De fascistoïde bodybuilder waar alt-righters groot fan van zijn

Als links mens ben ik allicht gemankeerd om dit te begrijpen, maar ik vraag me af: wat is de aantrekkingskracht van alt-right? Ik zie de lol niet in van die domme kikker Pepe, ik zie niet wat Richard Spencer te bieden heeft. Met de opkomst van ‘studiegenootschap’ Erkenbrand zie je toch dat de beweging ook in Nederland voet aan de grond heeft gekregen. But why? Een van de sleutels tot snappen waar die aantrekking uit bestaat was voor mij het YouTube-kanaal van The Golden One. Zo ziet hij eruit:

Ik leerde hem kennen door een Volkskrant-artikel over Erkenbrand. In het artikel schrijven Hassan Bahara en Anieke Kranenberg over alt-rechts: ‘Net als in de Verenigde Staten bestaat de rechts-alternatieve scene in Europa uit een breed, los-vastverband van ­ultraconservatieven, fundamentalistische christenen, libertariërs, esoterische andersdenkenden, complotdenkers, rechtsradicalen, racisten en antisemieten. Een aantal overtuigingen zijn gemeenschappelijk: ze komen op voor het behoud van een 'blank' Europa (de één legt het accent bij cultuur, de ander nadrukkelijk bij ras), ze zijn tegen immigratie, islam, cultuurmarxisme, oikofobie en ze zijn sterk antifeministisch.’

In het artikel werd ‘The Golden One’ genoemd. Hij zou met de leden van Erkenbrand hebben getraind in het bos en ze zouden een of ander ritueel hebben uitgevoerd. Kort na het verschijnen van het stuk noemden zowel Elfie Tromp als Lisa Bouyeure hem in hun columns voor Metro en Vrij Nederland. Hierdoor raakte ik geïntrigeerd: wie is die figuur? Ik dook zijn youtubekanaal in om te zien wat de deal was.

De deal: The Golden One - echte naam: Marcus Follin - is, zoals hij zelf in een van zijn video’s aangeeft, een 27-jarige Zweedse ex-militair. Hij heeft een youtubekanaal met op dit moment ruim 66.000 abonnees, een instagramaccount met 16.000 volgers, en nog eens 20.000 op Facebook. In zijn vlogs vlogt hij zijn gedachtengoed en toont hij beelden van zijn eigen lichaam. Hij spreekt de kijker direct toe. Geheel in de traditie van andere youtubers heeft hij zijn eigen taaltje, zijn eigen manier van kijkers begroeten en video’s afsluiten. Het zou te ver voeren om Marcus een spil in de alt-rightbeweging te noemen, maar hij steunt ze, treedt met ze in gesprek, reageert op hun video’s en treedt - zie Erkenbrand - kennelijk op op hun conferenties.

In de polemische traditie van rechts heeft hij het gemunt op een aantal standaard en minder standaard vijanden. De standaard vijanden zijn feministen, cultureel marxisten en verder iedereen die ‘links’ is. In Marcus’ taaltje zijn er nog meer vijanden: ‘beta’-mannen, de ‘ketterse media’ en mensen die niet ‘glorious pilled’ zijn. Dat is een verbastering van ‘red pilled’, de term die altrechtsers tot treurens toe gebruiken om het moment aan te duiden waarop ze ‘bewust’ werden van de leugens van de linkse media, de alomvattendheid van het cultuurmarxisme, of ideeën van gelijke strekking. Het is, zoals je waarschijnlijk weet, een verwijzing naar The Matrix, waarin Neo de rode pil van Morpheus neemt en dan ‘de echte waarheid’ achter de waarneembare wereld ziet.

In The Golden One’s lingo is hijzelf echter een ‘demigod’, omdat hij zo extreem gespierd en blond is. Door die raszuiverheid en de opofferingen die hij daarvoor heeft gemaakt, heeft hij recht van spreken verdiend, vertelt hij in een van zijn meer dan 500 video’s. Hij is ‘glorious’, een ‘alfa male’ en roept zijn volgers op hetzelfde te zijn of er in ieder geval naar te streven. Wat is dan dat glorious?

Glorious wordt door Marcus uitgelegd als trots zijn op je cultuur en afkomst. Het is elke dag trainen in de sportschool zodat je voor anderen een voorbeeld wordt en zo de nationalistische beweging sterkt. In de video ‘Depression and Purpose’ (hierboven) reageert hij op een vraag die hem op Facebook is gesteld door een jongen op de middelbare school die zegt depressief te zijn en geen doel heeft in het leven. Marcus geeft hem drie ‘epic quests’: ervoor zorgen dat hij binnen drie maanden dichterbij drie doelen is. Een: zijn ‘deadlift’ vermeerderen met dertig kilo (een deadlift is een oefening bij fitness waarbij je een halter oppakt van de vloer en in de lucht houdt). Twee: Zorg dat je een vriendinnetje krijgt, zorg dat je genoeg zelfvertrouwen hebt om met meisjes te praten. Drie: kies vijf boeken uit en lees ze. Het is een vreemd aantrekkelijke, self-helpachtige boodschap.

"Embrace self-improvement. Be more like me," zegt Marcus. En zo schetsen de contouren van wat het betekent een nationalist nieuwe stijl te zijn. Je moet als ‘identitarian’ ‘light-hearted’, ‘fun’, ‘well trained’ zijn, jezelf presenteren als de beste versie van jezelf. En dit is ook de recruteringstechniek die Marcus voorschrijft: verbind met andere gasten, via het internet. Probeer een community te maken, bonden, samen hiken, sparren, samen dingen doen. Vervolgens trek je de buurt in. Begin bij jezelf, dan vrienden, een tribe, en dan verdergaan. Zo kan je je nationalisme het beste uitdragen. Presenteer het in je esthetiek. Liefde voor jezelf, je kinderen. Jonge traditionalisten maken een counterculture, verdedigen het nationale belang, family values, moraliteit. Demi-god. Als je de ‘glorious pill’ eenmaal hebt genomen ben je in de sportschool en niet aan het drinken, niet ‘degenerate’ aan het zijn, niet aan het deelnemen aan ‘drug culture’.

Om niet te bewonderend te klinken is het goed om hier even te stellen dat ‘The Golden One’ ook gewoon full of shit is. De man zegt een vrijdenker te zijn, iemand met een voorliefde voor de waarheid, en die er alles aan zal doen om de waarheid boven te laten komen. Maar dat zijn bij uitstek holle uitspraken, omdat hij tegelijkertijd zegt dat hijzelf de waarheid in pacht heeft. En waar baseert hij die claim op? Op het feit dat hij een ‘glorious demigod’ is. Maar helaas: gespierd zijn, met vage theorieën strooien over cultuur en afkomst en vaak het woord 'metafoor' gebruiken maken niet dat je daardoor de waarheid spreekt. Ook is je eigen uitspraken ‘primordial truths’ noemen niet hetzelfde als ze onderbouwen met goede, rationele argumenten. Zo schrijft hij in een comment dat hij zeker weet dat iemand die hij kent - medevlogger Tara McCarthy - geen jood is, omdat ze een DNA-test heeft gedaan. En als je dat leest kan je niet anders denken dan: dude, komop, komaan. Hoe ver moet je zijn doorgeslagen in je vage theorieën over zuiverheid om jezelf aan een DNA-test te onderwerpen? Hoe weinig kennis moet je daadwerkelijk hebben om ‘joodsheid’ als afgeleide van je genoom te zien? Dit is diep, dom, zuiver racisme.

Naast dom is Marcus hypocriet. Hij zegt in veel video’s dat hij zichzelf "uit zichzelf definieert", waarmee hij bedoelt dat hij zich goed voelt over zichzelf door wat hij doet, door zijn liefde voor zijn naasten en zijn vaderland, en niet doordat hij anderen omlaag praat. Dat klinkt mooi en nobel, maar als hij vervolgens in een andere video weer eens afgeeft op ‘cultuurmarxisten’, ‘beta leftists’ en feministen, dan slaat dat hele idee van jezelf puur vanuit liefde definiëren natuurlijk nergens meer op. Nog een gigantische hypocrisie is dat Marcus zegt dat hij vrouwen respecteert en wil verdedigen, maar dan lees je iets wat hij zelf schreef in een reactie onder zijn video, waarin hij op Lisa Bouyeures column over hem in Vrij Nederland ingaat: What this feminist fail to realise is that she is but a dog and I am her master. Ach ja, iemand een hond noemen, het toonbeeld van respect.

En toch, en toch. Al het bovenstaande gezegd hebbende is er iets wat resteert bij me, en dat is een gevoel van innemendheid. De man is innemend. Waar komt dat door? Een paar dingen. Enerzijds praat hij makkelijk en soepel en is zijn Zweedse accent amusant om naar te luisteren. (Terzijde: Ik vermoed dat de hypnotiserende werking van YouTube groter is dan we denken - als je langer naar iemand luistert en kijkt, ga je die persoon gewoonweg waarderen.) Anderzijds is de kern van zijn boodschap, het onderliggende verlangen dat je voelt, er een van ergens willen thuishoren, een doel in het leven hebben.

Identitarians, nationalisten, het zijn stromingen waarvan de leden mannen oproepen om erbij te komen, zich onderdak te voelen van iets goeds en waarvoor ze kunnen strijden. Fitness, kennis, onthouding van pornografie en andere ondeugden: volg deze voorschriften en je zal gelukkig zijn en je ergens bij voelen horen. Ik merkte dat ik daar gevoelig voor ben. Wie wil er niet ergens bijhoren? Maar waarom komt het in dit geval met het uitsluiten van minderheden, met racisme, met achterlijke ideeën over de rollen van mannen en vrouwen, met onbenul, waarom komt het met zoveel domheid? Dit is niet de weg voorwaarts. Dit is achteruitgang, vermomd als fascistische zelfhulp.

- Volg Jan eventueel op Twitter