Het lijkt wel alsof zwarte vrouwen nooit kwaad mogen worden

We zien zo vaak mensen kwaad worden. De president van Amerika slingert (samen met miljoenen andere twitteraars) elke dag weer woedende berichten de wereld in, en door de hele Verenigde Staten zijn boze witte mannen hun Nikes aan het verbranden uit protest tegen de reclamecampagne met Colin Kaepernick. Het is normaal geworden om je woede te uiten in deze tijd en in dit politieke klimaat – vooral voor witte mensen, en vooral voor mannen. Waarom lijkt het alsof iedereen maar kwaad mag worden in het openbaar, behalve zwarte vrouwen?

Na de discussies over Serena Williams’ frustratie bij de U.S. Open en de confrontatie tussen Cardi B en Nicki Minaj bij de New York Fashion Week, moest ik denken aan de manier waarop zwarte vrouwen vaak hun woede proberen in te houden, tot ze in situaties belanden waarin dat niet langer lukt. Zowel voor beroemde zwarte vrouwen als gewone stervelingen, zien we wat er gebeurt wanneer die last te veel wordt, en al onze frustraties er in één keer uit komen: met tranen, gevloek, geschreeuw, en ja, gooien met schoenen. Hoewel woede-uitbarstingen moeilijk te begrijpen zijn van buitenaf, wordt de woede van zwarte vrouwen vaak tot in detail bekritiseerd, geanalyseerd, gestereotypeerd, en behandeld alsof het tegelijkertijd uitzonderlijk en een teleurstelling is. Misschien is dat waarom we het allemaal proberen binnen te houden.

“Er wordt van vrouwen van kleur altijd verwacht dat ze zich inhouden,” schrijft Morgan Jerkins, de auteur van This Will Be My Undoing: Living at the Intersection of Black, Female, and Feminist in (White) America , in een e-mail aan Broadly. In haar boek beschrijft Jerkins hoe respectabiliteitspolitiek zwarte vrouwen dwingt om wit Amerika gerust te stellen. Volgens Jerkins wordt het vrouwen van kleur niet gegund om boosheid te uiten, of woede, of zelfs passie, door het repressieve verleden van het land. In een notendop: vrouwen van kleur mogen niet hetzelfde geweld vertonen als hen werd aangedaan.

“We moeten supergoed letten op onze toon en houding, want zodra we ons uitspreken worden we gezien als een bedreiging,” zegt Jerkins. “In veel gevallen wordt alleen al onze aanwezigheid gezien als bedreigend. Het is allemaal om witte mensen gerust te stellen. We zijn ons hyperbewust van ons gedrag.”

Wanneer zwarte vrouwen die in de schijnwerpers staan — die ook nog eens worden behandeld alsof ze alle zwarte vrouwen ter wereld representeren en zich daarom opperbest moeten gedragen — ervoor kiezen om zich niet langer hyperbewust te zijn van hun emoties, worden ze daarop afgerekend. Ze worden negatief bejegend, er wordt tegen ze geprotesteerd, en er wordt gepraat over wat deze glimps van woede beroemde zwarte vrouwen zal kosten aan sponsordeals, kansen, en respect.

De tenniswereld stond afgelopen week op z’n kop na de verhitte wedstrijd tussen Serena Williams en de twintigjarige nieuwkomer Naomi Osaka op zaterdag. Tijdens de wedstrijd beschuldigde Williams de scheidsrechter Carlos Ramos van seksisme, noemde ze hem een “dief” en eiste ze excuses nadat hij haar ervan beschuldigde dat ze stiekem aanwijzingen kreeg van haar coach. Ramos reageerde daarop door Williams een strafpunt te geven voor het neersmijten van haar racket, en een game te laten inleveren. Williams kreeg ook nog een boete van 17 duizend dollar van de U.S. Tennis Association voor drie overtredingen. Osaka won uiteindelijk de wedstrijd, maar in de nasleep ervan overwogen de scheidsrechters een boycot van Williams’ wedstrijden, en berispte de gepensioneerde tenniskampioen Martina Martina Navrátilová haar in een opiniestuk in de New York Times . “Wat is de juiste manier om je te gedragen om de sport te eren en onze tegenstanders te respecteren?” vroeg Navrátilová de 23-voudige Grand Slam-winnaar.

Zoals Jason Duaine Hahn schrijft in People , “De wedstrijd heeft een discussie aangewakkerd over seksisme in de tenniswereld. In interviews na het verlies uitte Williams dat ze het gevoel heeft dat haar mannelijke collega’s vaak milder worden behandeld wanneer ze hun frustraties uiten tegen scheidsrechters. Ze spreekt zich al langer uit over haar onvrede over de klaarblijkelijk oneerlijke behandeling die ze in de sport krijgt, zoals routineus vaker op doping getest worden dan iedere andere mannelijke of vrouwelijke speler.”

Hahn merkt op dat witte mannelijke spelers zoals Roger Federer, John McEnroe en Jimmy Connors in het verleden meer verhitte uitbarstingen op de baan hebben gehad, en daar minder streng voor werden gestraft dan Williams, of zelfs helemaal niet.

Tennisgrootheid Billie Jean King verduidelijkte dat met een simpele tweet:

De dubbele standaard is realiteit en geldt heviger voor zwarte vrouwen in verschillende industrieën.

Hoewel het recente incident tussen Nicki Minaj en Cardi B tijdens Harper’s Bazaar’s feestje op de New York Fashion Week niet geworteld is in een geïnstitutionaliseerde WASP-achtige structuur zoals tennis, laat het wel een vergelijkbaar sentiment van respectabiliteitspolitiek zien. De afkeurende reacties die beide vrouwen hebben ontvangen op hun publieke woede-uiting staan niet gelijk aan hoe mannen op vergelijkbaar gedrag worden beoordeeld.

“Ik maak me niet druk om hoeveel witte mensen Cardi de volgende keer niet zullen uitnodigen voor een event. Wat ik wel belangrijk vind is dat we het hebben over welke prijs zwarte vrouwen betalen als ze hun woede niet uiten,” vertelt feminist, journalist en auteur van She Begat This: Twenty Years of the Miseducation of Lauryn Hill Joan Morgan aan Broadly.

Morgan stelt dat het constant moeten onderdrukken van woede op de lange termijn kan leiden tot geestelijke problemen. “Ik pleit er niet voor om te pas en te onpas met schoenen naar mensen te gooien. Maar ik wil wel benadrukken dat er een duidelijk verband is met het feit dat vrouwen van kleur overgerepresenteerd zijn in de aantallen vrouwen met kanker, hart- en vaatziekten, obesitas, verslaving — noem het maar op. Hoge stressniveaus en onderdrukte woede vermoorden ons op andere manieren. En als Serana dus een keer boos is en tekeer gaat tegen een scheidsrechter en dat terecht is, en als Cardi woedend wordt [zonder iemand fysiek pijn te doen] omdat ze voelt dat dat terecht is, dan zie ik veel liever die uitdrukkingen van zwarte vrouwen, dan dat ik zie wat er met ons gebeurt op de lange termijn wanneer we het helemaal niet uiten.”

Een 'boze zwarte vrouw' zijn, word je door de publieke opinie niet in dank afgenomen. Ze worden omschreven als 'ghetto', 'pestkoppen' en 'huilbaby’s', terwijl de woede van witte vrouwen wordt aangeduid als ongelukkig, ingewikkeld, en vermakelijk. Witte woede is genormaliseerd, terwijl de emoties van zwarte vrouwen niet alleen gezien worden als abnormaal, maar zelfs als gevaarlijk. Het ware gevaar van de woede van zwarte vrouwen schuilt echter niet in de uitdrukking ervan, maar in het feit dat het wordt onderdrukt in het belang van politieke normen.

“Witte mensen denken toch wat ze willen, of je nou boos bent of niet,” zegt Morgan. “Zwarte mensen hebben hoe lang moeten wachten? Wanneer ging de Emancipatiewet in? 1863? We hebben toch geen eerbiedwaardigheid of respect voor ons burgerschap ‘gewonnen’. Dus waarom zouden we woede internaliseren en onszelf vermoorden? It’s a losing game.”

Op maandag 17 december organiseert De Balie in Amsterdam de avond She's Mad as Hell, waarop (oa) Sylvana Simons en Hedy d'Ancona met elkaar bespreken hoe het komt dat de woedende vrouw meer verontwaardiging oproept dan de woedende man.** Klik hier om kaarten te kopen.**