Zo'n 66 miljoen jaar geleden stortte een asteroïde van zo'n tien kilometer groot neer op het Mexicaanse schiereiland Yucatan, en veegde daardoor waarschijnlijk in één klap alle dinosaurussen van de aardbodem. De Chicxulub-krater - genoemd naar een dorpje in de buurt — wordt al lang beschouwd als de ground zero van het einde van de dino's, maar onderzoekers hebben lang gediscussieerd over de details van de gebeurtenis. Was het nou de inslag zelf die de dinosauriërs heeft vermoord, of toch de tsunami's die erop volgden?
Advertentie
Een groep geofysici heeft nu grondig bewijs gepubliceerd dat het geen van beide was. Zij beweren dat er met de inslag van de asteroïde bepaalde gassen in de atmosfeer werden losgelaten, die voor een wereldwijde winter zorgden. Daardoor zouden de meeste diersoorten zijn uitgestorven.Het onderzoeksteam, onder leiding van professor Joanna Morgan van het Imperial College in Londen, heeft in 2016 enkele weken in de Golf van Mexico geboord, om monsters te verzamelen van onderwaterrotsen. Door bepaalde patronen van verbrijzelingen en mineralen te analyseren, konden ze de snelheid en de richting van de inslag berekenen. Ze concludeerden dat de asteroïde vanuit de richting van de moderne Atlantische Oceaan moet zijn gevlogen, om zich vervolgens met zo'n 64.000 kilometer per uur in een ondiepe zee te boren – ongeveer 50 keer de snelheid van het geluid. Het veroorzaakte een gat van 30 kilometer diep en blies een enorme wolk stof en gas de lucht in.Naar schatting was de ontploffing 10 miljard keer zo groot als die van Hiroshima. Maar volgens dit onderzoek was de grootte van de explosie niet zo zeer het probleem — het was eerder het specifieke soort steen waarmee het botste.
De originele krater is vandaag de dag niet zichtbaar, dus kun je dit het best bestuderen met een zwaartekrachtsanomalie-kaart. De kustlijn is hier te zien als witte lijn. De groene en gele golven geven de locatie van de krater aan. De witte vlekken zijn met water gevulde gaten die de ring van de krater weergeven. Afbeelding via Wiki
Je ziet duidelijk de lijnen lopen in de Golf van Mexico – lijnen die bestaan uit het mineraal 'anhydrite'. Als het mineraal opwarmt komt er zwavel vrij. Het onderzoeksteam concludeerde dat deze enorme zwavelwolk de zon moet hebben verduisterd, waardoor de temperaturen enorm kelderden en de voedselketen werd vernietigd. Zoals in het rapport wordt uitgelegd: "We schatten dat tussen de 130 à 325 gigaton is vrijgekomen en dat dit ernstige gevolgen heeft gehad voor het klimaat."Eerder dit jaar probeerde een andere groep onderzoekers in Duitsland na te bootsen wat meer dan 100 gigaton zwavel zou doen met de temperaturen over de hele wereld. Zij voorspelden temperaturen onder het vriespunt en bovendien geen zonlicht voor minimaal drie jaar. De herstelperiode zou ook nog eens meer dan dertig jaar duren. "Hun uitgangspunten wat betreft de zwavel was nog erg voorzichtig… Het moet veel meer zijn geweest, gezien de nieuwe kennis," vertelt professor Morgan aan de BBC.Al na een paar dagen in de kou en zonder licht sterven uiteraard de meeste planten, en daarmee gaan hele ecosystemen kapot. Twee derde van de diersoorten is uiteindelijk verdwenen, iets wat paleontologen jarenlang bezig heeft gehouden. De gebeurtenis werd destijds de Cretazceous-Paleogene extinction genoemd, en pas sinds de ontdekking van de Chicxulub-krater in 1978 hebben wetenschappers een mogelijke oorzaak gevonden. Dankzij Morgan en haar team weten we nu weer een stuk meer over hoe alles nou uiteindelijk is gegaan.