Om CO2-uitstoot wereldwijd te verminderen, moeten we met steden beginnen

De meeste mensen die aan natuur denken, denken aan groen. Aan gras, bomen, dieren, en vooral niet aan steden. Steden zijn waar mensen wonen, en we hebben de mens in ons hoofd gescheiden van de natuur.

Maar meer en meer lijken grote steden juist de minst vervuilende, meest efficiënte manier om de natuur te redden van zowel de mens als klimaatverandering.

Een mens die in de stad woont, heeft een veel kleinere eco-footprint dan mensen die enorm uitgespreid over een groot gebied met veel natuur wonen. En volgens een studie die deze week verscheen over de bijdrage van steden aan vervuiling, blijkt nu ook dat klimaatverandering, uitstoot van broeikasgassen en vervuiling het beste aangepakt kunnen worden in steden.

Dat is natuurlijk vrij logisch, want daar valt de meeste winst te behalen. Steden zijn vooralsnog ontzettend vies – ook in Nederland. Onlangs bleek uit een Duitse studie dat een wandeling over de Rotterdamse Erasmusbrug net zo ongezond te zijn als een wandeling door Beijing – een stad met meer inwoners dan Nederland, die bekend staat om de dichte smog waardoor je soms niet verder dan 100 meter kunt kijken.

In Amsterdam is het verkeer de grootste veroorzaken van vervuiling. Toch meren er wekelijks gigantische oceaancruisers aan bij de in 2000 gebouwde Passenger Terminal achter het Centraal Station. Een cruiseschip stoot net zoveel CO2 uit als een miljoen auto’s. Meestal varen ze ‘s nachts, omdat de lucht in een omtrek van honderd meter bijna niet meer te inhaleren is. We accepteren dit nu al 18 jaar, omdat steden nu eenmaal vies zijn. Een verandering in denken is dus nodig; om de natuur te redden hebben we niet alleen meer natuurgebieden nodig, maar vooral schonere steden.

Nieuw onderzoek dat eerder deze week in Science Advances werd gepubliceerd, laat zien hoe effectief steden schoner maken kan zijn. Onderzoekers van onder andere de School of Environment van de Tsinghua-universiteit in Beijing en de University of East Anglia in Norwich hebben in 180 steden in kaart gebracht op welke manier die steden bijdragen aan vervuiling. De studie richtte zich uitsluitend op Chinese steden, omdat dit het land is waar de vervuiling gigantisch is, maar waar de ontwikkelingen om die vervuiling te bestrijden ook het snelst gaan.

Uit de studie blijkt dat deze inzichten op lokaal niveau zorgen voor een effectievere reductie van CO2-uitstoot per stad, en dus uiteindelijk ook voor een effectievere reductie van CO2-uitstoot wereldwijd. De onderzoekers gebruikten de gegevens om steden in te delen volgens verschillende niveaus van industriële ontwikkeling. Ze keken daarbij vooral naar industriële situatie van elke stad, het sociaaleconomische profiel en de soorten geproduceerde en verbruikte energie. Aan de hand van deze data ontwikkelden ze een plan voor het verminderen van CO2-uitstoot voor verschillende groepen steden. Energieproducerende steden en steden met veel productie stoten meer CO2 uit dan servicegerichte steden.

Dabo Guan, hoogleraar economie van klimaatverandering aan de University of East Anglia, leidde het onderzoek. “Je kunt eisen dat een land de CO2-productie met 60 procent verlaagt, maar om dit met succes te doen moet je een goed idee hebben hoe de vervuiling er op lokaal niveau uitziet, en hoe je die kunt verminderen zonder de lokale economie te verwoesten,” zegt hij in een persbericht. Het toepassen van dezelfde methodes om CO2-uitstoot wereldwijd te verminderen, is niet handig. Er moet per gebied of stad gekeken worden wat er daar het beste verbeterd kan worden. Uit deze studie blijkt dat een landelijke reductie van 30 procent uitstoot in China al haalbaar is als de “top 5 procent van de vervuilers in steden worden aangepakt. Er ontstaat dan geen conflict tussen economische groei, maatschappelijke stabiliteit en de bescherming van de natuur.”

Door de meest vervuilende aspecten aan een stad te identificeren – supervervuilende fabrieken bijvoorbeeld – zou het mogelijk zijn deze te verbeteren met nieuwe, schonere technologie, waardoor uitstoot wordt verminderd zonder grote economische ontwrichting.

Volgens de onderzoekers zou het model ook voor andere landen kunnen werken.

Een studie van de Nederlandse situatie moet nog gedaan worden, maar grote kans dat als we hier de 5 procent grootste uitstoters per stad isoleren we ook een landelijke reductie van 30 procent kunnen realiseren. Onthoud: “zonder conflict tussen economische groei, maatschappelijke stabiliteit en de bescherming van de natuur.” Dan durf ik er een wedje om te leggen dat de sluiting van de 5 kolencentrales in Nederland, en het afladen van duizenden toeristen met een oceaanstomer in het centrum van Amsterdam, bovenaan het lijstje staan van dingen om te schrappen.

Volg Motherboard op Facebook, Twitter en Flipboard.