Deze oude feestfoto’s vangen de magie van het doodgewone

Hoe ouder ik word, hoe meer ik de feestjes waar ik naartoe ga wil vastleggen. Het afgelopen jaar ben ik me er bewust van geworden dat de katers op zondag alsmaar heviger worden, en dat het zeurende pijntje in mijn onderrug op een dag zo heftig is dat mijn toekomstige kinderen hun vakanties zullen doorbrengen met het optillen van Scrabble-steentjes voor hun arme vader. Met andere woorden: ik heb het idee dat ik feestelijkheden moet vastleggen, omdat ik voor het eerst het gevoel heb dat het leven aan me voorbij schiet.

Deze drang bracht een fascinatie met zich mee voor foto's van feestjes. Ik bedoel foto's van het soort die geen historische waarde hebben, maar waar je wel persoonlijke verhalen in terug kunt zien.

Ik ontdekte een wereld vol feestfoto's op Flickr toen ik op zoek was naar foto's voor bij een artikel. Ik typte 'feest' in de zoekbalk en zocht specifiek naar foto's gemaakt tussen 1970 en 2000, want ik zocht beeld dat er niet te gelikt uitzag. Het resultaat was onwerkelijk: een archief vol stonewash-spijkerbroeken, kapotgedrukte plastic bekertjes en zwembroeken. Gasten die schalks kijken vanachter een aviator-zonnebril te midden van tuinmeubilair, kussende mannen en borstelige snorren. Ik was altijd in de veronderstelling dat Flickr bedoeld was voor artistiek onscherpe foto's van verkeer, maar hier was ineens een verborgen schat vol vrolijke feestjes en bijeenkomsten.

De feestjes die op Flickr zijn vereeuwigd zijn geen raves van 36 uur in een of andere loods, of bijzondere gelegenheden in beroemde clubs. Ze zijn juist rauw en ongemakkelijk. Om eerlijk te zijn, zien sommigen er ronduit saai uit, maar dat is juist de charme. Deze foto's laten zien wat de esthetiek van normcore is, maar dan als een emotionele staat van zijn – normale mensen die genieten van een drankje en die hun emoties verstoppen in te grote truien. Feestjes op patio's en in gemeenschappelijke ruimtes. Uit de hand gelopen barbecues. We kennen dit soort feestjes allemaal uit onze jeugd; rondlopen met een buik vol cola tot de zon onderging en we naar bed moesten, waar je het feest een verdieping lager nog zachtjes kon horen zoemen.

De mensen op deze foto's kun je moeilijk saai noemen. Het feestarchief bevat karakters die grappig zijn in het begin, maar al snel onmogelijk zijn om los te laten. De studenten verwikkeld in een eindeloze zomervakantie, roze jaren tachtig-vaders, die zo hard lachen dat je nog weken benieuwd bent wat de grap was, de twee mannen met identiek haar, verwikkeld in een kus. Voor de mensen in de foto's zijn dit zoete doch ietwat beschamende herinneringen. Voor de toevallige toeschouwer, die de context niet kent, worden ze weemoedig. Wat is er gebeurd met die gast met de zwarte zonnebril? Hoelang duurde het voordat de foto met het bierflesje onderwater gelukt was?

Hoe hedonistischer een feest wordt, hoe minder aantrekkelijk het vaak is om naar te kijken. Foto's van de kust op Ibiza op de vroege avond zijn prettiger voor het oog dan beelden van een after in een woonkamer rond vijf uur in de ochtend.

Wat deze feestfoto's zo aantrekkelijk maakt, is waarschijnlijk het feit dat ze zo onschuldig zijn. Het gaat over feesten waar geen eindeloze hoeveelheid drugs bij kwam kijken, of waar drie taxi's door de stad voor nodig waren. Geen van deze mensen kijkt alsof ze ergens naar op zoek zijn, niemand kijkt op z'n telefoon om te zien of er ergens anders iets leukers aan de gang is. Mensen genieten gewoon van hun lauwe bier, tot de avond voorbij is en ze weer naar huis kunnen.

Dingen herinneren van een avondje uit is vrijwel onmogelijk. Zelfs als je niet drinkt. Er is iets aan de nacht waardoor dingen sneller voorbijgaan dan overdag. Een goed getimede foto – zelfs als het een vlekkerige en onscherpe foto is – kan je het idee geven van een herinnering. Een bevestiging dat dit écht gebeurd is. Zelfs als de wandeling naar huis het enige is dat je je nog kan herinneren.

Een foto is uiteraard geen herinnering. Het is een visueel hulpmiddel dat je in staat stelt om de dingen te plaatsen in je hoofd. Een versie van een gebeurtenis die langzaam transformeert naar de echte gebeurtenis. Dat is iets waar Socrates al problemen mee had, maar dan niet met fotografie maar met het geschreven woord. Hij was bang dat "we vergeetachtig worden omdat we niet meer nadenken, maar op geschreven tekst vertrouwen." Laten we onszelf niet te lang bezighouden met dit probleem. Herinneringen werken nou eenmaal zo: als je een verhaal doorvertelt, houdt de originele gebeurtenis op te bestaan. Die wordt overgenomen door het verhaal. Telkens als je het opnieuw vertelt, kom je verder af te staan van de originele versie, tot het uiteindelijk nog maar een klein stipje is ergens in de krochten van je brein.

Misschien is dat juist wel de reden waarom het archief van Flickr zoveel te bieden heeft, zelfs voor mensen die er niet bij waren toen deze foto's genomen werden. Wat er precies gebeurde is voor altijd verloren. Alleen het bewijs dat het ooit gebeurd is en dat het goed was, blijft over.

We kijken vaak scheef als iemand z'n leven vastlegt terwijl het gebeurt. We zien zo vaak onthoofde selfienemers naast het spoor en livestreams van keizersneden, dat we een hekel hebben gekregen aan mensen die alles moeten filmen en fotograferen. De kunst, denken we, is terughoudendheid. Er wordt ons verteld dat we 'in het nu' moeten leven en dat we 'niet alles door een scherm moeten meemaken', alsof het vastleggen van feestjes een misdaad is, of het bewijs dat je alleen maar doet alsof je plezier maakt om je persoonlijke brand omhoog te krikken.

Dat klinkt allemaal heel deugdzaam, maar het is eigenlijk gewoon gezeik. Voorbehouden aan vervelende mensen die achteraan staan bij een concert en zeuren over de hoeveelheid flitsende iPhones vooraan. In alle redelijkheid: er is niks mis met foto's maken op feestjes. Sterker nog, als je op het juiste moment op het knopje drukt, wordt het zelfs een kunstvorm.

Welnu, stel dat je dit weekend een uurtje niks te doen hebt, duik dan eens in de wondere wereld van oude feestfoto's op Flickr. Kijk naar de verwarde grijnzen en de zwembaden van bescheiden formaat. Oh, en als je toevallig weet waar die man met die gekke ballon zo vreselijk om moet lachen, laat het me weten, plz?

Dit artikel werd eerder op THUMP gepubliceerd.