Dit apparaatje snuffelt aan je vlees en vertelt of het nog houdbaar is

Er is een oude keukenwijsheid die gaat over de houdbaarheidsdata op etenswaren: bij twijfel, niet doen. Als je weer eens vol twijfel naar je half opgegeten bak afhaalthai zit te staren, terwijl je de geur probeert te identificeren en je afvraagt of het blote oog dodelijke micro-organismen kan waarnemen, kun je misschien maar beter het zekere voor het onzekere nemen en het wegflikkeren. Hetzelfde geldt voor dat vergeten bakje half-om-half en de laatste achterblijvers in een doos eieren waarvan je je niet kan herinneren wanneer je ze hebt gekocht.

Ondanks de 'staar-en-snuffelmethode' die voor een hoop mensen wel prima werkt, zijn er ook mensen die geen flauw idee hebben wanneer hun eten nog prima te doen is of wanneer het een enkeltje richting prullenbak verdient.

Uitvinder Augustas Alešiūnas uit Litouwen bedacht Peres, ook wel bekend als 'de FOODsniffer', om precies deze reden. Hij kwam op het idee nadat hij zelf ten prooi was gevallen aan voedselvergiftiging. De FOODsniffer doet precies wat je ervan verwacht: het is in principe een robotneus die aan je rundergehakt of zalmfilet snuffelt en de geur onderzoekt op verdachte kenmerken. Daarna stuurt het de resultaten naar, je raadt het al, je smartphone.

Peres lijkt een beetje op een vibrator uit de toekomst en hij is in verschillende gezellige kleurtjes te krijgen. Je kan het apparaat gebruiken voor rundvlees, varkensvlees, gevogelte en vis, en het meet een hoop verschillende gegevens: temperatuur, vochtigheid, het ammoniakniveau en de aanwezigheid van schadelijke stoffen.

Alešiūnas stelt dat een aantal van deze dingen niet kan worden gemeten met alleen je ogen of je neus; de status ervan wordt meestal pas duidelijk wanneer je met je hoofd in de wc-pot hangt. Peres verschijnt volgende maand in de winkels en gaat iets meer dan honderd euro kosten.

Is het echt nodig om een digitale neus aan je karbonaadjes te laten ruiken, voordat je deze in de pan gooit? Waarschijnlijk niet voor iedereen, maar er zouden grote voordelen aan kunnen zitten voor mensen met verminderd gezichts- of reukvermogen, zoals ouderen, of mensen die extra behoedzaam moeten zijn op voedselvergiftiging, zoals zwangere vrouwen. Het centrum voor ziektepreventie in de Verenigde Staten, het CDC, meldt dat elk jaar 48 miljoen Amerikanen een voedselinfectie krijgen, en dat ongeveer 3000 van hen daaraan overlijden.

Voor de meesten lijkt de FOODsniffer misschien wat overdreven – maar als je de statistieken bekijkt, denk je daar misschien anders over. De meeste Amerikanen hebben geen flauw idee wanneer hun eten over datum is of niet. Houdbaarheidsdata blijken hierbij niet te helpen: een belachelijk hoog aantal van 90 % van alle Amerikanen schaft een pak melk aan zonder dat ze enig idee hebben waar die datum op de rand voor staat. Per huishouden wordt op jaarbasis zo'n 2.000 dollar aan voedsel weggegooid dat prima te eten zou zijn geweest. In Nederland lijdt verwarring over de houdbaarheidsdata tot het onnodig weggooien van 47 kilo eten per persoon op jaarbasis.

De directeur van het Natural Resources Defense Council zei deze week in een persbericht "dat je eten niet hoeft weg te gooien wanneer het over de houdbaarheidsdatum op het etiket is". Houdbaarheidsdata worden over het algemeen bepaald door de fabrikant, niet door een standaard voorgeschreven regel van de overheid – met één uitzondering: flesvoeding. Daarom kunnen melk en eieren soms dagen of zelfs weken na hun houdbaarheidsdatum nog prima gegeten of gedronken worden. Yoghurt en zure room houden zich vaak beter aan hun voorgenomen tijdstip van overlijden.

Als je een beetje de kriebels krijgt van dit verhaal, wees gerust: wetenschappers zijn op het moment bezig om honderdduizenden micro-organismen in kaart te brengen dus binnenkort kan er een DNA-scan worden gemaakt van alles wat je eet.

Of prop voor de zekerheid gewoon alles in je vriezer, dan blijft het sowieso nog jaren goed.