Wat er gebeurt als je op een festival te hard gaat en de EHBO binnen stommelt

Als je het erg slecht treft kan het zijn dat je tijdens een festival bij de EHBO terechtkomt. Bijvoorbeeld omdat je in de moshpit een ziedend harde por hebt gekregen, of omdat je je slecht voelt nadat je drugs hebt genomen. In het laatste geval zal je aan de EHBO-mensen moeten bekennen dat je drugs hebt gebruikt. Tenminste, dat is wel het beste.

Gelukkig lijkt het erop dat veel Nederlandse festivalbezoekers niet bang zijn om naar de EHBO te gaan, als ze te hard gaan van de xtc of zich beroerd voelen na een snuifje. In het kader van de Celebrate Safe-campagne heeft Jellinek een onderzoek gedaan onder gebruikers die zijn aangesloten bij hun 'partypanel', en hoewel de resultaten nog niet officieel naar buiten zijn gebracht, kwam daaruit naar voren dat de die groep mensen in elk geval zegt op tijd naar de EHBO te gaan, bij vermoedelijke drugsklachten.

Goed nieuws dus. Ik wilde weten hoe het eraan toegaat op de EHBO en of mensen inderdaad geen drempel voelen om zich te laten nakijken als ze zich na iets illegaals niet goed voelen (levens reddende tip: ga altijd naar de EHBO als je je niet lekker voelt, door drugs of wat dan ook!). De meeste EHBO's op festivals worden verzorgd door Event Medical Service (die de EHBO op 1500 evenementen per jaar runt). Ik sprak oprichter Ronald van Litsenburg, die al zeventien jaar gehavende mensen op festivals oplapt.

VICE: U staat op een hele hoop festivals, waar drugs worden gebruikt, is het nou altijd dweilen geblazen op de EHBO?
Ronald van Litsenburg: Nou, van de 10.000 personen komen er ongeveer 43 mensen bij ons, en daarvan is ongeveer een derde primair middelen gerelateerd. Dus laten we zeggen dat 13 mensen binnenkomen omdat ze zich niet goed voelen door de drugs, en daarvan zijn de meeste klachten van milde aard.

Dat valt dus enorm mee, zeker als je ziet met hoeveel bombarie er vaak over dit onderwerp geschreven wordt door journalisten.

Wordt er op festivals wel relatief veel drugs gebruikt?
Het gaat vaak over hoeveel er wordt gebruikt op festivals, maar veel minder over drugs tijdens het uitgaan. Er wordt veel gesproken over 'festivallisering', maar ik zie het als socialisering in het gehele uitgaanscircuit. Zeker in de grote steden wordt er in bepaalde circuits gewoon heel veel gebruikt.

Nou is de setting op een festival misschien inderdaad zo dat er meer behoefte is aan een middel – aan de andere kant: op een festival is de hele medische voorziening veel beter. Het festival is wat dat betreft veiliger dan uitgaan.

Als je dan toch te hard gaat kun je het maar beter op een festival doen?
Je moet vooral nooit te hard gaan, maar op een festival heb je alle voorzieningen veel beter bereikbaar.

Welke drug zorgt voor de meeste problemen?
Alcohol is het grootste probleem – dat zie je al aan het feit dat er een aparte alcohol-informatielijn is en daarnaast een lijn voor alle andere drugs – en op evenementen komen daarna xtc, speed, ghb en coke.

Van stimulerende middelen kun je een serentonair syndroom krijgen: buikpijn, een beetje pijn in je hoofd, een stukje angst. Daarnaast kunnen mensen gespannen kaakspieren hebben, een snelle hartslag en ademhaling, en zo kan dat doorgaan tot hele ernstige klachten, die gelukkig niet vaak voorkomen.

Soms krijg je mensen binnen die out zijn of gaan, omdat ze ghb hebben gebruikt – vaak als compensatie omdat ze te hard gingen. Alleen is ghb erg moeilijk te doseren, dus dat gaat gauw mis.

En psychisch?
Mensen kunnen angstig zijn. Omdat de muziek en het licht anders is, of omdat ze gewoon te hard gaan, en ze niet weten wat er allemaal nog meer gaat gebeuren. En je hebt de hallucinerende middelen, waarbij er soms een licht psychotisch beeld ontstaat.

Wat doen jullie als iemand 'm psychisch even zwaar heeft hangen?
Dat hangt af van de situatie, maar er zijn wat basisregels. Zoals dat je nooit afwijzend doet tegen iemands verhaal. Als iemand vertelt dat hij of zij iets heel geks ziet, dan hoef je daar niet in mee te gaan, maar je kunt wel aangeven dat dat iemands beleving is, en dat dat prima is, maar dat jij het anders ziet.

Verder is het belangrijk dat er een-op-een-contact is met één hulpverlener, zodat diegene een vertrouwensband opbouwt. En je zorgt dat er prikkelarm wordt begeleid, dus met zo weinig mogelijk externe factoren en invloeden erbij.

Stop je iemand dan in een tent?
Nee, eerder in een rustig hoekje met één iemand erbij. Nee, als je ze afzondert kunnen ze gaan denken 'ik ben anders dan anders' en dat zou weer tegendraads kunnen werken.

En verder? Met kopjes thee in de weer?
Hooguit een glaasje water of zo. Het helpt vooral om uit te leggen wat er komen gaat, en dat het niet zo raar is dat iemand zich nu zo voelt. Meestal wordt iemand dan al wat rustiger. En in de ernstige gevallen moet je soms met wat medicatie in de weer. Een kalmeringsmiddel of zo, maar dat is dus echt in de ergere gevallen.

Durven mensen wel altijd naar de EHBO te gaan als ze te hard gaan van drugs die ze helemaal niet bij zich hadden mogen hebben?
In Nederland wordt daar veel aan gedaan, aan het verlagen van die drempel – door ons, Unity, Trimbos en het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Kijk, iedereen wil 's avonds veilig naar huis en niemand denkt: ik gooi vanavond wat naar binnen en vervolgens word ik door de security ergens vandaan getrokken en naar de EHBO gesleept. Daarnaast is het idee dat er op festivals geen drugs meer worden gebruikt een utopie, dus onze missie is om te zorgen dat dat zo veilig mogelijk gebeurt. Met folders, voorlichting, onderzoeken, social media en dit soort interviews.

Loop je nooit het risico dat de beveiliging of de politie je bij de EHBO even komt fouilleren? Nee, dat is uit den boze, in elk geval bij ons. We hebben een soort convenant dat de beveiliging mensen wel binnen brengt, maar niet mag controleren of fouilleren op de EHBO-post. Juist omdat mensen dan misschien niet meer naar de EHBO durven.

Kijk, als ze zeggen: we hebben deze persoon opgepakt of eruit gezet, maar hij of zij moet misschien eerst even langs jullie, dan is het wat anders, maar het is niet zo dat bij ons je zakken worden leeggehaald waarna je in de boeien wordt geslagen.

Wachten ze ook geen mensen op net buiten de EHBO-post? Toch hebben ze een ander belang dan jullie.
Ze hebben een ander belang, maar we hebben ook ene gezamenlijk belang, namelijk de gezondheid van de mensen. En als ze iemand al in het snotje hebben, omdat ze denken dat iemand meer bij zich heeft dan voor eigen gebruik, dan moeten ze diegene nog maar even in het oogje houden totdat hij of zij weer zichzelf is, maar dat gaat niet bij ons op de EHBO-post gebeuren. Dat weten ze ook wel, dat ik dat nooit zou toestaan.

Hoe zit het eigenlijk met toeristen op onze festivals?
Moeilijker. Buitenlandse bezoekers durven veel minder snel naar de EHBO te gaan en durven er al helemaal niet over te praten. Wat dat betreft is het goed geregeld in Nederland hoor, het is hier veel minder een taboe. Als je bijvoorbeeld weleens een bezoeker uit een land als Singapore hebt, dan merk je dat die mensen gewend zijn dat hier absoluut niet over gepraat mag worden.

Dat is moeilijk werken.
Bovendien zijn buitenlanders vaak niet goed bekend met de Nederlandse markt, qua drugs. Het is een feit dat de xtc hier over het algemeen sterker is, dus ze nemen gauw te veel. Daarnaast hebben buitenlanders er vaak al een lange reis op zitten om op het festival te komen. Als je vanuit Frankrijk de bus pakt naar een feest, dan begint de pret vaak al onderweg.

Die liggen er al af voor ze door de hekken zijn. Hoe kijkt u eigenlijk aan tegen drugs in het algemeen? Ik bedoel, u krijgt over het algemeen toch vooral de meest duistere kanten van drugsgebruik te zien.
Drugs is er nou eenmaal. Legaliseren gaat mij iets te ver, omdat het uiteindelijk gewoon slecht voor je is, en ik denk ook niet dat je daarmee het risico oplost. Ik zou wel willen dat er eens eenduidig gehandhaafd zou worden. Het is nu zo dat je in de ene regio met drie pillen op zak niet naar de politie moet en in de andere regio wel. Je moet niet weglopen voor het feit dat mensen gebruiken, en dat kun je ook niet tegengaan, maar je kunt wel de risico's zo laag mogelijk houden. In elk geval door de regelgeving gelijk te trekken en daar duidelijk in te zijn.

Op de website van Unity vind je meer informatie over de EHBO op festivals. Verder vind je alle VICE-festivalverhalen en -video's hier.