In Amsterdam staat het grootste straatkunstmuseum ter wereld, maar niemand kan erin

Zoals de naam al doet vermoeden, zul je straatkunst vooral op straat aantreffen. Een museum heb je daar dus in principe niet voor nodig. Toch? Peter Ernst Coolen van Street Art Today vond van wel, dus richtte hij er eentje op. Het staat in Amsterdam-Noord, en is met 7000 m² het grootste museum voor straatkunst ter wereld. De turbinehal van het Tate Modern in Londen past daar ruim twee keer in, om even een idee te geven.

Het museum - niet te verwarren met het Street Art Museum Amsterdam - staat in de Lasloods op de NDSM-werf. De buitenkant is al volledig ondergeschilderd met tags en murals, en binnen staan en hangen zo’n 150 gigantische kunstwerken op doeken en houten blokken, van bijna evenveel verschillende kunstenaars.

Er is alleen één probleempje: niemand kan erin.

De opening van het museum wordt namelijk steeds uitgesteld – de plannen voor dit museum stammen al uit 2015, en vervolgens zou het komende zomer opengaan, maar nu lijkt het alweer een jaar later te worden. Ik besluit eens langs te gaan om Peter te vragen waar dit nou aan ligt, en waarom straatkunst überhaupt een museum nodig heeft.

Creators: Hoi Peter, waarom moest dit museum er eigenlijk komen? Straatkunst is toch bedoeld voor de straat?
Peter Ernst Coolen: Een van de kenmerken van kunst op straat is dat het een relatie met de omgeving heeft, en vergankelijk is. Het kan de volgende dag weg zijn. Ik denk dat het ook belangrijk is om deze kunst te bewaren voor generaties na ons. Het is heel mooi om verrast te worden door een prachtig geplaatst werk dat je op straat ziet, maar daar doet zo’n museum niks aan af. We willen ook meer context en informatie geven. En dat je alles op één locatie kunt ervaren is ook vet.

Waar komt je eigen passie voor straatkunst vandaan?
Begin jaren tachtig zag ik om me heen graffiti ontstaan en zag ik de documentaire Style Wars over de New Yorkse graffiti-scene. Dat heeft een enorme indruk op me gemaakt. Toen ben ik gaan tekenen en met de spuitbus in de weer gegaan. Toen ik veertien was, verhuisden we naar een klein dorpje in de buurt van Almelo. Daar stond een leegstaande textielfabriek waar ik helemaal ben losgegaan met mijn spuitbussen.

Dertig jaar later ben je het grootste straatkunstmuseum ter wereld aan het oprichten. Hoe is dat zo gegaan?
Ja, de de cirkel is nu wel zo’n beetje rond. In 2015 kwam ik de beheerder van deze hal tegen, die wilde hier wat met straatkunst doen. Zelf was ik toen zelfstandig art director en designer, en hij vond het goed als ik er wat mee zou doen. Eerst had ik wat kunstenaars gevraagd om doeken van vijf bij twee te beschilderen, zodat we die konden ophangen. Dat viel een beetje tegen: de ruimte was zo gigantisch dat ze totaal in het niet bleken te vallen.

Dus sprak ik weer met die man af om het even helemaal anders aan te gaan pakken. Na een tijdje zei hij: “Ik moet ervandoor, hier heb je de sleutel. Sluit jij even af?” Uit blijdschap trok ik al mijn kleren uit en rende ik een rondje door de hal. Ik dacht: hier ga ik iets van maken. En zoals je ziet is het een beetje uit de hand gelopen.

Maar het is nog steeds niet open. Hoe zit dat?
Ik dacht: ik geef mezelf een jaar en zie wel waar het schip strandt. Maar toen werd het dak afgekeurd door de gemeente, omdat het niet veilig was. Het lekt ook nogal. Dus mocht niemand er meer in. Wat er wél al in zat, was mijn geld. Het was echt een liefdesproject, zonder businessplan. Toen ben ik met de eigenaar gaan praten, en gelukkig hebben we een deal kunnen maken. Hij laat er nu een nieuw dak op zetten, en dan kan het volgend jaar open.

Het mag allemaal wat kosten
Ja, en vanuit de graffiti-mentaliteit had ik al besloten het helemaal zonder subsidie te doen. Toen ik als puber met graffiti begon vroeg ik ook niemand om geld, en alle kunstenaars helpen me ook enorm.

Wat kunnen bezoekers verwachten als het eenmaal open gaat?
Een heel indrukwekkende ervaring. Dat je dit überhaupt uit een spuitbus kan halen, en dat straatkunst zoveel meer kan zijn dan een tag op een schutting. En dat je met andere ogen naar kunst in de openbare ruimte gaat kijken. De mensen die hier al wel zijn geweest, vertellen me dat het ze nu pas is opgevallen dat er een kunstwerk bij hen om de hoek hangt.

Ik wil mensen ook aan het denken zetten, door ze een kijkje te geven in de interessante invalshoeken die kunstenaars verzinnen op actuele thema’s.

Zoals?
We hebben bijvoorbeeld een werk van de Iraanse broers Icy & Sot, die gevlucht zijn uit Iran. Zij hebben een universeel icoon van de vluchteling gemaakt. Het zijn rennende mensfiguren die ze uit spiegelend materiaal uitsneden. Dat werk is zo goed, in al zijn eenvoud. Als je ernaar kijkt zie je jezelf. Dat is wat de wereld denk ik nodig heeft: dat je je verplaatst in de wereld van een vluchteling. Dat had jij ook kunnen zijn.

Meer informatie over het museum van Street Art Today vind je hier .

Dit artikel is aangepast. In een eerdere versie werd vermeld dat dit museum het Street Art Museum Amsterdam als naam heeft. Dat is onjuist. Een ander museum in Amsterdam draagt die naam daarentegen wel.