Nee internet, tilapia is geen dodelijke mutant zonder huid en botten

Afgelopen week verscheen de trailer van The Meg op het internet. Jason Statham, zijn altijd strakke kaak en een beest dat “de grootste haai ooit” wordt genoemd, spelen de de hoofdrollen. De Meg (een afkorting voor megalodon) waar de film naar vernoemd is, is wel 18 meter lang en heeft kaken die sterker zijn dan de gemiddelde huis-tuin-en-keuken-T. Rex. Maar dat beest is nog altijd minder angstaanjagend dan al die verschillende ‘feiten’ over tilapia's die op het internet rondzwerven.

Als je Facebook-vrienden hebt van boven de 55, weet je waar precies wat we bedoelen als we het over tilapia-angst hebben. Onder senioren worden de laatste tijd veel plaatjes over de tilapia gedeeld. Op een daarvan zie je de vissen in grote bakken met wat lijkt op spaghettisaus zitten met daarbij een paar 100 PROCENT WETENSCHAPPELIJK VERANTWOORDE WARE FEITEN. “De vis heeft geen botten, heeft geen huid en kan niet te hard gebakken worden” en “Er zit dioxine in de vis. Dioxinegif veroorzaakt kanker en het duurt wel elf jaar voordat het uit het lichaam verdwenen is.”

Gelukkig hebben de slimme mensen van Snopes (een website die feiten checkt) deze beweringen onderzocht en gezegd dat de uitspraken op de foto, inclusief het zogenaamde feit dat de vis een “mutant” is en “onze families doodt”, extreem fout zijn. Ten eerste blijkt de tilapia gewoon een huid en botten te hebben, zoals vrijwel elk wezen dat in bezit is van ogen kan zien. Vorig jaar begonnen artsen in Brazilië de tilapiahuid te testen als een mogelijk verband voor patiënten met tweede- en derdegraads brandwonden.

Hoewel de vissen nu vooral op boerderijen gekweekt worden, toch komen ze oorspronkelijk uit het Midden-Oosten en Afrika. Het is niet echt verrassend dat er dioxine in de vis is gevonden. En het is al helemaal geen reden om er een meme van te maken. “De vraag is wie deze memes maakt,” vroeg iemand op Reddit. “Zou het dezelfde persoon zijn die beweert dat Obama eigenlijk een robothagedis van Mars is die kinderen eet?”

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zegt dat dioxines bestaan uit een groep chemisch-gerelateerde, milieuverontreinigende stoffen, die volgens hen deel uitmaken van de "Dirty Dozen”. De stoffen kunnen zich binnen de voedselketen ophopen en zich nestelen in het vetweefsel van dieren, dus ook in vissen. Tilapia is hierin niet uniek en daarnaast kon Snopes geen bewijs vinden dat de vis meer van deze stoffen bevat dan andere zeewezens.

Uit het onderzoek van Snopes blijkt dat tilapia maar kort leeft en dat daardoor stoffen als dioxine en kwik zich minder snel ophopen dan in andere vissoorten, zoals bijvoorbeeld bij onze geliefde zalm. De WHO wijst erop dat de meeste landen eten op dioxines controleren om te voorkomen dat er ooit extreem besmette vis op onze borden verschijnt.

Kevin Fitzsimmon, een expert op het gebied van aquacultuur aan de universiteit van Arizona, vertelde aan FactCheck.org dat er tijdens een eerdere poging om deze tilapia-leugens te ontkrachten al was gezegd dat juist algeneters, zoals de tilapia, minder dioxide bevatten dan vleesetende vissen. "Ik heb geen idee waarom iemand zulke idiote leugens zonder enige wetenschappelijke basis zou verspreiden,” zegt Fitzsimmons. “Iedereen die ook maar even naar de feiten in de honderden verschillende onderzoeken kijkt, zal zien dat het heel gezond is om tilapia en andere vissen te eten.”

Behalve misschien de megalodon. Gooi die maar niet op de barbecue.

Volg MUNCHIES op Facebook en Instagram.