De sterren van de toekomst: Willem de Kooning Academie

Om de zoveel tijd maakt schrijver/kunstenaar Jan Hoek een lijstje voor VICE dat iets met kunst te maken heeft. Deze week spot hij op de afstudeershow van de Willem de Kooning Academie de nieuwe generatie kunstenaars die de wereld gaan veroveren.

Elk jaar leveren alle Nederlandse kunstacademies honderden nieuwe kunstenaars aan de wereld af. Een groot gedeelte slijt zijn eerste jaar vooral met het zetten van koffie in een hip koffiebarretje, maar er zijn ook altijd wel een aantal bij waarvan je ergens voelt dat ze misschien weleens heel groot zouden kunnen worden.

Nu bezocht ik dit weekend de Willem de Kooning Academie in Rotterdam, en ik moet eerlijk zeggen dat het hier wel wat harder zoeken is dan op de meeste andere academies die ik heb bezocht. Het gebouw is zo onoverzichtelijk dat ik soms in een real life-versie van Het Betoverde Doolhof dacht rond te lopen. Maar het komt ook doordat het werk allemaal nogal braaf en schools aanvoelt. Elk werk heeft een tekst ernaast hangen die in Jip-en-Janneke-taal uitlegt wat precies het doel ervan is, soms zelfs met de conclusie er kant-en-klaar bij. “Met mijn werk wil ik aantonen dat mensen met autisme ook gewoon mensen zijn” of “Hiermee wil ik de kijker duidelijk maken hoe de mens van elkaar ontvreemdt door een overschot aan social media”. Het heeft ook nog eens bijna allemaal een wereldverbeterend karakter. Het lijkt haast alsof de school zijn studenten niet opleidt tot autonoom denkende kunstenaars, maar klaarstoomt om voor SIRE te gaan werken.

Gelukkig vond ik ook een aantal studenten wiens werk het Stichting Ideële Reclame-gehalte ruimschoots wist te overstijgen. En precies over die studenten gaat dit stukje.

1: Lotte en haar strijd tegen het dunne schoonheidsideaal

Ook Lotte van Eijk heeft een boodschap aan de mensen. Maar waar veel andere werken met een boodschap voelen alsof een basisschoolleraar met een opgeheven vingertje tegen je aan het praten is, komt Lotte’s boodschap rechtstreeks uit haar hart. Lotte is namelijk dik en dat is ze haar hele leven lang al. Ze heeft altijd gedacht dat dit lelijk was, omdat iedereen in tijdschriften dun is. En omdat ze in Nederland nauwelijks sexy voorbeelden kon vinden van mollige vrouwen in de media, besloot ze zelf de vrouw te worden die tegen dit ideaalbeeld ingaat. Op haar Instagram plaatst ze foto's van zichzelf als een ware Kim Kardashian, maar dan op zo'n manier dat ze haar rondingen op een glamoureuze wijze viert. In haar afstudeerwerk toont ze zich nog kwetsbaarder. Lotte is bloedmooi, maar in de verstilde foto's zie je ook de pijn en schaamte die toch nog steeds soms de kop opsteken, ondanks haar dappere strijd.

Op een tafeltje bij haar presentatie vind ik een schetsboek waarin ze schetsen heeft gemaakt waarbij ze als reusachtig naakt covermodel hele gebouwen overneemt. Ik hoop dat het niet lang meer duurt voordat die schetsen werkelijkheid worden.

2: Kunst voor iedereen die de kermis mooi vindt

Heb je weleens gehad dat je over de kermis loopt en je eigenlijk maar niet kan ophouden jezelf te verwonderen hoe prachtig deze wereld vol glitter, lampjes en jaren negentig-house wel niet is? Dat je urenlang kan kijken naar de spraypaint-achtige tekeningen op de gevel van het Luna-huis, dat je ontroerd wordt bij het idee dat iemand alle plastic kasteeltorentjes in het spookhuis in elkaar heeft lopen knutselen en je de geel-roze kleurencompositie in de suikerspinnenkraam eigenlijk de mooiste kleurencombi vindt die je ooit gezien hebt?

En dat als je dan een dag later in een museum bent, de kunst je eigenlijk bij lange na niet zo kan bekoren als alles wat je op de kermis zag? En dat je je dan afvraagt wat voor kunst je dan in godesnaam later moet kopen als je eenmaal een rijk verzamelaar bent?

Nou, speciaal voor die mensen is er nu het werk van Robin van der Schoot!

Op zijn Instagram zie ik trouwens dat hij ook geen onverdienstelijke tattoos zet, bijvoorbeeld van raceauto's en palmbomen.

3: Stijlicoon Willem Holleeder

Als je de ruimte van Mathieu Jonker binnenloopt, zie je een lijk op de grond liggen. Oké, het is een etalagepop, maar hij ligt met zijn hoofd plat op de grond en het gebied om hem heen is afgezet zoals bij een crime scene. Dus een lijk. En het lijk heeft hele mooie kleren aan.

In zijn collectie heeft Mathieu zich laten inspireren door Holleeder en de criminele wereld, met een collectie die zowel slim, grappig als uiterst stijlvol is. Na het zien van zijn collectie en de foto's wil je niks liever dan er als Holleeder uitzien. En daarmee weet Mathieu's werk ons op subtiele wijze na te laten denken over hoe subliem Holleeder de media weet te bespelen. Niemand weet immers meer of we hem als coole superster moeten zien of als grootste boef van Nederland. Eigenlijk dat laatste natuurlijk, maar dankzij Mathieu’s werk besef je dat je misschien wel meer neigt naar dat eerste.

4: David Lynch-achtige film met man als salontafel

Van de film die Puck Litaay toonde begreep ik aanvankelijk helemaal niks. En na een tweede keer kijken ook niet. En zelfs na een derde keer kijken niet, en toch had ik zin om de film nog een vierde keer te kijken.

De film is namelijk oogbalstrelend mooi, kosten nog moeite lijken gespaard te zijn om het zo mooi en surrealistisch te krijgen. Het camerawerk is alsof Puck de crew van David Lynch voor een tijdje heeft mogen lenen. We worden meegenomen door een huis dat op het ene moment doet denken aan de locatie van een high end jaren vijftig-shoot, dan weer zoveel suspense heeft dat het net een Hitchcock-film is, en dan opeens weer grappig aandoet alsof er een familievariant gemaakt is van de kantoorhumorserie Toren C. Maar wat me uiteindelijk het meest inpakte: er komt een man in voor die dienst doet als een salontafel. Dan heb je me.

De film van Puck bewijst hoe belangrijk het is om ook wat mysterie in je werk te houden. Ik hoop dat hij leraar wordt op de Willem de Kooning Academie.

5: Toekomst van de hijab

Zouden we in Nederland anders naar gesluierde moslima's gaan kijken als de sluier er anders uit gaat zien? Die vraag probeerde Perrine Philomeen te beantwoorden samen met een aantal moslima's uit Rotterdam. Een aantal van hen was heel duidelijk: sluiers moeten er traditioneel uit blijven zien en daarom gewoon zwart.

Maar er was ook een grote groep die wanhopig op zoek was naar hoofddoeken en hijabs waarmee je je geloof kan uitdrukken, maar er ook uit kunt zien als een trendsettend stijlicoon. Speciaal voor hen maakte Perrine een collectie van adembenemde futuristische, maar stijlvolle hijabs. Van mij mag elke moslima er precies zo uitzien als ze zelf wil, maar ik kan je wel zeggen: als er zulke hijabs op de markt komen, dan word ik ook moslima!

Om de kersverse aanwas aan jonge kunstenaars onder de loep te nemen, doet Creators verslag van de afstudeershows van kunstacademies door het hele land. Lees hier onze andere stukken.