Wat super­sterke pillen op de lange termijn met je brein doen

Dit artikel verscheen eerder in de VICE Festival Guide, en is een aangepaste vertaling van een stuk dat eerder verscheen op VICE UK.

Vraag een paar oude gabbers en ravers naar feesten in de jaren negentig, en ze beginnen dromerig in de verte te staren en te vertellen over de mythische pillen die ze ieder weekend naar binnen gooiden. Waarschijnlijk voegen ze er ook nog aan toe dat de xtc van tegenwoordig troep is: vitaminepillen, vergeleken met wat zij vroeger slikten.

Maar dat is dikke onzin: pillen zijn namelijk sterker dan ooit. Volgens de meest recente editie van het DIMS­-onderzoek van het Trimbos­-instituut, dat in mei 2018 gepubliceerd werd, bevat xtc tegenwoordig gemiddeld 167 milligram mdma per pil. Nogal een verschil met de pillen uit de vroege jaren negentig, die gemiddeld zo’n 50 tot 80 milligram bevatten. Nog zorgwekkender zijn de supersterke varianten: xtc met 200 tot bijna 300 mg mdma, en mdma­poeder met een puurheid van 83 procent. Dat kan linke soep zijn, want de risico's van mdma treden eerder op bij hoge doseringen.

En wat zijn de langetermijneffecten van deze supersterke pillen? Eindig je door regelmatig gebruik als een doorgedraaide rave­opa of afgeleefde gabberoma? Ik belde met Guy Jones, medewerker van voorlichtingsorganisatie The Loop, en Oli Stevens, onderzoeksfunctionaris bij DrugScience. “Als we het over schade door mdma hebben, bedoelen we schade aan het serotoninesysteem,” legt Guy Jones uit. Serotonine – ook wel bekend als het gelukshormoon – is een monoamine neurotransmitter die bij het gebruik van mdma in grote hoeveelheden in je hersenen terechtkomt. Dit gelukshormoon is de reden dat je je door xtc zo euforisch voelt, en je op een after met tranen in je ogen aan een vage kennis uitlegt waarom In the Air Tonight van Phil Collins het mooiste nummer ooit gemaakt is.

“Er zijn onderzoeken gedaan waaruit blijkt dat mensen die vaak mdma gebruiken op de lange termijn problemen kunnen krijgen met hun verbale geheugen, vooral als het aankomt op woordenschat,” zegt Jones. Hij voegt eraan toe dat er veel anekdotisch bewijs is van mensen die nogal een slecht humeur krijgen na hevig mdma­ gebruik. “We denken dat hoe vaker je mdma gebruikt, hoe erger de symptomen zijn.”

Sterkere pillen zuigen ook meer serotonine uit je hersenen. Betekent dit dat iemand die ieder weekend een pil van z’n lokale dealer popt al snel niet meer in staat is om normale zinnen te vormen, en uiteindelijk afdaalt in een put van eeuwige zelfhaat? “Dat is vrij onwaarschijnlijk,” zegt Guy. Je moet namelijk wel heel volhardend zijn om het op de lange termijn, met zoveel regelmaat, vol te houden. “Eigenlijk gaat mdma zelf al overdadig gebruik tegen. Iemand die veel gebruikt zal snel merken dat het effect van mdma minder merkbaar wordt, terwijl de katers alleen maar erger worden. Over het algemeen stoppen mensen er dus vanzelf mee, omdat het hun leven zo beïnvloedt. Ik vermoed dat je deze negatieve gevolgen na twee of drie maanden wel begint te merken.”

Maar hoe zit het dan met de mensen die geen kater krijgen, of inmiddels al een flinke tolerantie hebben opgebouwd? We kennen allemaal wel die ene guy die na een weekend vol drugs en verderf op maandagochtend weer helemaal fris in de sportschool staat. Heeft zo’n pil van 200 milligram dan geen enkele invloed op hun humeur, als ze twee dagen later weer vrolijk staan te bodypumpen?

“Er zijn een paar geluksvogels die geen kater krijgen, wat ze ook hebben gebruikt. Voor zover wij weten is dat iets genetisch,” zegt Guy. “Maar tolerantie is zeker niet goed. Tolerantie is een manier van je lichaam om te zeggen: ‘Dit is te veel, en ik kan niks anders doen dan je er minder gevoelig voor maken.’ Dit is een semi­ permanente verandering, en als je minder effect ervaart wanneer je mdma gebruikt omdat je lichaam een tolerantie heeft opgebouwd, dan is dit altijd het geval, en niet alleen wanneer je mdma slikt.”

Guy weet niet zeker of de langetermijn­effecten van de supersterkte xtc enorm veel verschillen van de effecten van de pillen waar je vader vroeger aan knabbelde. Hij denkt echter wel dat je meer last kunt krijgen van een andere nare bijwerking: breinschokken.

De precieze oorzaak van deze beroerte­achtige aanvallen is nog niet bekend, maar ze zijn wel het gevolg van uitputting van het serotoninesysteem. Je kunt er dus van uitgaan dat hoe sterker de pil is, hoe groter de kans dat symptomen als breinschokken langer blijven aanhouden. “Het zou wel twee of drie weken kunnen duren,” zegt Guy. “Je weet het niet.” Stel je dat even voor. Eenentwintig dagen vol meedogenloze schokken, en keer op keer het gevoel hebben dat je brein geëlektrocuteerd wordt. Net als Guy geeft Oli Stevens van DrugScience aan hoe lastig het is om een definitieve uitspraak te doen over deze kwestie. Er is nu eenmaal niet genoeg onderzoek gedaan op dit gebied.

Al is wel duidelijk dat deze supersterke drugs grote gevaren met zich meebrengen op de korte termijn, en we ons gezonde verstand moeten gebruiken voor we deze pillen en poeders naar binnen jagen.

“De kans dat je te veel gebruikt is sowieso groter bij deze extra sterke xtc en mdma,” zegt Stevens. “Zeker bij het gebruik van pillen is dat een probleem. Twee pillen kunnen voor de ene persoon een sterke recreatieve dosis zijn, maar voor anderen kan één hele pil al een fatale dosis zijn.”

De eerste stap om hier verstandig mee om te gaan is sowieso om je pillen en mdma te laten testen, zodat je weet wat erin zit en hoe zuiver het is. Mdma kun je ook wat makkelijker doseren door het te wegen. “Weeg gewoon de dosis af die je wil gebruiken,” zegt Oli. “Stel dat de puurheid ergens tussen de 70 en 85 procent ligt en je 100 mg kristallen afweegt, dan ligt de daadwerkelijke dosis mdma tussen de 70 en 85 mg. Dat verschil is zo klein dat je er waarschijnlijk niet door in het ziekenhuis zal belanden.”

Als je om de een of andere reden je pillen niet kan laten testen, begin dan met een kwartje en neem regelmatig een slokje water. (Maar niet meer dan 1 à 2 glazen per uur, anders loop je risico op watervergiftiging.) En wie toch liever hard gaat op de zware xtc van de lage landen: probeer het rustig aan te doen, want de dinsdagdip weet je te vinden.

Als je last hebt van breinschokken of andere klachten na drugsgebruik, kan je terecht bij het Medisch Spreekuur Partydrugs. Kijk hier voor meer informatie.

Het gebruik van drugs is nooit zonder risico. Dit artikel is onderdeel van De Bijsluiter, in samenwerking met Unity. Vlieg tijdens je trip niet uit de bocht, en check voor gebruik debijsluiter.vice.com.

In een eerdere versie van dit artikel werd gesuggereerd dat hart- en vaatproblemen het grootste risico zijn van mdma. Dit klopt niet, en is aangepast. Lees hier meer over de risico's van xtc en mdma.