Tech

Wetenschappers willen goud uit onze poep halen

​Ieder jaar spoelen we een een fortuin door het toilet. Letterlijk. Meer dan 7 miljoen ton aan biosolids (stront- en pis-slib) vaart jaarlijks door onze riolering en afvalwatersystemen heen. Wat je nog niet wist; tussen de ontlasting en goudvissen door worden grote hoeveelheden zilver, goud én platinum gevonden.

Als het aan Kathleen Smith van de Geological Survey in de Verenigde Staten ligt, zijn de dagen dat we onze poepsmurrie verspillen geteld. Zij is de ‘leading lady’ achter een onderzoeksprogramma dat de haalbaarheid van het extraheren van ‘edele metalen’ uit afvalwater test. Smith legt tijdens een persconferentie van The American Chemical Society haar idee uit. Ze zegt dat het halen van metalen uit afvalwater er voor kan zorgen dat de vraag naar metalen uit de mijnbouw reduceert. Bovendien kan het van afvalwater een veiligere bron voor meststoffen maken.

Videos by VICE

“Metalen zijn overal,” zegt Smith in een verklaring. “Metalen die momenteel de hoeveelheid compost – wat we verstrooien op velden en bossen – beperken, moeten we uit het afval weten te scheiden. Daarmee winnen we tegelijkertijd waardevolle metalen. Zo heb je een win-win situatie.”

Bij zuiveringsinstallaties wordt nu het ongezuiverde rioolslib verwerkt door een reeks van fysieke, biologische en chemische processen. Na die processen ontstaat ‘verwerkt water’ en de ‘biosolids,’ (de smurrie). Ongeveer 60 procent van die biosolids wordt gebruikt voor velden en bossen. De rest wordt verbrand of begraven. Tegenwoordig worden biosolids al regelmatig getest op gevaarlijke zware metalen, zoals lood, arseen en cadmium. Er zijn alleen nog maar weinig studies die ons afval testen op waardevolle metalen zoals goud, platina of zilver.

Maar daar komt verandering in. Eerder dit jaar verscheen er een studie onder leiding van Paul Westerhoff aan de Universiteit van Arizona. Hierin controleerde hij monsters uit 94 zuiveringsinstallaties op meer dan 50 soorten metalen. De meeste monsters waren verrijkt met platinum, zilver en goudmetalen. Uit de berekeningen van die data, concluderen de auteurs van het onderzoek dat het afvalwater dat jaarlijks geproduceerd wordt door een miljoen mensen, zo’n 13 miljoen euro aan waardevolle metalen op zou kunnen brengen. Dat betekent dat we in Nederland met zijn allen jaarlijks 221 miljoen euro zouden kunnen uitpoepen.

Afbeelding: Heather Lowers

Het team van Smith probeert nu uit te zoeken welke metalen het meest economisch rendabel zijn om uit het water te extraheren.

“We benaderen het van twee kanten,” zei ze. “In één deel van het onderzoek kijken we naar hoe we metaal uit slib kunnen halen, in het andere deel van het project kijken we naar welke metalen van waarde zijn en mogelijk iets kunnen opleveren. We vinden ook metalen met technologische toepassingen zoals vanadium en koper; metalen die we in mobiele telefoons, computers en legeringen gebruiken.”

Om dit te kunnen bereiken paste het team bestaande extractie-methodes aan om metalen uit mineralen te kunnen halen. “Traditionele extractiemiddelen reageren anders op organische materialen,” vertelde Smith me via een telefoongesprek. “Maar als we een extractiemiddel vinden dat hier goed in is, dan zullen we dit middel zeker in onze huidige methodes verwerken.”

Smith en haar team zijn ook van plan om actief slib te testen en in te zetten voor het winnen van edelmetalen. Zo kunnen ze een patroon vinden in de demografische verdeling van de edelmetalen. Op dit moment heeft het team afval verzameld van meerdere kleine dorpjes in de Rocky Mountains, maar ook van het platteland en grote steden. Opvallend was dat in bijna alle monsters die ze namen kleine hoeveelheden goud gevonden werd.

“Het is interessant dat we bijna altijd ongeveer even grote hoeveelheden goud aantreffen,” zei Smith. “Het lijkt er op dat er overal wel sporen van goud in het riool te vinden zijn.”

Het is niet helemaal duidelijk hoe deze edelmetalen in ons rioolwater terechtkomen, zei Smith. Het is mogelijk dat haarproducten, cosmetica en wasmiddelen hier een rol in spelen, maar mensen zouden een nog directere rol kunnen spelen. Er zitten misschien sporen van zware metalen in ons eten die via de ontlasting in het afvoersysteem terechtkomen.

Wat de reden ook is: niemand had ooit verwacht dat er een schat aan metalen in ons riool schuilt.