FYI.

This story is over 5 years old.

geld

Jonge mensen vertellen hoe het is om de armste in de vriendengroep te zijn

"Als ik die ene vriendin wil bezoeken moet ik een week lang noedels eten.”

Onlangs keek ik een aflevering van Friends (sorry, tegen middernacht is er verder weinig respectabels op televisie), waarin een scène voorkwam die me aan het denken zette. Als Monica een promotie krijgt en dat wil vieren in een hip restaurant, worden de inkomensverschillen tussen de vrienden pijnlijk duidelijk. Waar Monica, Ross en Chandler dure visgerechten bestellen, kiest Phoebe voor een kop soep, Joey voor een kleine pizza en Rachel voor een salade uit het rijtje bijgerechten (“voor bij mijn glas water”). Wat doet het met je als je de armste van je vriendengroep bent? Om daarachter te komen vroeg ik drie jongeren hoe het voelt om fors minder te verdienen dan je vrienden.

Advertentie

Lada (18)

Tot twee weken geleden liep ik stage bij een tattooshop hier in de buurt. De tatoeëerder die mij alles leerde kon daar vanwege omstandigheden in haar privéleven niet mee doorgaan. Ik zoek nu dus naar een andere tattooshop waar ik mijn leerproces kan voortzetten. Ik verdien op dit moment niets en heb ook geen uitkering. Mijn verloofde werkt wel, maar verdient met een nulurencontract minder dan het minimumloon. Er komt elke maand 500 tot 700 euro binnen. Daarmee kunnen we gelukkig de huur betalen en onze schulden aflossen, boodschappen doen lukt omdat we zelf groenten en fruit kweken. Alles wat niet écht nodig is, hebben we niet. Geen make-up, sieraden of dure kleding. We gaan ook niet naar de film of op vakantie.

"Ik ben stikjaloers op al m’n vrienden die meer te besteden hebben, maar jaloezie motiveert."

Ik werd me bewust van mijn situatie toen een aantal van mijn vrienden er net als ik voor koos om niet langer te kraken en een stabieler leven op te bouwen. Sommigen zijn tegenwoordig succesvol tattoo-artist en verdienen bakken met geld. In de zomermaanden wel 1000 euro per dag. Ze doen continu leuke dingen en kunnen bijna alles kopen wat ze willen. Ik merkte dat vooral toen ik zelf een tijdje dakloos was en bij een goede vriend van mij kon logeren. Hij deed nergens moeilijk over. Als ik iets nodig had mocht ik het meteen van zijn geld kopen. Nieuwe kleding, verzorgingsproducten, materiaal om mee te tekenen… We zijn ook een aantal keer iets leuks gaan doen. Ik genoot best wel van die tijd, maar vond het heel moeilijk om zijn geld aan te nemen.

Advertentie

Als ik nu met vrienden ben, betalen degenen die het meest verdienen de drankjes. Ik voel me dan schuldig, ik zou het graag eens voor ze willen doen. Ik bied ze wel andere dingen aan, zoals schilderen of het helpen leggen van de vloer in hun nieuwe huis. En als ze een tattoo willen, zet ik die voor minder, of voor niets.

Mijn vrienden weten van mijn financiële situatie. Ik heb ze vaak om hulp moeten vragen als het echt niet anders kon. Het nadeel daarvan is dat ze zich soms zorgen om mij maken. Ik ben blij dat ik een dak boven mijn hoofd heb, maar ik zou het leuk vinden om een keer nieuwe kleren te kopen of een dagje weg te gaan. Ik ben stikjaloers op al m’n vrienden die meer te besteden hebben, maar jaloezie motiveert.

Mark (28)

Ik ben duaal student werktuigbouwkunde. Dat betekent dat ik 32 uur per week werk als leerling-ingenieur en daarnaast mijn opleiding afrond. Dat levert me 1450 euro bruto per maand op. Dit leek me de beste manier om een papiertje te behalen, want ik kan het me niet meer veroorloven om alleen te studeren en mijn studieschuld verder te laten oplopen. Ik studeerde hiervoor in Groningen, maar de studies gingen niet zo lekker en ik stopte te veel tijd en energie in mijn horecabaan.

Mijn vrienden ken ik uit die tijd. We hockeyden samen. Die jongens zijn juristen of fiscalisten aan de Zuidas en ze verdienen dus lekker. Kort nadat zij begonnen met werken merkte ik al dat ik financieel achterbleef. Zo richtte een van mijn vrienden een eetclub op. Iedere maand gaan ze dineren bij een goed restaurant. Dat kan ik niet betalen, en dus moet ik het aan me voorbij laten gaan.

Advertentie

"Ik vraag me soms af of mijn vrienden beseffen dat hun hoge inkomen en bijpassende uitgavenpatroon niet normaal is voor 95 procent van de bevolking."

De groep weet dat mijn situatie anders is. Ik heb nooit het gevoel dat ze het een issue vinden. Ook omdat ik mijn eigenwaarde niet uit geld haal. Nee, ik kan niet zo vaak een rondje halen als de rest, maar ik heb nog nooit scheve gezichten gezien. Toch vraag ik me af of mijn vrienden beseffen dat hun hoge inkomen en bijpassende uitgavenpatroon niet normaal is voor 95 procent van de bevolking. Daar praten we weleens over, maar zij lijken niet zo na te denken over geld. Ik moet wel, want als ik een keer op vakantie wil met die jongens zit ik een paar maanden te puzzelen om het financieel haalbaar te maken.

Ik denk dat het belangrijk is dat je je niet gek laat maken als vrienden veel meer te besteden hebben dan jij. Denk niet: ik moet met ze mee, want anders hoor ik er niet bij. Vriendschap gaat niet over dure kleding en verre vakanties.

Pamela (27)

Ik merk dat ik minder te besteden heb dan mijn vrienden omdat ik steeds keuzes moet maken. Als vrienden naar een festival gaan, besluit ik vaak om te gaan werken. Wil ik die vriendin bezoeken die zestig kilometer verderop woont? Dan moet ik een week lang noedels eten om de extra benzine te kunnen betalen. Deze keuzes vallen me zwaar en scheppen soms afstand tussen mij en mijn vrienden.

"Soms zit ik er totaal niet mee dat ik de armste ben. Dan noem ik mezelf een minimalist en kijk ik hippe documentaires over consuminderen en het boeddhisme."

Advertentie

Een paar jaar geleden studeerde ik af van de kunstacademie. Nu ben ik instructeur bij een klimhal. Daarnaast heb ik als grafisch vormgever mijn eigen bedrijf. Mijn inkomen ligt tussen 900 en 1000 euro per maand. Ik woon in een tiny house en krijg huurtoeslag, dus de huur kan ik wel betalen. Helaas heb ik de ziekte van Crohn en gaat er veel geld naar medicatie en zorgverleners. Het lukt me telkens net niet om rond te komen.

Soms zit ik er totaal niet mee dat ik de armste ben in mijn vriendengroep. Dan noem ik mezelf een minimalist en kijk ik hippe documentaires over consuminderen en het boeddhisme. Op andere dagen voel ik me juist heel down en vind ik dat ik op mijn leeftijd een meer ‘volwassen’ leefstijl zou moeten hebben, met een hoger inkomen en een groter huis. De situatie maakt me onzeker, helemaal als vrienden voorstellen om samen iets te gaan doen. Meestal wimpel ik dat af – zeg ik dat ik in mijn agenda moet kijken en reageer ik vervolgens niet meer. Maar als een vriendin samen met mij een abonnement op de sportschool wil nemen moet ik haar eerlijk vertellen dat ik me dat niet kan veroorloven.

Er zijn maar weinig mensen die van mijn financiële situatie op de hoogte zijn. Ik schaam me er best voor dat ik zo weinig te besteden heb. Er zijn vrienden die het wel weten en graag iets uitlenen of voorschieten, maar dan voel ik me extreem schuldig. Ik zou ze het liefst meteen terugbetalen, maar dat gaat niet. Dus wordt het maar iets creatiefs: een fotolijstje van macaroni.

Volg VICE België op Facebook.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op VICE NL.