Dolfijnenactivist Ric O’Barry wil een samenwerking aangaan met het Dolfinarium

Vorige week interviewde ik Ric O’Barry, de oud-trainer van Flipper die op een dag het roer omgooide en ‘s werelds beruchtste dolfijnenactivist werd. Hij was op dat moment net in Nederland gearriveerd, om mensen hier te inspireren om ook te strijden tegen het gevangen houden van dolfijnen. Inmiddels, ruim een week later, is door zijn toedoen de discussie rondom dolfijnen in gevangenschap (met name in het Harderwijkse Dolfinarium) in alle hevigheid losgebarsten. Activisten en Dolfinarium-medewerkers staan lijnrecht tegenover elkaar; zo bleek ook afgelopen maandag in RTL Late Night, waarin O’Barry het opnam tegen Niels van Elk – zeebioloog en dierenarts van het Dolfinarium.

Tijdens deze live-uitzending deed O’Barry een oproep aan de kijkers om de volgende ochtend, dinsdag 7 juni, mee te demonstreren voor de deuren van het Dolfinarium in Harderwijk. Ondanks het feit dat deze oproep last minute werd gedaan en de demonstratie op een dinsdagochtend zou plaatsvinden, kwam er zo’n zestig man op het protest af, en daarnaast een enorme hoeveelheid pers. En alhoewel O’Barry vorige week nog de toegang tot het Dolfinarium werd ontzegd, werd hij nu uitgenodigd om (weliswaar zonder camera’s) mee naar binnen te komen, om een rondleiding achter de schermen te krijgen.

De ochtend na het protest zocht ik hem op in het hotel in Den Haag waar hij verbleef, omdat hij die dag nog een lezing in de Tweede Kamer zou geven. Ik wilde hem spreken omdat het idee de ronde deed dat het Dolfinarium mogelijk bereid is om een samenwerking aan te gaan met O’Barry. Hij zag er vermoeid uit, wat niet zo heel gek is aangezien hij al 76 is en nog steeds onophoudelijk bezig is met actievoeren en lezingen geven.

In de lobby van het hotel begint hij te vertellen over de rondleiding die hij in het Dolfinarium kreeg: “Eigenlijk zijn alle dolfinaria hetzelfde. Ik heb in Harderwijk weinig nieuws voorbij zien komen: circusshows in Las Vegas-stijl met harde muziek en felle lichten, meer is het niet. In ieder dolfinarium zal je ook een ‘fish house’ aantreffen – dat is waar de logboeken van de trainers worden bewaard, en de medicatie die de dieren toegediend krijgen. Dolfijnen in gevangenschap zijn mentaal niet in orde – ze worden vaak psychotisch en hebben last van depressies. Niet zelden krijgen ze bijvoorbeeld prozac [antidepressiva] toegediend. Uiteraard heb ik backstage in Harderwijk niet van dat soort ongein aangetroffen – ik had ook niet anders verwacht, want ik kreeg alleen te zien wat zij wilden laten zien.”


O’Barry, na zijn lezing, in gesprek met Marianne Thieme en Frank Wassenberg van de PvdD

Ik vraag hem naar de samenwerking met het Dolfinarium, waar inmiddels geruchten over rondgaan. Hij legt uit: “Ik kreeg dus die rondleiding, en in principe doe je op zo’n moment niets anders dan kibbelen over of dolfijnen in gevangenschap houden nou wel of niet ethisch verantwoord is. Maar daar kwam niets productiefs uit, en het is ook nog eens doodsaai.” Toen Niels van Elk, dierenarts bij het Dolfinarium, O’Barry probeerde te overtuigen van het feit dat de dolfijnen in Harderwijk het prima naar hun zin hebben en dit bleek uit hun gedrag, besloot O’Barry hem dan ook een voorstel te doen.

Videos by VICE

“Ik realiseerde me dat als ik op dat moment geen actie zou ondernemen, dit onderwerp weer zou doodbloeden en er wéér niks zou veranderen. Daarom heb ik op een heel informele manier een experiment aan hen voorgesteld, waar vier dolfijnen uit het Dolfinarium aan mee zouden moeten doen, die allemaal fysiek gezond en van ongeveer dezelfde leeftijd zijn. De bedoeling is dat twee van die dolfijnen in Harderwijk blijven, de andere twee zullen gedurende twee jaar lang aan mij worden mee gegeven, en ik zal ze dan onderbrengen in een opvang waar ze met pensioen kunnen gaan. Ik wil ze weer natuurlijk gedrag aanleren. Ik weet dat dit mogelijk is, want ik heb eerder op een succesvolle manier dolfijnen gerehabiliteerd. Trainers uit Harderwijk zullen ook van harte welkom zijn, zodat ze kunnen zien hoe het met hun dieren gaat.”

Deze opvang is momenteel nog geen werkelijkheid, maar daar werkt O’Barry hard aan. Zijn droom is om oud-showdolfijnen uit heel Europa op te vangen: “Het zou ideaal zijn om een grote baai, ergens in Zuid-Europa, als opvang in te richten. Zo’n baai kun je makkelijk afsluiten door netten te spannen; de dieren kunnen waarschijnlijk niet meer in het wild losgelaten kunnen worden, omdat ze hun leven lang in gevangenschap hebben geleefd – maar zo kunnen ze wel de ritmes van de zee aanvoelen en hun eigen voedsel vangen, in plaats van dooie vis toegestopt te krijgen.”

Na twee jaar zullen er door wetenschappers conclusies worden getrokken over welke dolfijnen er zowel geestelijk als fysiek beter aan toe zijn; de dieren die in Harderwijk achtergebleven zijn, of de dolfijnen die met pensioen zijn gegaan. O’Barry vervolgt: ” En dan zou het Nederlandse volk moeten beslissen over het lot van de twee dolfijnen die zich in de opvang bevinden; gaan ze permanent met pensioen of moeten ze terug naar Harderwijk? I k heb zelf echt het volste vertrouwen in Nederland, want jullie zijn het meest open-minded volk waar ik ooit mee te maken heb gehad.” Ook Taco Rietveld, PR-manager bij het Dolfinarium, leek wel brood te zien in het idee, aldus O’Barry: “Hij leek oprecht geïnteresseerd in mijn voorstel.”

O’Barry tijdens zijn lezing in de Tweede Kamer, waar we als enige pers bij waren

De bedoeling is dat dit hele proces wordt vastgelegd; de dolfijnen zullen via een livestream gevolgd kunnen worden, en RTL heeft ook al interesse getoond in het vastleggen van het mogelijke experiment. Maar hoe profiteert het Dolfinarium hier zelf van? O’Barry legt uit: “Het Dolfinarium gaf aan dat ze veel last hebben van demonstranten die iedere week voor hun poorten actievoeren. Ik heb ze beloofd dat, mocht dit experiment gedurende die twee jaar uitgevoerd worden, er ook twee jaar lang geen activisten voor de deur zullen staan.”

Het is trouwens best opmerkelijk dat het Dolfinarium zegt last te ondervinden van de vrijwel wekelijkse demonstraties, want dierenarts Niels van Elk zei afgelopen dinsdag nog tegen de NOS dat het Dolfinarium zich geen zorgen maakt om activisten voor de deur. Hij zei: “Nu staan er een hoop mensen [te demonstreren], maar normaal staat er een man of acht. (…) Ik vind het niet aantallen dat ik echt zeg: half Nederland staat hier op de stoep.”

Nadat ik O’Barry in de lobby zijn hotel had gesproken, sprak hij later die middag de Tweede Kamer toe over het houden van dolfijnen in gevangenschap, op initiatief van zowel de VVD als de Partij voor de Dieren. Frank Wassenberg van de PvdD pleit namelijk voor sluiting van het Dolfinarium, waardoor hij Rudmer Heerema van de VVD lijnrecht tegenover zich heeft staan. Beide Kamerleden waren gisteren bij de lezing aanwezig, net als Marianne Thieme. Na de lezing van O’Barry kregen Kamerleden ongeveer een half uur om hem vragen te stellen. Nadat één van de Kamerleden vroeg hoe het voor O’Barry moest aanvoelen dat hij in principe verantwoordelijk is voor het creëren van de entertainmentindustrie rondom dolfijnen, antwoordde hij: “Ik was de best betaalde dierentrainer ter wereld en kocht ieder jaar een nieuwe Porsche, maar worstelde enorm met m’n geweten. Inmiddels ga ik overal op de fiets heen, maar ik ben gelukkiger en kan ik weer met mezelf leven.”

O’Barry zal zo snel mogelijk een formeel voorstel van het eerdergenoemde experiment indienen bij het Dolfinarium, waarna beide partijen zich over dit voorstel zullen buigen. Het NRC meldde gisteren dat er op 26 juni een gezamenlijk uitje zal plaatsvinden van zowel de VVD als de PvdD naar, jawel, het Dolfinarium.

O’Barry, na zijn lezing, in discussie met Frank Wassenberg van de PvdD