveelheden stoffen besteld door wereldberoemde kledingmerken als Yves Saint Laurent, GAP, The North Face, Wrangler, Pierre Cardin en Calvin Klein. Maar zoals gezegd ging het milieu ten koste van de industrie. Majalaya werd de grootste lucht- en watervervuiler langs de rivier.

Veel bedrijven bouwden hun eigen pijpleidingen om afval de rivier in te sluizen, om de juridische gevolgen en hoge kosten van een goed afvalbeheersysteem te omzeilen.

Citarum is misschien wel het schoolvoorbeeld van hoe slecht Indonesië met zijn watersystemen omgaat. Volgens gegevens van Greenpeace en Walhi, het Indonesische forum voor het milieu, bevat het water uit de Citarum kwik, lood, chroom, zink, koper en sulfaten – dingen die nogal gevaarlijk zijn voor levende wezens, vooral in de hoge mate waarin ze aanwezig zijn in de Citarum.

Ongeveer tachtig procent van textielfabrieken in het Majalayagebied zijn direct langs de oever van de Citarum en haar zijrivieren gebouwd. Al die chemicaliën in de rivier zijn doorgedrongen in het grondwater en de omliggende rijstvelden, waardoor de bewoners in de buurt huiduitslag en longontsteking krijgen.

Indonesiërs die in de buurt van de rivier wonen weten hoe giftig het water is, maar sommigen blijven ervan afhankelijk voor hun huishoudelijke activiteiten. Er wordt in gezwommen, kleding wordt erin gewassen en de afwas wordt erin gedaan, omdat er geen andere waterbron is.

In 2016 spande de Coalition Against Waste, die bestaat uit Greenpeace, het Wahli, Bandung Legal Aid en andere milieugroepen, een rechtszaak aan tegen het Indonesische ministerie van Milieu, omdat drie fabrieken de Citarum extreem vergiftigden. De coalitie won de zaak, waardoor de regeringsbesluiten die de vervuiling legaal maakten werden teruggedraaid. Het is voor die drie fabrieken nu illegaal om hun giftige afval in de rivier te dumpen. Hoewel dat een stap in de goede richting is, is het onduidelijk of het besluit ook echt wordt nageleefd.

De provinciale overheid van West-Java heeft ook aan het ministerie van Maritieme Zaken gevraagd om een taakgroep te vormen om de rivier te herstellen. Die taakgroep heeft levende vissen in de rivier gedumpt om het ecosysteem, dat bijna niet meer bestond, te herstellen.

President Joko Widodo heeft beloofd dat Citarum binnen de komende zeven jaar volledig hersteld zal zijn. Een jaar nadat hij die belofte deed, beweerde hij dat een deel van Citarum eindelijk van zijn smerige geur was verlost. Maar mijn foto’s laten iets anders zien: Majalaya en de omliggende gebieden zijn niet veel veranderd.

Hoewel de textielfabrieken natuurlijk voornamelijk verantwoordelijk zijn, dragen de inwoners van de omliggende dorpen ook rechtstreeks bij aan het afvalprobleem van de rivier. Ik vroeg de lokale bevolking of ze iets hadden bedacht om de constante afvalstroom in de rivier tegen te gaan, of in ieder het bewustzijn daarover te vergroten.

Ik ontdekte dat milieuactivisten in 2015 een ‘Citarum Day’ hebben ingesteld, om de rechtszaak van de Coalition Against Waste te eren en bewoners aan te moedigen om het afval op te ruimen. En de overheid heeft Citarum Harum opgericht, een programma waarmee 2 miljard roepia (ongeveer 129 miljoen euro) van de Wereldbank is geleend om de rivier op te schonen.

Maar toch worden de bewoners langs de rivier niet echt tegengehouden om hun afval in de rivier te dumpen. Er staan borden langs de oevers, maar er worden vrijwel nooit mensen voor bestraft. En inwoners die wel goede ideeën hebben om het afvalprobleem tegen te gaan, zeggen dat de overheid hen niet steunde toen ze contact zochten. Inwoners zeggen ook dat er nog steeds afvalverwerkingsdienst in het gebied is, waardoor ze gedwongen worden hun afval in de rivier te gooien of te verbranden.

Ik beloof dat ik de rivier zal blijven documenteren totdat de president zijn deadline over zeven jaar heeft gehaald. Dit zijn een paar van de foto’s die ik de afgelopen jaren heb genomen: